Liever keutelen we het ravijn in, dan dat we ons een mooiere wereld voorstellen

Asha ten Broeke (De Volkskrant)

(...) In The Future [boek van Naomi Alderman] schetst een klein groepje mensen een prachtige toekomst, ‘waarin we niet meer alle soorten vernietigen en onze steden schoon zijn en mooi en vol met wilde vogels, en onze auto’s allemaal elektrisch zijn en gedeeld en de straten veilig zijn voor spelende kinderen, en we tv kunnen behouden en het internet en concerten en sportwedstrijden en alle goede dingen, en oké, we eten vooral vegan maar het is lekker, en als we maar gewoon zo snel mogelijk door de pijngrens heen kunnen komen, zijn we er.’

Het is een visie waarvoor men in het boek de handen van de meeste mensen niet zomaar op elkaar krijgt. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Asha ten Broeke

Wanneer iemand dat kapitalisme bekritiseert, zien deze mensen geen wilde vogels en spelende kinderen voor zich, maar een verschrikkelijke dictatuur – alsof de mensheid in al haar vernuft geen alternatief zou kunnen vinden voor een totalitair, bloedig staatscommunisme à la Stalin & co aan de ene kant en roofzuchtig, koloniaal kapitalisme dat de planeet zoals wij die kennen langzaam vernietigt, aan de andere kant.

Wat rest is de onuitgesproken gedachte: beter blijven we gewoon min of meer doen wat we nu doen. Hooguit een beetje bijsturen. Beter de vrijwel zekere afgrond dan de onzekerheid van een betere toekomst die we ons niet kunnen voorstellen. (...)

‘Wanneer mensen in een wreed en inhalig politiek systeem leven, hebben ze de neiging om dit te normaliseren en internaliseren’, aldus de Britse columnist en schrijver George Monbiot. (...)

Maar kapitalisme was natuurlijk nooit alleen een economisch systeem, maar altijd ook een ideologie. (...)

Hoewel we eigenlijk ten diepste sociale, samenwerkende wezens zijn, slaagt het kapitalisme erin om onze verbeelding zodanig te beïnvloeden dat we waarde niet meer zien in menselijke termen, maar in termen van geld en prijs. (...)

Dit is hoe we als mensheid langzaam maar zeker het ravijn inkeutelen: te velen van ons zijn vergeten hoe je je een mooiere wereld kunt voorstellen. Maar zonder wilde, onzekere, antikapitalistische dromen zijn we reddeloos verloren. Weinig is waardevoller dan verbeeldingskracht.

Hele artikel

Tags: #nederlands #boeken #toekomst #toekomstvisie #kapitalisme #uitbuiting #roofbouw #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #fossiele_brandstof #ideologie #verbeelding

Het laatste wat de wereld nodig heeft: nog meer mensen

Frank Kalshoven (De Volkskrant)

De mens trekt als een sprinkhanenplaag over de aardbol, maar in de krant van afgelopen week lees ik doodleuk de kop: ‘Wetenschappers bepleiten hoger geboortecijfer tegen gevolgen vergrijzing’. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Frank Kalshoven

Het krantenartikel gaat over spanning op de Europese arbeidsmarkt die veroorzaakt wordt door vergrijzing. Emeritus hoogleraar Bart Fauser weet de oplossing. ‘Het is én-én. Je moet legale migratie stimuleren, maar ook proberen het geboortecijfer te verhogen.’ (...)

Fauser, zo blijkt, is geen migratiespecialist of arbeidseconoom, maar emeritus hoogleraar voortplantingsgeneeskunde. En al die andere wetenschappers die mét hem pleiten voor een hoger geboortecijfer zijn dat ook. (...)

Dat wetenschappelijke artikel gaat niet zozeer over vergrijzing. En ook niet over migratie. Maar dus wel over vruchtbaarheid. De feitelijke basis ervan is interessant: de vruchtbaarheid daalt wereldwijd. (...)

Is het dalende kindertal nou een vloek of een zegen? Bezien vanuit het perspectief van klimaat en natuur is het een zegen als de wereldbevolking afneemt. Bevolkingskrimp is sociaal en economisch wel een uitdaging. De voortplantingswetenschappers, echter, tonen zich weinig gevoelig voor de kosten en baten van extra mensen op aarde.

Wat ze willen, is: dat iedereen (gratis) toegang krijgt tot vruchtbaarheidsbehandelingen. Het is om te beginnen niets minder dan een mensenrecht, schrijven ze. (...)

Het wetenschappelijke artikel kan dus worden samengevat als: babydokters willen dat hun behandeling wereldwijd gratis wordt. En de mensen van WC-eend adviseren WC-eend. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #vergrijzing #vruchtbaarheid #bevolkingsgroei #klimaat #klimaatcrisis #klimaatverandering #natuur #voortplanting #kindertal

De kansen voor het klimaat worden na de top in Dubai alleen maar slechter

NRC

De geopolitieke voorwaarden voor de klimaattop zijn niet gunstig, ziet Michel Kerres. Maar gunstiger wordt het niet.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Michel Kerres

Klimaatwetenschappers kunnen ijzingwekkend helder uitleggen waarom uitstel van moeilijke beslissingen over fossiele brandstof echt geen optie meer is, anders loopt de opwarming onherroepelijk uit de hand. Er is nóg een reden waarom uitstel gevaarlijk is: de geopolitieke situatie is nu weliswaar ongunstig voor klimaatakkoorden, maar het kan op korte termijn nog beduidend slechter worden. (...)

De geopolitieke omstandigheden waaronder diplomaten en klimaatministers in zonnig Dubai moeten onderhandelen zijn ronduit somber. Rusland is sinds de inval in Oekraïne eigenlijk geen serieuze gesprekspartner meer, in elk geval niet voor het Westen. (...)

