Wetenschapsjournalist Gaia Vince: ‘Over een paar decennia wonen er miljoenen mensen in het Noordpoolgebied’

NRC

Boek - Dat honderden miljoenen mensen vanwege de opwarming van de aarde noordwaarts zullen trekken is onvermijdelijk, volgens wetenschapsjournalist Gaia Vince. „Laten we het dan ook goed faciliteren.”

De aarde warmt op, waardoor sommige gebieden onleefbaar worden. Mensen die daar wonen zullen ergens anders onderdak moeten vinden. En die migratie moet omarmd worden.

Dat is een beknopte samenvatting van het boek Nomad Century: How Climate Migration Will Reshape Our World, van de Britse wetenschapsjournalist Gaia Vince. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Gaia Vince

Vince gaat uit van een opwarming van 4 graden Celsius ten opzichte van de tijd voor de Industriële Revolutie (1750-1850). Dit is ver boven de in de Parijs-akkoorden afgesproken bovengrens van 2 graden, met een streven naar maximaal 1,5 graad. (...)

Gevraagd naar hoe de 4-gradenwereld eruit zal zien, gebruikt Vince het woord „onherkenbaar”. Diersoorten sterven uit, oceanen ontwikkelen zones waar het zeeleven verstikt wordt, koraalriffen verdwijnen, het zeeniveau stijgt met twee meter, de wereld wordt grotendeels ijsvrij en een groot deel van de wereld wordt onbewoonbaar.

Massamigratie, stelt Vince, zal daarom onvermijdelijk zijn. „Volgens de Internationale Organisatie voor Migratie van de Verenigde Naties zullen tegen 2050 tot 1,5 miljard mensen hun huizen moeten verlaten, en dit aantal kan volgens sommige voorspellingen oplopen tot 2 miljard in 2100. (...)

Zullen die landen blij zijn met al die migranten?
Gaia Vince: „Je moet het zo zien: alleen in deze landen zal het nog prettig toeven zijn. En hun economieën zullen profiteren van de bedrijvigheid die mogelijk wordt door die aangenamere temperaturen.” (...)

Hoe moet deze massale migratie praktisch in haar werk gaan, in een wereld die verdeeld is in natiestaten?
„Daar zullen we iets op moeten verzinnen. Zo zouden we misschien wereldwijde bewegingsvrijheid moeten instellen.” (...)

Hoe is deze toekomstvisie te verenigen met de visie van talloze politici in 2023, die als doel hebben om zo veel mogelijk migranten permanent buiten de deur te houden?
„Het klopt dat het Westen nu alles doet wat niet zou moeten. Het westerse migratiebeleid is vijandig. Mensen sterven tijdens hun vlucht of leven in verschrikkelijke, door de Europese Unie gefinancierde gevangenissen in Libië. Mensen worden verhandeld als moderne slaven. Het is humanitair niet verantwoord om zo met hen om te gaan, maar ook economisch niet: op deze manier kunnen ze niet aan westerse samenlevingen bijdragen. Door deze behandeling worden ze eerder terrorist dan belastingbetaler.” (...)

„Door klimaatverandering zullen mensen zich hoe dan ook verplaatsen: laten we het dan goed faciliteren. En wat is het alternatief? Miljoenen wanhopige mensen bestrijden?”

Hoe verklaart u die vijandigheid?
„Er is in westerse landen een stupide cultuuroorlog aan de gang tegen immigratie, tegen mensen die willen werken. We leven in een rare tijd, met het dominante populistische verhaal dat migranten de westerse samenlevingen iets kosten in plaats van opleveren. Regeringen geven migranten de schuld van hun eigen onvermogen om armoede en werkloosheid op te lossen. De opkomst van extreem-rechts, dat barrières wil opwerpen, lost migratie niet op. Wel maken die barrières de vluchtroutes dodelijker. De manier waarop we Oekraïense vluchtelingen behandelen is veel verstandiger. Dat redt levens. En het kost minder dan het barricaderen van de grenzen of het opzetten van detentiecentra. Hun kinderen worden uw tandarts of loodgieter.”

„Ik zie weinig inspanning van leiders om het dominante nationalistische verhaal tegen te gaan. Ze zouden bijvoorbeeld kunnen overwegen om in hun politieke verhaal het begrip ‘burgerschap’ uit te breiden. Niemand van ons heeft één enkele identiteit. We bevatten allemaal veelvoudigheden. Je kunt Europeaan zijn, Nederlander, christen, voetbalsupporter.” (...)

