Wetenschapsjournalist Gaia Vince: ‘Over een paar decennia wonen er miljoenen mensen in het Noordpoolgebied’
NRC
Boek - Dat honderden miljoenen mensen vanwege de opwarming van de aarde noordwaarts zullen trekken is onvermijdelijk, volgens wetenschapsjournalist Gaia Vince. „Laten we het dan ook goed faciliteren.”
De aarde warmt op, waardoor sommige gebieden onleefbaar worden. Mensen die daar wonen zullen ergens anders onderdak moeten vinden. En die migratie moet omarmd worden.
Dat is een beknopte samenvatting van het boek Nomad Century: How Climate Migration Will Reshape Our World, van de Britse wetenschapsjournalist Gaia Vince. (...)
(Tekst loopt door onder de foto.)
:strip_icc()/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2023/08/data103807445-8950b3.jpg)
Gaia Vince
Vince gaat uit van een opwarming van 4 graden Celsius ten opzichte van de tijd voor de Industriële Revolutie (1750-1850). Dit is ver boven de in de Parijs-akkoorden afgesproken bovengrens van 2 graden, met een streven naar maximaal 1,5 graad. (...)
Gevraagd naar hoe de 4-gradenwereld eruit zal zien, gebruikt Vince het woord „onherkenbaar”. Diersoorten sterven uit, oceanen ontwikkelen zones waar het zeeleven verstikt wordt, koraalriffen verdwijnen, het zeeniveau stijgt met twee meter, de wereld wordt grotendeels ijsvrij en een groot deel van de wereld wordt onbewoonbaar.
Massamigratie, stelt Vince, zal daarom onvermijdelijk zijn. „Volgens de Internationale Organisatie voor Migratie van de Verenigde Naties zullen tegen 2050 tot 1,5 miljard mensen hun huizen moeten verlaten, en dit aantal kan volgens sommige voorspellingen oplopen tot 2 miljard in 2100. (...)
Zullen die landen blij zijn met al die migranten?
Gaia Vince: „Je moet het zo zien: alleen in deze landen zal het nog prettig toeven zijn. En hun economieën zullen profiteren van de bedrijvigheid die mogelijk wordt door die aangenamere temperaturen.” (...)
Hoe moet deze massale migratie praktisch in haar werk gaan, in een wereld die verdeeld is in natiestaten?
„Daar zullen we iets op moeten verzinnen. Zo zouden we misschien wereldwijde bewegingsvrijheid moeten instellen.” (...)
Hoe is deze toekomstvisie te verenigen met de visie van talloze politici in 2023, die als doel hebben om zo veel mogelijk migranten permanent buiten de deur te houden?
„Het klopt dat het Westen nu alles doet wat niet zou moeten. Het westerse migratiebeleid is vijandig. Mensen sterven tijdens hun vlucht of leven in verschrikkelijke, door de Europese Unie gefinancierde gevangenissen in Libië. Mensen worden verhandeld als moderne slaven. Het is humanitair niet verantwoord om zo met hen om te gaan, maar ook economisch niet: op deze manier kunnen ze niet aan westerse samenlevingen bijdragen. Door deze behandeling worden ze eerder terrorist dan belastingbetaler.” (...)
„Door klimaatverandering zullen mensen zich hoe dan ook verplaatsen: laten we het dan goed faciliteren. En wat is het alternatief? Miljoenen wanhopige mensen bestrijden?”
Hoe verklaart u die vijandigheid?
„Er is in westerse landen een stupide cultuuroorlog aan de gang tegen immigratie, tegen mensen die willen werken. We leven in een rare tijd, met het dominante populistische verhaal dat migranten de westerse samenlevingen iets kosten in plaats van opleveren. Regeringen geven migranten de schuld van hun eigen onvermogen om armoede en werkloosheid op te lossen. De opkomst van extreem-rechts, dat barrières wil opwerpen, lost migratie niet op. Wel maken die barrières de vluchtroutes dodelijker. De manier waarop we Oekraïense vluchtelingen behandelen is veel verstandiger. Dat redt levens. En het kost minder dan het barricaderen van de grenzen of het opzetten van detentiecentra. Hun kinderen worden uw tandarts of loodgieter.”
„Ik zie weinig inspanning van leiders om het dominante nationalistische verhaal tegen te gaan. Ze zouden bijvoorbeeld kunnen overwegen om in hun politieke verhaal het begrip ‘burgerschap’ uit te breiden. Niemand van ons heeft één enkele identiteit. We bevatten allemaal veelvoudigheden. Je kunt Europeaan zijn, Nederlander, christen, voetbalsupporter.” (...)
„Racisme is de kern van dit gesprek. Dat kunnen we aanpakken met goed onderwijs. Het Westen is minder racistisch geworden sinds de jaren vijftig. Ten opzichte van destijds maken minder mensen zich zorgen dat hun dochter met een zwarte man trouwt. In dat opzicht ben ik hoopvol.” (...)
„Het instellen van wereldwijde bewegingsvrijheid zou bovendien nationale economieën stimuleren en miljarden levens redden of verbeteren. Open grenzen zouden het mondiale bbp met tientallen biljoenen dollars kunnen verhogen.” (...)
„Er zijn financiële investeringen nodig om voor huisvesting en gezondheidszorg te zorgen. Maar de nieuwkomers zullen belastingen betalen.” (...)
Wilt u grenzen helemaal afschaffen?
„Nee. Grenzen zijn belangrijke juridische structuren die invloed hebben op beleidsvorming en het heffen van belastingen. Maar we moeten wel onze manier van denken over mensen die de grens oversteken volledig veranderen.” (...)
„Het idee om buitenlanders buiten te houden met grenzen is relatief recent. Staten maakten zich vroeger veel meer zorgen over het tegenhouden van mensen die vertrokken dan over het weren van mensen die aankwamen.” (...)
„Rapporten van de Verenigde Naties en de OESO wijzen uit dat de VS door demografische krimp tegen 2030 25 miljoen extra werknemers nodig hebben. Tegen 2050 zal Europa 44 miljoen extra werknemers nodig hebben, en Japan nog eens 17 miljoen om de bestaande levensstandaard en sociale voorzieningen te handhaven.” (...)
Kan het Westen niet meer doen om de omstandigheden in het globale zuiden, waar de opwarming van de aarde het hardst zal toeslaan, te verbeteren?
„Natuurlijk kunnen we meer doen om de klimaatverandering tegen te gaan, zodat minder mensen hun land van herkomst zullen ontvluchten. We kunnen de CO2-uitstoot verminderen. We kunnen het zuiden weerbaarder maken. We kunnen geo-engineeren: technologieën inzetten om bijvoorbeeld zonnestralen tegen te houden of CO2 uit de lucht op te vangen. Maar dat doen we allemaal niet.” (...)
„En ook het bestrijden van ongelijkheid is van levensbelang. De rijkste mensen kunnen zich beschermen tegen rampen. We zijn allemaal samen op deze planeet. We kunnen het ons niet veroorloven dat de Indiase of Chinese economie crasht. We stammen uiteindelijk allemaal af van dezelfde aap. Er is genoeg ruimte. Breng de soort in veiligheid.”
Tags: #nederlands #boeken #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #migratie #migranten #migratiebeleid #asielzoekers #vluchtelingen #klimaatvluchtelingen #grenzen #fort_europa #natiestaat #Gaia_Vince #cultuuroorlog #armoede #werkeloosheid
/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2023/08/data103833859-fad6f5.jpg)