Ook de Gaza-oorlog helpt niet. In klimaatoverleg staan rijke en arme landen traditioneel tegen over elkaar. De Oekraïneoorlog maakte al duidelijk dat het mondiale Zuiden niet van plan was het Westen te volgen in de strijd tegen Poetin. Nu kiezen veel Arabische landen de kant van de Palestijnen, en verafschuwen de reactie van het door de VS gesteunde Israël. Polarisatie tussen noord en zuid neemt door Gaza nog verder toe.

En dan is er nog de aanhoudende animositeit tussen de rivalen VS en China. (...)

Maar het kan nog erger. In Europa, onmisbare voortrekker in het mondiale klimaatoverleg, remt rechts klimaatambities liefst af. In een vooraanstaand land als Nederland werd net een radicaal-rechtse klimaatscepticus winnaar van de verkiezingen. Van de PVV mag het klimaatbeleid „door de shredder”.

Uit peilingen bleek deze week dat in heel Europa (radicaal-)rechts in de lift zit en Groenen het moeilijk hebben. (...)

En dan is er nog het schrikbeeld van een tweede termijn voor Donald Trump. (...)

De geopolitieke uitgangspositie van deze COP is verre van gunstig. Maar wachten op gunstigere politieke verhoudingen is geen optie. Die komen voorlopig niet. Een herverkiezing van Trump is natuurlijk niet onvermijdelijk en ook de Europese verkiezingen zijn pas over zes maanden, maar de kans is levensgroot dat ‘groen’ het in 2024 knap moeilijk krijgt.

Hele artikel

> Zie ook: VN: wereld koerst af op 2,5 tot 2,9 graad opwarming, ‘meedogenloos’ ingrijpen nodig

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatbeleid #co2 #fossiele_brandstof #energie #energietransitie #extreem_weer #hittegolven #droogte #ontbossing #bosbranden #eu #green_deal #europese_unie #klimaatmaatregelen #cop28 #klimaattop #unep #broeikaseffect #broeikasgas

Het Duitse bezuinigingsbeleid is een klimaatcatastrofe

Jacobin.nl

Duitsland blokkeerde miljarden aan groene investeringen in eigen land en de EU, omdat een ‘schuldenrem’ de bijbehorende begrotingstekorten onwettig maakt. Maar wat het land met deze ‘spaarpolitiek’ vooral bewijst, is dat fiscale discipline een klimaatramp inluidt.

(Tekst loopt door onder de foto.)

De Duitse regering tekent voor de coalitie, 2021. Van links naar rechts: Annalena Baerbock (Grünen), Saskia Eskens (SPD), Robert Habeck (Grünen), Olaf Scholtz (SPD). Bron: Wikimedia Commons.

Wijlen Tony Benn merkte ooit op dat er altijd geld lijkt te zijn voor oorlog, maar nooit genoeg om mensen in hun basisbehoeften te voorzien. ‘Als we genoeg geld kunnen vinden om mensen te doden,’ zo beargumenteerde hij, ‘dan kunnen we ook geld vinden om mensen te helpen.’ (...)

Onlangs wees de Duitse regering een verzoek af om de jaarlijkse EU-begroting te verhogen met 100 miljard euro, waarvan de helft bestemd was voor Oekraïne. De Duitse regering keurde de extra financiering voor Oekraïne goed, maar verwierp de rest.

Dit volgde op een beslissing van het Duitse constitutionele hof om 60 miljard euro aan geplande investeringen te schrappen, waaronder verschillende groene energieprojecten bedoeld om de economie CO2-neutraal te maken. Het hof bepaalde dat de extra uitgaven ongrondwettig waren, omdat de regering de grenzen van de ‘schuldenrem’ had overschreden. (...)

In Noord-Europa heeft Duitsland verschillende bondgenoten die deze rigide aanpak van de overheidsfinanciën steunen. Samen verankerde deze groep het streven naar soberheid in de Europese Unie. (...)

Maar deze aanpak wordt om een aantal redenen in twijfel getrokken. Ten eerste is investeren in het CO2-neutraal maken van de economie voor Duitsland en andere EU-landen nu een kwestie van nationale veiligheid. (...)

Ten tweede begint meer dan een decennium van lage investeringen zijn tol te eisen in de Duitse economie. (...)

Tot slot: als begrotingsbezuinigingen in Duitsland al onhoudbaar zijn, dan zijn ze voor de rest van Europa een regelrechte ramp.

Na de beslissing van het Verenigd Koninkrijk om uit de Europese Unie te stappen, hebben sommige wijzere lidstaten zich gerealiseerd dat de Unie niet kan overleven als ze enorme economische ongelijkheden tussen regio’s blijft genereren. (...)

Deze verschillen hebben, zo zagen we, zichzelf in de loop der tijd versterkt doordat investeringen naar productievere economieën vloeien, en de kosten van de schuldendienst voor minder productieve economieën stijgen. (...)

Door de veranderende politieke context in Duitsland zijn velen gaan geloven dat er een nieuwe consensus over overheidsinvesteringen in het verschiet ligt. (...)

Maar nu is er druk om terug te keren naar het ‘oude normaal’ van fiscale bezuinigingen. (...)

Dezelfde spanningen zijn zichtbaar op Europees niveau. De Europese Green New Deal uit het covidtijdperk – aangekondigd als een radicaal uitgavenpakket om CO2-uitstoot te reduceren en de ongelijkheid binnen Europa te verminderen – werd dermate uitgekleed dat hij weinig impact had. En nu Duitsland weigert om hogere uitgaven toe staan om hogere schuldaflossingen te kunnen betalen, zal het land waarschijnlijk verdere bezuinigingen afdwingen.

Met andere woorden: Duitsland snijdt zijn neus af om zijn gezicht te redden. (...)