„Racisme is de kern van dit gesprek. Dat kunnen we aanpakken met goed onderwijs. Het Westen is minder racistisch geworden sinds de jaren vijftig. Ten opzichte van destijds maken minder mensen zich zorgen dat hun dochter met een zwarte man trouwt. In dat opzicht ben ik hoopvol.” (...)

„Het instellen van wereldwijde bewegingsvrijheid zou bovendien nationale economieën stimuleren en miljarden levens redden of verbeteren. Open grenzen zouden het mondiale bbp met tientallen biljoenen dollars kunnen verhogen.” (...)

„Er zijn financiële investeringen nodig om voor huisvesting en gezondheidszorg te zorgen. Maar de nieuwkomers zullen belastingen betalen.” (...)

Wilt u grenzen helemaal afschaffen?
„Nee. Grenzen zijn belangrijke juridische structuren die invloed hebben op beleidsvorming en het heffen van belastingen. Maar we moeten wel onze manier van denken over mensen die de grens oversteken volledig veranderen.” (...)

„Het idee om buitenlanders buiten te houden met grenzen is relatief recent. Staten maakten zich vroeger veel meer zorgen over het tegenhouden van mensen die vertrokken dan over het weren van mensen die aankwamen.” (...)

„Rapporten van de Verenigde Naties en de OESO wijzen uit dat de VS door demografische krimp tegen 2030 25 miljoen extra werknemers nodig hebben. Tegen 2050 zal Europa 44 miljoen extra werknemers nodig hebben, en Japan nog eens 17 miljoen om de bestaande levensstandaard en sociale voorzieningen te handhaven.” (...)

Kan het Westen niet meer doen om de omstandigheden in het globale zuiden, waar de opwarming van de aarde het hardst zal toeslaan, te verbeteren?
„Natuurlijk kunnen we meer doen om de klimaatverandering tegen te gaan, zodat minder mensen hun land van herkomst zullen ontvluchten. We kunnen de CO2-uitstoot verminderen. We kunnen het zuiden weerbaarder maken. We kunnen geo-engineeren: technologieën inzetten om bijvoorbeeld zonnestralen tegen te houden of CO2 uit de lucht op te vangen. Maar dat doen we allemaal niet.” (...)

„En ook het bestrijden van ongelijkheid is van levensbelang. De rijkste mensen kunnen zich beschermen tegen rampen. We zijn allemaal samen op deze planeet. We kunnen het ons niet veroorloven dat de Indiase of Chinese economie crasht. We stammen uiteindelijk allemaal af van dezelfde aap. Er is genoeg ruimte. Breng de soort in veiligheid.”

Hele artikel

Tags: #nederlands #boeken #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #migratie #migranten #migratiebeleid #asielzoekers #vluchtelingen #klimaatvluchtelingen #grenzen #fort_europa #natiestaat #Gaia_Vince #cultuuroorlog #armoede #werkeloosheid

‘Mensen blijven zeggen: ik vlieg wel de hele wereld over, maar ik heb thuis wel spaarlampen’, zegt deze hoogleraar

NRC

Marc Davidson | hoogleraar filosofie van duurzaamheid en milieu - Klimaatambities komen steeds meer onder druk te staan. Overheden wijzen naar elkaar en schuiven – veelal uit angst voor electoraal verlies – problemen voor zich uit. Zorgelijk, vindt Marc Davidson: „De enige rigoureuze oplossing is een overheid die verder kijkt dan wijzelf.”

(Tekst looptg door onder de foto.)

Badgasten in de Albanese kustplaats Sarandë en kijken uit op de brand op het Griekse eiland Corfu.

De Franse president Emmanuel Macron pleitte dit voorjaar voor „een pauze” in Europese regelgeving op het gebied van klimaat en milieu. De natuurherstelwet dreigde in het Europees Parlement te sneuvelen omdat de centrum-rechtse EVP vreesde voor de toorn van de kiezer bij de Europese verkiezingen van volgend jaar. En de Nederlandse klimaatminister Rob Jetten (D66) deed er alles aan om in het pakket aan klimaatmaatregelen dat hij in april presenteerde de burger te ontzien. (...)