[N]u Brexit van de politieke agenda verdwijnt, wordt steeds zichtbaarder hoe Europese leiders met hun rigide toewijding aan ‘begrotingsdiscipline’ hun eigen langetermijnbelangen schaden.

Hele artikel

Tags: #nederlands #eu #europese_unie #duitsland #begrotingsdiscipline #ongelijkheid #infrastructuur #green_new_deal #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #energietransitie #co2

VN: wereld koerst af op 2,5 tot 2,9 graad opwarming, ‘meedogenloos’ ingrijpen nodig

De Volkskrant

Alleen als de internationale gemeenschap ‘meedogenloos’ ingrijpt, kan de opwarming van de aarde beperkt blijven tot de 2 graden die de wereld als uiterste grens heeft gesteld. Om de opwarming te beperken tot 1,5 graden, moeten er vier keer zoveel klimaatmaatregelen komen als tot nu toe afgesproken.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Luchtfoto van Woumen bij Diksmuide in West-Vlaanderen, na dagen van aanhoudende regen.Beeld AFP.

Dat is de wrange boodschap van het jaarlijkse broeikasgassenrapport van Unep, de milieuorganisatie van de Verenigde Naties, dat maandag is verschenen. Al het huidige klimaatbeleid bij elkaar is bij lange na niet genoeg om onder de 2 graden te blijven die internationaal is afgesproken. Het wordt eind deze eeuw eerder 2,5 tot 2,9 graad warmer op aarde, becijferen de VN-experts.

Bij die opwarming worden grote rampen waarschijnlijk, zoals het smelten van delen van de ijskap van Groenland en Antarctica, met meters zeespiegelstijging tot gevolg. Ook zal de Noordpool ‘s zomers geregeld ijsvrij zijn, zullen de Alpen waarschijnlijk hun gletsjers verliezen en kan de moesson in Afrika stilvallen. (...)

Unep gelooft niet dat het Europa en landen als de VS, Australië, Brazilië en Groot-Brittannië zal lukken om in 2050 uit te komen op nul uitstoot, zoals regeringsleiders plechtig hebben beloofd. (...)

De cijfers zijn belangrijk, omdat de internationale gemeenschap in Dubai voor het eerst officieel de stand van zaken van het klimaatbeleid zal opnemen, een rekenkundig ritueel dat de ‘Global Stocktake’ heet. Daarna zullen landen, als het goed is, hun klimaatplannen aanscherpen. Of dat ook lukt in het tempo dat nodig is om de klimaatdoelen van Parijs te halen, is echter de vraag. Daarvoor is volgens Unep een ‘meedogenloze mitigatie en transformatie naar koolstofarm’ nodig.

Hele artikel

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatbeleid #co2 #fossiele_brandstof #energie #energietransitie #extreem_weer #hittegolven #droogte #ontbossing #bosbranden #eu #green_deal #europese_unie #klimaatmaatregelen #cop28 #klimaattop #unep #broeikaseffect #broeikasgas

‘In 2019 was de rijkste tien procent van de wereld verantwoordelijk voor de helft van álle CO2-uitstoot, een groep waartoe ook twee op de drie Nederlanders behoren. Gemiddeld is hun CO2-uitstoot negen keer te hoog om de opwarming wereldwijd te beperken tot 1,5 graad.’

‘Met klimaatplannen die nu op tafel liggen, zal de aarde 2,5 tot 2,9 graden opwarmen’

NRC

Rapport VN-milieuprogramma - Zelfs als alle klimaatplannen uitgevoerd worden, stijgt de gemiddelde temperatuur veel meer dan de 1,5 graad uit het akkoord van Parijs.

(Tekst loopt door onder de foto.)

.

Landen maken steeds ingrijpender plannen om klimaatverandering te verzachten, maar zelfs als ze allemaal worden uitgevoerd is dat lang niet genoeg om gevaarlijke opwarming van de aarde te voorkomen. Dat schrijft het UNEP, het milieuprogramma van de Verenigde Naties, in zijn maandag verschenen jaarlijkse Emissions Gap Report. (...)

Onder het Parijsakkoord spraken landen in 2015 af om de opwarming ruim onder de 2 graden Celsius te houden, liever nog onder 1,5 graden Celsius. Om dat te halen, moet de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen met 28 tot 42 procent worden teruggedrongen. Met de plannen die nu op tafel liggen, zal de aarde 2,5 tot 2,9 graden Celsius opwarmen ten opzichte van het pre-industriële niveau. (...)

Nu is de aarde al ongeveer 1,2 graden Celsius opgewarmd. Afgelopen jaar sneuvelde het ene na het andere hitterecord. (...)

Hoe ongelijk de gevolgen van het klimaatprobleem verdeeld zijn over de wereld, wordt weer eens duidelijk uit het nieuwe klimaatrapport van Oxfam Novib, dat ook maandag werd gepubliceerd. De rijkste 1 procent van de wereld, een groep van 77 miljoen mensen onder wie miljonairs en miljardairs, stootte evenveel CO2 uit als de armste 66 procent, een groep van 5 miljard mensen. Dat terwijl ontwikkelingslanden juist kwetsbaarder zijn voor de gevolgen van klimaatverandering: zij hebben minder middelen om zich aan te passen aan een warmer klimaat.

In 2019 was de rijkste tien procent van de wereld verantwoordelijk voor de helft van álle CO2-uitstoot, een groep waartoe ook twee op de drie Nederlanders behoren. Gemiddeld is hun CO2-uitstoot negen keer te hoog om de opwarming wereldwijd te beperken tot 1,5 graad. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatbeleid #co2 #fossiele_brandstof #energie #energietransitie #extreem_weer #hittegolven #droogte #ontbossing #bosbranden #eu #green_deal #europese_unie #klimaatmaatregelen #cop28 #klimaattop

Ook Nederlandse banken blijven vervuilers financieren

De Groene Amsterdammer

Sinds de totstandkoming van het Klimaatakkoord van Parijs eind 2015 zijn zeker 58 fossiele megaprojecten geopend. Deze nieuwe gasbellen, olievelden en kolenmijnen zullen allemaal meer dan een gigaton CO2 uitstoten en dragen daarmee aanzienlijk bij aan de opwarming van de aarde. Bij drie van die projecten is Shell betrokken. Wereldwijd zijn nog tenminste 128 van zulke fossiele projecten gepland of in ontwikkeling. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Luchtfoto gemaakt in Voh, in de provincie Noord, Nieuw-Caledonië, toont een fabriek van Glencore, een van de grootste kolenproducenten van de wereld. 22 september 2015 © Theo Rouby / AFP / ANP.

Om de wereldwijde temperatuurstijging onder de 1,5 graad te houden, kan er nog ongeveer 400 gigaton CO2 uitgestoten worden. De uitstoot van al deze megaprojecten samen zal echter ruim twee keer zo groot zijn.

Shell is betrokken bij drie van de ‘carbon bombs’ die sinds 2016 werden geopend, één in Kazachstan en twee in Brazilië. (...)

De Franse ngo’s deden ook onderzoek naar de financiers van deze fossiele bedrijven. De Nederlandse banken ING en Rabobank hielpen een aantal olie-, gas- en kolenbedrijven aan geld. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatakoord #co2 #carbon_bomb #fossiele_brandstof #shelle #ing #rabo_bank #TotalEnergies #Chevron #ExxonMobil #glencore #Aker_BP #Mitsubishi #abn

Pijnlijke maatregelen zijn nu niet langer te vermijden

NRC

Klimaatbeleid - De marges van regeringsleiders in Europa om besluiten te nemen over klimaatbeleid zijn smal. (...)

(Tekst loopt door onder het logo.)

De noodzaak van ‘Parijs’ volgde uit de rapporten van klimaatwetenschappers die in de afgelopen jaren op steeds dwingender toon uitleggen wat de mensheid te wachten staat als de opwarming ongehinderd doorgaat.

Het Parijsakkoord was een geweldige internationale prestatie. Het verdrag luidde een nieuwe wereld in, het begin van een mondiale maatschappelijke verandering die zijn weerga niet kende. (...) Het gaat om een afscheid van de huidige manier van leven.

Voor politici is dat geen prettige boodschap. Jarenlang hebben ze de indruk gewekt dat het wel mee zou vallen met de gevolgen van hun klimaatbeleid. (...)

Met het huidige beleid is het in de verste verte niet haalbaar om de gemiddelde temperatuur op aarde te beperken tot anderhalf à twee graden Celsius, zoals is afgesproken in Parijs. (...)

Pijnlijke maatregelen, die ook individuele burgers treffen, zijn dan ook niet langer te vermijden. Dat politici het daar moeilijk mee hebben, bleek de afgelopen maanden in verschillende Europese landen. (...)

Intussen houden politici – ook Sunak – vol dat het grotere doel, namelijk klimaatneutraliteit in 2050, niet in gevaar komt. Maar zo’n stip op de horizon is voor de huidige generatie regeringsleiders een gratis belofte. Als het zover is, worden zij daarop niet meer afgerekend.

Dat maakt klimaatbeleid politiek zo ingewikkeld: het voordeel betaalt zich uit op de lange termijn, maar de kosten worden nu gemaakt. In zijn bijna 700 pagina’s tellende rapport over The Economics of Climate Change noemde de Britse econoom Nicholas Stern klimaatverandering al in 2006 het omvangrijkste marktfalen dat de wereld ooit heeft gezien. Snel ingrijpen was uiteindelijk de goedkoopste oplossing.

Maar dat vraagt om politici die niet kiezen voor de gemakkelijkste weg en de moed hebben om uit te leggen wat ze doen. Politici die binnen de smalle marges van hun beleidskeuzes burgers meenemen in de besluitvorming. Zonder er omheen te draaien en zonder een moeilijke boodschap te schuwen. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatbeleid #co2 #fossiele_brandstof #energie #energietransitie #extreem_weer #hittegolven #droogte #ontbossing #bosbranden #eu #green_deal #europese_unie

Nu klimaatbeleid pijn begint te doen, krabbelen politici overal terug

NRC

Uitstel van klimaatbeleid - In het Verenigd Koninkrijk, in Frankrijk, in Duitsland, overal in Europa vertragen politici ambitieuze klimaatplannen uit vrees daarop bij verkiezingen afgerekend te worden. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Een windmolenpark in aanbouw in het zuiden van Frankrijk. Politici in heel Europa krabbelen terug met klimaatbeleid uit vrees voor maatschappelijke weerstand. Foto Raymond Roig/AFP.

Met zijn U-bocht [in het klimaatbeleid], zoals die in de Britse media werd genoemd, baarde Sunak opzien. Het Verenigd Koninkrijk, waar politici van links tot rechts voorstander zijn van een ambitieus klimaatbeleid, heeft al jaren een voortrekkersrol. (...)

Sunak is niet de enige regeringsleider die de afgelopen tijd zo’n U-bocht maakte. In mei riep de Franse president Emmanuel Macron Brussel op om pas op de plaats te maken met nieuwe klimaatplannen. (...)

Hij kreeg bijval van de Belgische premier Alexander de Croo, die bij de Europese Commissie aandrong op het gebruik van „een pauzeknop” voor het klimaatbeleid. (...)

Macron en De Croo echoden een geluid dat al een tijdje in het Europees Parlement klonk, met name bij de centrumrechtse Europese Volkspartij (EVP). Die partij voelde zich bedreigd door de winst van de BBB bij de Provinciale Statenverkiezingen in Nederland en door boerenprotesten in diverse Europese landen. (...)