„Of het nu gaat om klimaat of om biodiversiteit, de problemen worden alleen maar groter en mondialer”, zegt Marc Davidson, hoogleraar filosofie van duurzaamheid en milieu aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. „Intussen heeft iedereen de neiging om ze op elkaar af te schuiven. Daarom heb je een overheid, of laat ik zeggen coördinatie, nodig. En coördinatie vereist dat je soevereiniteit afstaat: als burger aan een nationale overheid, als nationale overheid aan Europa en als Europa aan de wereldgemeenschap. Maar helaas stagneert die bereidheid en gaat ze zelfs de andere kant op.” (...)

[D]e overheid is uitgevonden als medicijn tegen de kortzichtigheid van het individu, zegt Davidson. Aan die kortzichtigheid valt weinig te doen. „De enige rigoureuze oplossing is een overheid die verder kijkt dan wijzelf.”

Dat vergt wel vertrouwen in de instituties, aldus Davidson. In de politiek, maar bijvoorbeeld ook in de wetenschap. (...) „Natuurlijk moet je niet blind vertrouwen op overheid of wetenschap. Maar er moet wel een balans zijn. Zonder vertrouwen kan een samenleving niet functioneren.” (...)

„Landen beloven van alles, maar houden zich er niet aan. En zelfs als ze zich aan hun beloftes houden, is dat niet genoeg voor het uiteindelijke doel, hebben klimaatwetenschappers berekend. Daarvoor heb je mondiale coördinatie nodig. En de bereidheid om een deel van je soevereiniteit uit handen te geven.” (...)

Het IPCC, het wetenschappelijk klimaatpanel van de Verenigde Naties, vat heel precies samen wat er moet gebeuren: snelle, vérreikende, ongeëvenaarde verandering van alle aspecten van de samenleving. Welke politicus is bereid dat te bepleiten?
„Er zijn genoeg voorbeelden in de geschiedenis. Neem de Amerikaanse oorlogseconomie in de Tweede Wereldoorlog. In 1942 zei president Roosevelt: we worden onder de voet gelopen als we nu niet radicaal onze industrie omzetten naar de productie van wapens. Ook de Watersnoodramp van 1953 in Nederland is een goed voorbeeld. Toen hoefden politici niet huis aan huis mensen ervan te overtuigen dat er iets moest gebeuren. De overheid nam gewoon het heft in handen.” (...)

„Als je de mogelijkheid dat iedereen plotseling het licht ziet buiten beschouwing laat – die kans lijkt me niet groot – dan zie ik twee uitwegen. De eerste is dat er een gevoel van noodzaak ontstaat door toenemende klimaatschade. Dat mensen de urgentie erkennen, beseffen dat klimaatontkenning niet langer helpt. En dan maar hopen dat het nog niet te erg is en we nog een goede slag kunnen slaan. De tweede uitweg is geo-engineering, bommenwerpers vol zwaveldioxide en fijnstof in de atmosfeer brengen om de wolken witter te maken en zo te zorgen voor afkoeling. De ecologische impact daarvan is volstrekt onduidelijk. De risico’s zijn immens.” (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatbeleid #energie #energietransitie #ongelijkheid #hittegolf #extreem_weer #overstromingen #canada #vs #verenigde_staten #bosbranden #india #china #vs #verenigde_staten

Geen goede week voor het vertrouwen in menselijke samenwerking tegen de wereldwijde opwarming

NRC

Klimaatverandering is van iets heel abstracts veranderd in iets tastbaars. (...)

Het lijkt erop dat we tegenwoordig iedere zomer klimaatverandering in het gezicht kijken. Nederland ontspringt, op een paar stikhete dagen in juni na, tot nu toe de dans. Maar in grote delen van het noordelijk halfrond is het extreem warm. (...)

(Tekst loopt door onder het logo.)

Ook elders in de wereld is het weer extreem. In Florida schommelt de temperatuur van het zeewater rond de lichaamstemperatuur van een mens. (...)

In China, waar net als op andere plekken in Azië al sinds april hittegolven en overstromingen elkaar opvolgen, steeg de temperatuur afgelopen zondag eveneens tot boven de 50 graden. (...)

Allereerst zullen samenlevingen zich nog veel beter moeten beschermen tegen de opwarming, want die heeft „grote gevolgen voor volksgezondheid, ecosystemen, economieën, landbouw, energie en watervoorziening”. Met alleen al in Europa in de vorige zomer meer dan 60.000 hittedoden is dat geen overdreven waarschuwing.

De tweede les die de WMO [Wereld Meteorologische Organisatie] hieruit trekt is zeker zo belangrijk: „Dit onderstreept de toenemende urgentie om de uitstoot van broeikasgassen zo snel en zo diep mogelijk terug te dringen.” Zonder de oorzaak van de opwarming weg te nemen, heeft aanpassing weinig zin.

Veel reden voor optimisme was er wat dat betreft deze week niet. De Amerikaanse klimaatgezant John Kerry reisde naar China om de vorig jaar gestrande klimaatdiplomatie tussen de twee economische (en klimaatvervuilende) grootmachten weer op gang te brengen. Maar in vier dagen van intensief overleg gaven beide partijen vooral elkaar de schuld. (...)

De Amerikaanse president Joe Biden heeft dit jaar, onder het mom van inflatiereductie, het grootste klimaatpakket ooit succesvol door het Congres geloodst – maar legt de fossiele industrie geen strobreed in de weg. China bouwt meer installaties voor duurzame energie dan welk ander land ook – maar ook meer kolencentrales. Om de opwarming echt een halt toe te roepen is het allemaal lang niet genoeg. (...)

Hele artikel

> Zie ook: Extreem weer leidt lang niet overal tot debat over klimaatverandering

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatbeleid #broeikasgassen #broeikaseffect #energie #energietransitie #ongelijkheid #spanje #italie #china #india #hittegolf #extreem_weer #overstromingen #canada #vs #verenigde_staten

Extreem weer leidt lang niet overal tot debat over klimaatverandering

NRC

Klimaat - Op plekken met extreme hitte is klimaatactie amper een urgent thema. ‘Als China niks doet, dan doe ik ook mijn auto niet weg.’

Het noordelijk halfrond zucht onder ongekend extreem weer: zeewater op badtemperatuur, dagen aaneen nieuwe hitterecords, maar ook verwoestende natuurbranden door droogte, plus overstromingen door intense regens. Waar leidt het toe, behalve tot ongemak en leed voor de kwetsbaren onder mens en dier? Wordt het verband met klimaatverandering gelegd? En zo ja, leidt dat dan tot de roep om radicale maatregelen? Een rondgang. (...)

Een huis dat bij een bosbrand is verwoest, vrijdag in de Griekse plaats Mandra, een voorstad van Athene. Foto Louiza Vradi/Reuters.

Hele artikel

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatbeleid #energie #energietransitie #ongelijkheid #spanje #italie #china #india #hittegolf #extreem_weer #overstromingen #canada #vs #verenigde_staten

We zullen het straks nog vaak horen, dat de energietransitie niet lukt zonder het bedrijfsleven. De waarheid is: we kunnen het niet mét.

Asha ten Broeke (De Volkskrant)

Op 6 juli, volgens klimaatwetenschappers de warmste dag op aarde in 125 duizend jaar, kondigde oliegigant TotalEnergies aan dat het bedrijf het leeuwendeel van zijn geld zal blijven investeren in fossiele brandstoffen. Dezelfde dag gaf Shell-ceo Wael Sawan een interview waarin hij het ‘gevaarlijk en onverantwoordelijk’ noemde om de productie van olie en gas terug te dringen. (...)

Asha ten Broeke

Uit wat klasse graaf- en rekenwerk van Investico blijkt dat de chemie- en raffinagesector fiks zal moeten krimpen om aan alle duurzaamheidseisen te voldoen. ‘Rapporten draaien eromheen. De bedrijven die het betreft, zoals DOW, Shell of ExxonMobil, zwijgen er liever over’, schrijft Investico. Maar er is – volgens de cijfers van Kramer zelf – gewoon meer energie nodig dan men kan maken om deze industrieën in de huidige omvang te vergroenen. (...)

We gaan het deze verkiezingstijd vast weer regelmatig horen: dat het bedrijfsleven onmisbaar is in de overgang naar een duurzame samenleving. Dat we het allemaal niet zonder hen kunnen. Maar de waarheid is: we kunnen het niet mét hen.

Grote bedrijven zijn namelijk gemaakt om elke vorm van verantwoordelijkheid te ontlopen. Dat is de aard van het beestje. Ze zijn in de loop der tijd zo gestructureerd dat ze zowel fysiek als legaal als moreel op grote afstand staan van de gevolgen van hun activiteiten, schrijft hoogleraar David Whyte in zijn boek Ecocide.