Ook de Duitse coalitie, waar de Groene minister Robert Habeck verantwoordelijk is voor klimaat, stuit op toenemend verzet nu klimaatbeleid al lang niet meer alleen gaat over windmolens en zonneparken, maar directe gevolgen heeft voor burgers en de eigen industrie. (...)

In Nederland durfde klimaatminister Rob Jetten maatregelen die burgers in de portemonnee zouden raken, niet aan. Ook al zeiden zijn adviseurs dat die veel beter werkten en zeker op termijn goedkoper zouden uitpakken dan het stimuleren van klimaatbeleid met subsidies. (...)

Zelfs klimaatkoploper Zweden stuitte vorige week op de grenzen van zijn ambities. Het plan om al in 2045 klimaatneutraal te zijn, dreigt onbereikbaar te worden. (...)

„De opgave voor 2030 red je misschien nog met geleidelijke verandering; netto nul in 2050 is een opdracht tot transformatie. En die moet decennia van tevoren worden ingezet. Nu dus”, schreven Heleen de Coninck en Gert Jan Kramer twee jaar geleden in een opiniestuk in NRC. (...)

De vertraging komt bovendien op een ongelukkig moment. Op de klimaattop in Dubai moet begin december de eerste formele ‘stocktake’ plaatsvinden, een vijfjaarlijkse inventarisatie en beoordeling van alle mondiale klimaatplannen. (...)

De conclusie is duidelijk. „Een vernietigend rapport voor de mondiale klimaatinspanningen”, schrijft Ani Dasgupta, ceo van het gerenommeerde World Resources Institute. „Koolstofuitstoot? Nog steeds aan het stijgen. Financiële verplichtingen van de rijke landen? Achterstallig. Ondersteuning van arme landen om zich aan te passen? Blijft jammerlijk achter.”

Hele artikel

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatbeleid #co2 #fossiele_brandstof #biomassa #ondergrondse_opslag #co2-compensatie #energie #energietransitie #zonne-energie #windenergie #overstromingen #extreem_weer #hittegolven #droogte #ontbossing #bosbranden #vk #verenigd_koninkrijk #sunak #frankrijk #macron #nederland #jetten #zweden #duitsland #eu #green_deal #europese_unie #belgie #verkiezingen

Op de A12 in toga als symbool voor de wetenschap: we moeten snel fossiele energie beperken

Irene van Staveren (Trouw)

Ook ik stond anderhalve week geleden op de A12 samen met Extinction Rebellion (XR) te protesteren tegen de fossiele subsidies. Ik droeg mijn toga, samen met zo’n dertig andere hoogleraren. (...) De wetenschap laat al decennialang zien dat de aarde opwarmt en we hebben steeds meer bewijs dat dat komt door ons economisch gedrag. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Irene van Staveren

En toch kwamen er tegenreacties. Bijvoorbeeld van een econoom die vele bestuursfuncties heeft vervuld in de publieke en private sector. Tot mijn verbijstering schreef hij op X dat er op geen enkele manier uit de klimaatwetenschap is af te leiden dat ‘fossiele subsidies’ moeten worden afgeschaft. Terwijl de economische wetenschap juist overtuigend aantoont dat prijsprikkels tot gedragsverandering leiden. (...)

De nieuwe CDA-leider Bontenbal reageerde ook sceptisch op ons verzet. Bij afschaffen zouden bedrijven naar het buitenland vertrekken en de uitstoot gewoon doorgaan terwijl wij dan minder banen hebben. Alsof in deze tijden van arbeidsmarktkrapte baanbehoud in vervuilende sectoren een prioriteit zou moeten zijn. We hebben juist heel hard handjes nodig voor de productie en installatie van zonnepanelen, warmtepompen en isolatie. (...)

En wat die subsidies op fossiele brandstoffen betreft, wil ik u ook bijlichten. Er kwam namelijk ook een zuur commentaar van een onderzoeksjournalist dat die term onjuist is en dat de berekening berust op veronderstellingen. (...)

Maar dat weet iedereen die een beetje het nieuws volgt inmiddels toch wel? Het zijn verkapte subsidies. En ja, als je een kostenvoordeel berekent, kun je niet om veronderstellingen heen. Onderzoek waar XR zich op baseert, is daar open over en berekent de belastingvoordelen ten opzichte van de fossiele belastingen die huishoudens betalen. Inmiddels geeft het kabinet toe dat het bedrag aan kortingen nog hoger is: minimaal 40 miljard euro. (...)

Wanneer de politiek beweert de doelen van Parijs te willen halen maar tegelijk wetenschappelijk onderbouwde argumenten negeert dat we veel sneller fossiele energie moeten beperken, dan hebben wij de verantwoordelijkheid om deze argumenten kracht bij te zetten. Want zoals de schrijver Elie Wiesel al zei: “neutraliteit helpt de onderdrukker en nooit het slachtoffer”.

Als ons land niet heel snel de fossiele subsidies stopt, dragen we bij aan miljoenen klimaatslachtoffers. Vooral in het mondiale Zuiden. (...)