Zo is, omdat grote bedrijven zelf rechtspersonen zijn, geen enkel individu echt aansprakelijk. En ceo’s voelen dat dan ook niet zo, stelt Whyte. Dus nemen ze alle beslissingen, ook over leven en dood, vanuit economisch oogpunt. Uitbuiting, vernietiging en uitroeiing doen er minder toe dan de vraag wat goed is voor de aandeelhouders. ‘Ze kunnen zich blijven focussen op winst maken zonder dat ze ooit de menselijke gevolgen van hun beslissingen hoeven te zien of kennen’, schrijft Whyte. Hij noemt grote bedrijven ‘de dodelijkste menselijke uitvinding’. De ondertitel van zijn boek is dan ook: Kill the Corporation Before it Kills Us.

Dat is een uitstekend advies. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #boeken #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatbeleid #klimaattop #biodiversiteitstop #oceanenverdrag #multilateralisme #energie #energietransitie #ongelijkheid #schaarste #voedselsystemen #voedselvoorziening #bedrijfsleven

Wie als laatst lacht…

De Groene Amsterdammer

Opgewekt liet Rutte zijn vierde kabinet vallen. Zijn kompas is afgesteld op macht en hij moet in de afgelopen weken hebben ingeschat dat een val nu het meest opportuun is. Daarmee stranden alle grote ambities van Rutte IV, al wist minister Rob Jetten op de valreep zijn klimaatfonds door de Kamer te loodsen. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Robin Utrecht / ANP

Het principe waar Rutte IV op strandt, is een principiële keuze om het aantal kinderen uit oorlogsgebieden dat naar Nederland wil komen te beperken. Iets waarvan hij zeker wist dat de ChristenUnie en D66 het moreel en partijpolitiek nooit zouden kunnen dragen. Van de aimabele mannetjesmaker die gelooft dat de kunst van politiek bedrijven schuilt in ‘wheelen en dealen’ was niets meer over. Hij zette zijn samenwerkingspartner tegen de muur en liet ze kiezen: my way or the highway.

Het is onmogelijk om daar geen kwade opzet in te zien, dan wíl je vallen. (...)

Al maandenlang had in coalitiekringen de analyse geklonken: als dit kabinet valt, dan moet je het op je eigen thema doen. Voor D66 zou dat klimaat geweest zijn, voor het CDA landbouw en stikstof en voor de VVD asiel en migratie. (...)

Hoe diep zwart die achtergrond eruit zag bleek na vele uren onderhandelen, toen Sigrid Kaag, Carola Schouten en Wopke Hoekstra om half twee ’s nachts het crisisoverleg verlieten. Zonder uitzondering keken ze somber, ze maakten zich zichtbaar zorgen om het voortbestaan van dit landsbestuur. De premier zelf had daar geen last van. (...)

De afzwaaiende toplobbyist en senator Niek Jan van Kesteren vergeleek in een afscheidsinterview Ruud Lubbers en Mark Rutte en merkte daarbij op dat ze een ‘rücksichtslose machtsoriëntatie’ deelden. Maar op een zeer wezenlijk punt leken de twee langstzittende premiers van dit land niet op elkaar: ‘Het verschil tussen de twee is dat Lubbers zich de dingen aantrok, eronder leed. Rutte heeft dat helemaal niet.’

Aan die conclusie kon je op de valreep van dit politieke jaar niet ontkomen. (...)

Dat heeft ook te maken met een interne verandering binnen zijn partij. De VVD lijdt al jarenlang aan ideeënarmoede en sinds een jaar worstelt de partij opzichtig met de vraag of ‘kleur op de wangen’ niet belangrijker is dan het overeind houden van het landsbestuur. (...)

Zo bezien moet je concluderen dat van de grote dossiers die de coalitiepartners de afgelopen maanden plaagden (CDA en landbouw, VVD en asiel, D66 en klimaat), vooral de partij van Kaag tevreden terug mag kijken. Zij hebben inhoudelijk op de valreep een slag gewonnen [klimaatfonds], al zullen ze daar bij een aanstaande stembusgang waarschijnlijk niet voor beloond worden.

Het zinkende schip van Rutte IV kent weinig reddingsbootjes: D66 en vooral het CDA vrezen weg te zinken in een peilloze diepte.

En Rutte? Die blijft maar lachen.

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #asielzoekers #vvd #kabinet #rutte #migratie #arbeidsmigranten #expats #noodopvang #coa #vluchtelingen #bezuinigingen #ontwikkelingshulp #desinformatie #klimaat #klimaatverandering #klimaatfonds #klimaatcrisis #d66 #jetten #kaag

> Zie ook: Een natuurminister die tegen natuurbescherming lobbyt, in Nederland kan het

Tags: #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #stikstof #ammoniak #mest #veeteelt #boeren #landbouwakkoord #natuur #natuurbescherming #habitatrichtlijn #milieubescherming #leefomgeving #vergunningen #Europese_natuurherstelwet #natuurherstel #lobby #van_der_wal

Aanvliegroute vier: hoe Schiphol een onhoudbare status quo verdedigt

Bert Wagendorp (De Volkskrant)

Liegen en bedriegen zit de luchthaven Schiphol in het bloed, net als manipuleren, schofferen en traineren: Schiphol is een meester in misleiding. Dus het is niet zo raar dat er onrust is ontstaan na de bekendmaking van de plannen voor een vierde aanvliegroute, die over delen van Gelderland en Utrecht voert. (...)

(Tekst loopt door onder de afbeelding.)

Bert Wagendorp

De omwonenden laten Schiphol al jarenlang volslagen koud, hoewel het bedrijf er, geheel in de hierboven beschreven traditie van voortdurende misleiding, alles aan doet een indruk van betrokkenheid te wekken.

Schiphol is voor bijna 70 procent eigendom van de Nederlandse staat en voor 20 procent van de gemeente Amsterdam. Dat maakt het gedrag van het bedrijf des te onverklaarbaarder. (...)

De vierde aanvliegroute – die 20 procent van de dalende vluchten naar Schiphol moet accomoderen – trekt straks een spoor van lawaai en vervuiling over midden-Nederland. Na 2027, als Schiphols obsessieve groeidrang weer vrij baan krijgt dankzij de heilige mythe van ‘schonere en stillere vliegtuigen’ en Schiphols bedrevenheid in manipulatie van de overlastcijfers, kan de groei op vier in plaats van drie routes plaatsvinden. (Schiphols: ‘We hebben meer vluchten met minder vervuilende vliegtuigen nodig en om die te kunnen betalen is groei noodzakelijk’).

Uiteindelijk zal, net als in het geval van de boeren, het inzicht doorbreken dat Schiphol een volstrekt onhoudbare status quo verdedigt. Maar tot die tijd is het allemaal om gek van te worden.

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #schiphol #klm #luchtvaart #hubfunctie #stop4deroute #overlast #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #uitstoot #luchtvervuiling #geluidshinder #lobby #schiphollen

Het enige wat helpt tegen de problemen in de luchtvaart: veel minder vluchten

Trouw

De voorgestelde herindeling van het luchtruim voldoet niet. Verlaag het aantal vluchten flink en laat Schiphol zijn hubfunctie opgeven, betoogt Peter van Thienen van kerngroep Stop4deroute. (...)

Het plan dat KLM op 15 juni presenteerde om de geluidshinder op kortere termijn aan te pakken is onvoldoende: mogelijk enkele tientallen procenten minder ernstig gehinderden. KLM gaat uit van nieuwe vliegtuigen die stiller zouden zijn (wat wordt betwist door Brits bur­geronderzoek), ‘slimmer’ vliegen (ook onderdeel van de luchtruimherindeling) en meer woningisolatie.

(Tekst loopt door onder de illustratie.)

](https://www.trouw.nl/opinie/het-enige-wat-helpt-tegen-de-problemen-in-de-luchtvaart-veel-minder-vluchten~b6989061/)
.

Het enige wat op de korte en middellange termijn helpt, is een flinke reductie van het aantal vluchten, met honderdduizenden. Maar de nu beoogde krimp van Schiphol is tijdelijk – de Luchtvaartnota gaat uit van groei, minister Harbers wil dit vanaf 2027, KLM wil dit en de herindeling biedt extra capaciteit hiervoor. (...)

Het opgeven van de hubfunctie ligt voor de hand. Meerdere rapporten laten zien dat dit kan zonder noemenswaardige schade aan de Nederlandse economie. Naast geluidshinder vormen klimaat, stikstof, zeer zorgwekkende stoffen en ultrafijnstof elk al zeer goede redenen om de vluchten flink te beperken, ook omdat er voorlopig geen betere technische oplossingen zijn.