Hele artikel

> Zie ook: Waarom ik deze zaterdag de A12 ga blokkeren

> Zie ook: Climate Collapse – The Grim Silence Of Our Leaders

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #extinction_rebellion #blokkade #co2 #fossiele_brandstof #biomassa #ondergrondse_opslag #co2-compensatie #energie #energietransitie #zonne-energie #windenergie

> Zie ook: Waarom ik deze zaterdag de A12 ga blokkeren

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #extinction_rebellion #blokkade #co2 #fossiele_brandstof #biomassa #ondergrondse_opslag #co2-compensatie #energie #energietransitie #zonne-energie #windenergie

De weg blokkeren is noodzakelijk, anders gaat het nooit over het klimaat

Toine Heijmans (De Volkskrant)

(...) Had de Tweede Kamer vrij zicht naar buiten, dan zag ze de dagelijkse blokkade van de Utrechtsebaan ter redding van het klimaat en, dichterbij nog, de prachtige gevel van het Planbureau voor de Leefomgeving, dat deze week een rapport publiceerde over onder meer het klimaat – niet stoppen met lezen nu. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Toine Heijmans

De minister, die met de burgemeester en justitie en de politievakbonden belang heeft bij het uitvergroten van de ‘ontwrichtende’ blokkades (je rijdt er gemakkelijk aan alle kanten omheen) zei het zelf: ‘Daarin speelt de inhoud van de demonstratie geen rol, de veiligheid wel.’

Ze sprak in de Tweede Kamer tegen een muurtje van rechtse partijen die een einde ‘eisen’ aan de acties. Dit ging niet over klimaat, ‘dit gaat over demonstratierecht’, zei een vriendelijke agent ter plaatse. (...)

De inhoud speelt geen rol. Het Planbureau voor de Leefomgeving schrijft er zinnige dingen over: hoe kan het dat we de grote crisis negeren door zelf almaar kleine crisisjes te bedenken? (...)

Jammer, toch weer woorden tekort voor het interessante gesprek met Melchert Reudink van het PBL, die helder uitlegt waarom activisten elke dag de Utrechtsebaan bezetten, en het desondanks niet gaat waarover het gaat. De klimaatdoelen zijn luid en duidelijk vastgelegd, zegt hij, sommige al dertig jaar, we hebben een Klimaatakkoord en een Klimaatwet, en toch vinden we telkens geitenpaadjes om in fossiele auto’s te blijven rijden, ook al voelen we de klimaatverandering aan den lijve. ‘We houden nu eenmaal graag vast aan comfortabele maatregelen, die onze dagelijkse leefwijze niet te veel veranderen.’

Wat helpt is een politiek die koerst op de lange termijn en niet bij elke pijnlijke keuze een gemakkelijk steegje in schiet, zoals Mark Rutte, die donderdag het PBL-rapport in ontvangst nam en meteen de fossiele subidies bagatelliseerde (‘heel knap frame’).

Verandering komt nooit ineens, en dan is het er plotseling, alsof het nooit anders was. Alleen al daarom is de dagelijkse blokkade van de Utrechtsebaan zo noodzakelijk.

Hele artikel

> Zie ook: Waarom ik deze zaterdag de A12 ga blokkeren

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #extinction_rebellion #blokkade #co2 #fossiele_brandstof #biomassa #ondergrondse_opslag #co2-compensatie #energie #energietransitie #zonne-energie #windenergie

‘Terwijl de aarde in de fik staat, blijven rechtse partijen hangen in een hele of halve ontkenning van de feiten’

Asha ten Broeke (De Volkskrant)

(...) 37,5 miljard euro (...) is ook het bedrag dat volgens actiegroepen Somo, Oil Change en Milieudefensie naar fossiele subsidies gaat. (...)

Uit nieuwsgierigheid mailde ik daarom de woordvoerders van politieke partijen: ‘Wat zou uw partij het liefst doen met 37,5 miljard euro per jaar?’ (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Asha ten Broeke

FvD-bruinhemden [zien] het hele probleem niet: die vinden kolen, gas en olie jofele brandstoffen, en verduurzaming onverstandig en duur. En Belang van Nederland blijkt in een parallel universum te wonen waarin die 37,5 miljard aan fossiele subsidies helemaal niet bestaat. (...)

Het CDA oppert dat de berekeningen en definities niet deugen en heeft zorgen over de concurrentiepositie van grote bedrijven. De SGP neemt een vergelijkbaar standpunt in (al zegt hun woordvoerder er als bonus ook nog iets over abortus bij). De VVD noemt de 37,5 miljard ‘het spookbeeld dat nu geschetst wordt’. (...)

Diezelfde Jetten [D66] vertelde bij Buitenhof dat hij een groot deel van de 37,5 miljard euro graag wil terug-investeren in het bedrijfsleven (blijkbaar lijkt het D66 puik als Shell & co vergroenen met geld van de belastingbetaler in plaats van met hun eigen miljardenwinsten). (...)

GroenLinks-PvdA wil de fossiele-subsidiemiljarden – ‘natuurlijk krankzinnig’ – gebruiken om energiecoöperaties te steunen, het energienet te verzwaren. (...)

dieptrieste houding van de rechtse partijen. Terwijl de aarde in de fik staat, soorten uitsterven en mensen vluchten, verdrinken of verhongeren, blijven zij hangen in een hele of halve ontkenning van de feiten. (...)

Dat ze liever tegen de klippen op grote bedrijven beschermen dan dat ze klimaatplannen maken waarvan iedereen beter wordt. Dat ze liever hun eigen kiezers naaien dan het verwoestende grootkapitaal. Ze verdienen het dat we hen daar straks in het stemhokje genadeloos op afrekenen.

Hele artikel

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #co2 #fossiele_brandstof #energie #energietransitie #zonne-energie #windenergie #subsidie #fossiele_subsidie #groenlinks #pvda #fvd #cda #d66 #jetten #vvd #belang_van_nederland

.

Tags: #nederlands #nederland #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #economie #groei #economische_groei #tata #chemours #fossiele_brandstof #energie #energietransitie

Waarom ik deze zaterdag de A12 ga blokkeren

NRC

We moeten zo snel mogelijk af van fossiele brandstoffen. Daar moet de overheid ons bij helpen, schrijft Martijn Katan, die daarom meedoet met Extinction Rebellion. (…)

Den Haag, waar Extinction Rebellion de A12 gaat blokkeren. (…)

De blokkade heeft tot doel dat de belastingkortingen op brandstof voor grootverbruikers, zoals raffinaderijen, elektriciteitscentrales, vliegtuigen, schepen en kassen worden afgeschaft. (…) Is het gerechtvaardigd om daarvoor de A12 blokkeren? Daarvoor moet volgens mij aan drie voorwaarden zijn voldaan. De eerste is dat het moet vaststaan dat gas, olie en kolen de oorzaak zijn van klimaatverandering, de tweede dat klimaatverandering een reëel gevaar vormt voor ons en onze (klein)kinderen en de derde dat er geen andere remedie is.

(Tekst loopt door onder de foto.)

_ Martijn Katan_

Fossiele brandstoffen zijn inderdaad de belangrijkste oorzaak van klimaatverandering. (…)

De tweede voorwaarde betreft de gevolgen van klimaatverandering. Die kennen we minder precies. (…) Er is een gevaar dat bij verdergaande klimaatverandering onze kleinkinderen te maken krijgen met voedseltekorten, oorlogen en verwoesting. Dat beangstigt mij; wat doen we ze aan?

Helaas zijn de remedies die ons door bedrijven en overheid worden voorgespiegeld grotendeels gebakken lucht. (…)

Alleen wind en zon lijken een succes – tot je naar de cijfers kijkt. Ze leveren een flink deel van onze stroom maar slechts 5 procent van ons totale energieverbruik. (…)

Wie de cijfers belangeloos bekijkt kan daarom maar tot één conclusie komen: willen we onze kinderen en kleinkinderen beschermen tegen de gevaren van klimaatverandering dan moeten we zo snel mogelijk af van fossiele brandstoffen. In mijn eentje breng ik dat niet op. (…) Daarom vraag ik de overheid om mij te helpen door gas, benzine en fossiele elektriciteit flink duurder te maken. Dat vereist zwaardere druk dan alleen een demonstratie op het Malieveld. Vandaar dat ik straks op het asfalt zit van de A12 in Den Haag.

Hele artikel

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #extinction_rebellion #blokkade #co2 #fossiele_brandstof #biomassa #ondergrondse_opslag #co2-compensatie #energie #energietransitie #zonne-energie #windenergie

Een goed programma, maar nu helaas grote interne strubbelingen.

De economie is geen natuurverschijnsel, mensen zitten aan de knoppen

Esther Bijlo (Trouw)

(...) De afserverende term [ecosocialisme] gaat nu richting de Partij voor de Dieren, die net haar concept-verkiezingsprogramma heeft gepubliceerd. Daarin waagt de partij de heilige economische groei ter discussie te stellen. (...) Het is een economie van verspilling geworden. (...)

De partij stelt een hele reeks maatregelen voor om de economie te vergroenen, met als rode draad een hoog prijskaartje aan vervuiling en strengere milieuregels. (...)

Dit soort daadkrachtige plannen werken voor sommigen als een rode lap. (...)

(Tekst loopt door na de foto.)

Esther Bijlo

De Onderzoeksraad voor Veiligheid deed eerder dit jaar uit de doeken dat de gezondheid van burgers onvoldoende beschermd is tegen vervuiling door industriële bedrijven als Tata en Chemours. Het systeem werkt niet. De overheid weet te weinig, heeft niet genoeg mensen om overtredingen aan te pakken, voelt de urgentie niet en komt bedrijven te veel tegemoet in hun te slappe aanpak. Die bedrijven zijn op hun beurt weinig transparant en schuiven hun verantwoordelijkheid weg, zo is de conclusie van de raad. (...)

Die economie is geen natuurverschijnsel, maar een middel om in welvaart te voorzien. Brede welvaart, als het goed is, die verder gaat dan de euro’s in de portemonnee. Die ook stuurt op gezondheid, gelijke kansen, een leefbare omgeving, de toekomst. Of economische groei daar per definitie voor nodig is, en welk soort groei dan, is onderwerp van een interessant debat. Daar valt simpelweg ‘ecosocialisme’ roepen niet onder.

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #partij_voor_de_dieren #pvdd #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #economie #groei #economische_groei #verspilling #vervuiling #milieuvervuiling #gezondheid #tata #chemours #ongelijkheid #welzijn #leefbaarheid #hoogduin #degrowth

Energiesubsidies voor grote bedrijven zijn niet te verdedigen

De Volkskrant

(...) Wie denkt dat Nederland een progressief belastingstelsel heeft, heeft de tarieven voor de energiebelasting nog nooit gezien. Die zijn regressief: de breedste schouders dragen niet de zwaarste, maar de lichtste lasten. Hoe meer gas of elektriciteit je gebruikt, hoe minder belasting je over elke kubieke meter of kilowattuur betaalt. Grootverbruikers worden flink bevoordeeld. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Ook de energie-intensieve glastuinbouw profiteert van fossiele subsidies.Beeld Getty Images.

In totaal leveren die regelingen het bedrijfsleven jaarlijks 37,5 miljard euro voordeel op, bleek uit hun maandag gepubliceerde onderzoek. Dat is ruim 2.000 euro per Nederlander.

Onder de regelingen bevinden zich de andere ‘usual suspects’, zoals de belastingvrije brandstoffen voor luchtvaart en scheepvaart. Ook energiecentrales, kunstmestfabrieken, raffinaderijen en de glastuinbouw pakken ieder een miljardje of twee mee. (...)

De regelingen bestaan al zo lang dat ze normaal worden bevonden, maar zijn eigenlijk nooit te verdedigen geweest. (...)

De ongelijke behandeling treft niet alleen particulieren, maar ook kleine bedrijven. Want waarom moet de bakker om de hoek per brood meer energiebelasting betalen dan de bakkerij van Albert Heijn? (...)