Volharden in een beleid dat zich richt op een grote luchtvaartsector is niet uit te leggen. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #schiphol #klm #luchtvaart #hubfunctie #stop4deroute #overlast #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #uitstoot #luchtvervuiling #geluidshinder

.

Tags: #nederlands #lifestyle #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #ongelijkheid #armoede #duurzaamheid #duurzaam_leven #carbon_footprint

Een natuurminister die tegen natuurbescherming lobbyt, in Nederland kan het

Patrick Jansen (Trouw)

Nederland is te dichtbevolkt voor strengere natuureisen, zei minister Van der Wal in Het Financieele Dagblad. Namens Nederland lobbyt zij daarom tegen de nieuwe Europese natuurherstelwet, gesteund door een motie van de Tweede Kamer waar ik eerder over schreef.

Haar vrees is dat de natuurherstelwet het moeilijker maakt om vergunningen te verlenen voor activiteiten die ten koste gaan van de natuur en het milieu. De wet verplicht de overheid namelijk daadwerkelijk te zorgen voor natuurherstel, in plaats van dat – zoals in dit land gebruikelijk is – slechts plechtig te beloven.

(Tekst loopt door oder de foto.)

Patrick Jansen

Aan haar zijde vindt onze minister de Europese christendemocraten en de landbouwindustrie. Die zijn druk doende allerlei mythes te verspreiden. Zo zou de natuurherstelwet de voedselzekerheid bedreigen en de economie schaden. Een gotspe, want volgens de leidende wetenschap is natuurherstel juist noodzakelijk om de landbouw en de economie toekomstbestendig te maken.
Weinig vlinders, zweefvliegen en andere bloembestuivers

Ik maak me grote zorgen over deze lobby. Herstel van natuur en milieu is namelijk keihard nodig, omdat veel van onze ecosystemen op dit moment harde klappen krijgen terwijl ze vaak zeer kwetsbaar zijn. Die combinatie is gevaarlijk. Als natuur niet genoeg veerkracht meer heeft om van klappen te herstellen, kunnen ecosystemen onherstelbaar beschadigd raken. Dat kan zomaar ten koste gaan van onze soortenrijkdom. (...)

Daarom vind ik het Nederlandse verzet tegen de natuurherstelwet buitengewoon kortzichtig en zelfs pijnlijk. Het laat zien dat onze overheid gevestigde kortetermijnbelangen boven het algemeen langetermijnbelang van de bevolking als geheel stelt.

En dus blijkt zelfs onze minister voor natuur in de allereerste plaats een minister die moet zorgen dat het bedrijfsleven niet al te veel last heeft van natuur- en milieubescherming. Een natuurminister die tegen natuurbescherming lobbyt, in Nederland kan het.

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #natuur #natuurbescherming #milieubescherming #leefomgeving #vergunningen #Europese_natuurherstelwet #natuurherstel #stikstof #klimaat #klimaatcrisis #lobby #van_der_wal

Het internet is vervuilender dan de luchtvaart, met dank aan alle mails, crypto’s, videogesprekken, streams en de cloud

NRC

Wie staat er stil bij zijn digitale voetafdruk? Al die foto’s in de cloud, bewaarde e-mails en streams eten stroom. Héél veel stroom. (...)

(Tekst loopt door onder de illustratie.)

.

Exacte cijfers ontbreken, maar volgens de meest nauwkeurige schattingen is het digitale leven – denk aan het streamen van video en muziek, op afstand vergaderen, sociale media, apparaten als boordcomputers en voordeurcamera’s, virtual reality, cryptomunten, blockchain, nft’s – goed voor zo’n 4 procent van de totale wereldwijde uitstoot van broeikasgassen. Dat klinkt misschien niet als veel, maar het is ruim meer dan de luchtvaart.

Het aandeel gaat bovendien sterk stijgen met de komst van de 5G- en 6G-netwerken en de brede toepassing van kunstmatige intelligentie. (...)

De hardware van het 5G-netwerk dat nu wordt uitgerold gebruikt minder energie dan 4G, maar naar verwachting wordt die winst tenietgedaan door de explosie aan dataverkeer die de nieuwe gebruiksmogelijkheden zullen veroorzaken. (...)