De jarenlange sponsoring van de energie-intensieve industrie, de luchtvaart en de scheepvaart heeft bijgedragen aan een economisch systeem dat fossieler is dan nodig. Mét prijsprikkels zouden er wellicht zuiniger productieprocessen zijn ontwikkeld, of zelfs andere producten. Er zouden wellicht minder Albert Heijns zijn en meer bakkers op de hoek.

Ja, verplaatsing van activiteiten is een reëel risico – maar als die activiteiten kennelijk alleen konden bestaan dankzij een onrechtvaardig en klimaatonvriendelijk fiscaal stelsel, dan hadden ze misschien helemaal geen bestaansrecht. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #energie #energietransitie #energiesubsisidie #energiebelasting #luchtvaart #scheepvaart #bakker #ah #supermarkt #energiecentrales #kunstmestfabrieken #raffinaderijen #glastuinbouw #fossiele_brandstof #fossiele_economie #milieu #uitstoot #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis

Ondanks alle emoties mogen we onze ogen niet sluiten voor lastige keuzes in het migratievraagstuk

Arie Elshout (De Volkskrant)

De zomer van 2023 was een aaneenschakeling van weerrecords en -rampen. (...) Kan het zijn dat [de wetenschap] te weinig alarmistisch is geweest, in plaats van te veel, zoals critici beweren?

(Tekst loopt door onder de foto.)

Arie Elshout

Kort daarop werd ik door de Volkskrant op mijn wenken bediend met een stuk daarover van wetenschapsredacteur Maartje Bakker. Daarin erkennen klimaatonderzoekers verrast te zijn door wat er gebeurt. (...) Het kan meevallen maar ook tegenvallen, en dat laatste stemt zacht gezegd niet vrolijk want de wetenschap is ons enige kompas in de klimaatdiscussie.

Daarom schrok ik ook van een column van de Amerikaanse econoom Paul Krugman. Volgens hem is klimaatwetenschap een front in de cultuuroorlog geworden in de Verenigde Staten. Mensen verzetten zich tegen klimaatmaatregelen omdat ze alles afwijzen waar progressieven voor zijn. (...)

Dat is lastig politiek bedrijven. (...) Er wordt niet meer bewogen terwijl het klimaatvraagstuk juist dringend beweging vereist. (...)

[We] moeten leren omgaan met complexiteit. (...) alleen is het niet alleen radicaal-rechts dat de werkelijkheid kan versimpelen, ook ter linkerzijde gebeurt dat.

Extinction Rebellion eist dat ons land al in 2025 klimaatneutraal wordt, zonder veel aandacht te besteden aan ingewikkelde vragen over de haalbaarheid van dat doel. In het migratiedebat is er in progressieve kring de neiging om eenzijdig te focussen op lotgevallen van individuele migranten. Die zijn vaak schrijnend of ontroerend. (...) Maar die emoties kunnen ertoe leiden dat er geen oog is voor de complexiteit van het migratievraagstuk en de ongemakkelijke keuzes die het vraagt.

Immigratie zal er blijven, is soms zelfs nodig (arbeidsmigratie). Maar Nederland kan ook niet onbeperkt migranten toelaten. De instroom legt een te groot beslag op de huisvesting, de zorg en het onderwijs in het bijzonder en de verzorgingsstaat in het algemeen. (...) Ik zag zelfs iemand die het praten over aantallen al te polariserend vond.

Dit neigt naar het ontkennen dat het immigratievraagstuk meerdere kanten heeft die ook bespreekbaar moeten zijn. Zich afsluiten voor de complexiteit van een probleem doen kennelijk niet alleen klimaatontkenners.

Hele artikel

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatwetenschap #klimaatmodellen #klimaatsceptici #complexiteit #extinction_rebellion #migratie #migranten #asielzoekers #vluchtelingen #verzorgingsstaat #huisvesting #zorg #onderwijs #arbeidsmigratie #migratiedebat

.

Tags: #nederlands #reclame #consumptie #junk_food #vliegvakantie #vlees #vleesconsumptie #accu #e-bike #mode #fast_fashion #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #overstromingen #bosbranden #zeespiegelstijging #hittegolven #stormen #extreem_weer

De zachte heelmeesters van het klimaat

Jurrien Hamer (Trouw)

Sinds de ontdekking van klimaatverandering proberen we het fenomeen op een begrijpelijke manier te vatten. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Jurrien Hamer

Maar in twee opzichten werkt de medische metafoor: klimaatverandering is net als sommige ziektes zowel progressief als chronisch. Het is progressief, omdat een veranderend klimaat met de tijd steeds dieper in ons leven ingrijpt. Eerst pakte klimaatverandering Elfstedentochten af, nu kunnen we niet meer zorgeloos op vakantie naar Zuid-Europa, en straks breekt er een dijk door. Het is chronisch, omdat de natuur niet op korte termijn geneest. Denk maar aan alle soorten die al uitgestorven zijn. Wat klimaatverandering afneemt, krijgt de wereld meestal niet terug.

Het is aan ons om ervoor te zorgen dat de ziekte niet veel erger wordt en zo goed mogelijk met de symptomen te leven. Misschien kunnen we de ziekte compenseren met nieuwe vormen van welvaart en welzijn. Maar dan moet er wel voortvarend ingegrepen worden: op het terrein van klimaatverandering lopen nogal wat zachte heelmeesters rond, die de wond alleen maar laten stinken.

En dus overpeins ik onze zorgelijke prognose, als de dag voorbij is en ik starend naar het plafond het piekeren niet kan stoppen, en vraag ik me af: wat is het volgende dierbare goed waar de zieke aarde een streep doorheen zet?

Hele artikel

> Zie ook: ‘Over een paar decennia wonen er miljoenen mensen in het Noordpoolgebied’

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #overstromingen #hittegolven #natuur #bosbranden