„In Nederland is het politieke debat over de digitale voetafdruk beperkt tot ophef over het energieverbruik van datacentra”, zegt Gámez. „Dat zou veel breder moeten zijn.” (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #internet #streaming #cloud_services #crypto #zelfrijdende_auto #e-mail #videovergaderen #energie #energieverbruik #5g #4g #uitstoot #carbon_footprint #co2 #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #broeikaseffect #energietransitie

Arme landen ontvangen hooguit een kwart van het klimaatgeld dat hun is beloofd

NRC

Klimaathulp - Al in 2009 beloofden rijke landen arme landen miljarden aan klimaatsteun te geven. Daar is nog niet veel van terechtgekomen. (...)

(Tekt loopt door onder de foto.)

Sehwan, Pakistan, tijdens de grote overstromingen van september vorig jaar. Foto Akhtar Soomro/Reuters.

Het bedrag van 100 miljard dollar voor arme landen was het enige tastbare resultaat van de mislukte klimaattop in Kopenhagen van 2009. Het geld zou vanaf 2020 beschikbaar komen om arme landen te helpen met klimaatbeleid. Arme landen hebben nauwelijks bijgedragen aan het ontstaan van klimaatverandering, maar worden harder dan de meeste rijke landen getroffen door de gevolgen.

Volgens Oxfam blijkt uit de cijfers dat de meeste landen het niet zo nauw nemen met de definitie van klimaathulp. Zo hebben ze beloofd dat het zou gaan om ‘additioneel’ geld. Maar in de praktijk blijken veel landen reguliere ontwikkelingshulp mee te rekenen als die hulp het klimaat ten goede komt. Daarnaast tellen veel landen ook leningen mee – zelfs leningen met marktconforme rentes – en investeringen door bedrijven. Terwijl het om schenkingen moest gaan. (...)

Sinds de top in Kopenhagen wordt gesteggeld over het beloofde geld. Rijke landen willen dat het zoveel mogelijk wordt gebruikt voor het terugdringen van broeikasgassen (mitigatie). Arme landen zeggen dat ze het vooral nodig hebben om hun bevolking beter te beschermen tegen zeespiegelstijging, langdurige droogte, overstromingen, bosbranden en andere gevolgen van klimaatverandering (adaptatie). (...)

Oxfam wijst erop dat de 100 miljard dollar inmiddels al lang niet meer genoeg is. Er wordt nu onderhandeld over de hoogte van het bedrag na 2025. De VN-milieu-organisatie UNEP schat dat in 2030 tussen de 160 en 340 miljard dollar per jaar nodig is voor klimaatadaptatie.

In november vorig jaar, op de klimaattop in Egypte, werd een doorbraak bereikt over ‘loss and damage’, schadevergoeding voor arme landen die worden getroffen door een klimaatramp. Over de hoogte van dat bedrag moeten de onderhandelingen nog beginnen.

Hele artikel

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #extinctionrebellion #bosbranden #droogtes #overstromingen #orkanen #honger #dood #green_deal #stikstofprobleem #natuur #natuurbescherming #natuurherstel #biodiversiteit

Het klimaat trekt zich niets aan van weerstand tegen de Europese Green Deal

NRC

Gezocht: politici die bereid zijn om risico’s te nemen. Die de kiezer niet te veel naar de mond praten. Die grote stappen durven te zetten op het gebied van klimaat- en natuurbeleid. Want dat is keihard nodig. (...)

Maar hoewel ambitieus Nederlands en Europees beleid noodzakelijk is, zijn de voortekenen ongunstig: terwijl de Europese Commissie een ambitieuze Green Deal heeft opgetuigd, neemt het verzet hiertegen met rasse schreden toe. De verkiezingswinst van de BoerBurgerBeweging (BBB) is niet onopgemerkt gebleven in de rest van Europa. Europese zusterpartijen van het verschrompelde CDA zijn geschrokken van de ongekende maatschappelijke krachten die boerenorganisaties weten los te maken. Boeren die oprecht willen meedenken, en die zijn er genoeg, leggen het af tegen de boeren met de grootste financiële belangen, de grootste mond en de grootste tractoren – wie durft daar nog tegenin te gaan? (...)

(Tekst loopt door onder het logo.)

Macron haalt er op zichzelf een sterk argument bij: als de EU een geopolitieke speler wil worden en wil blijven concurreren met de VS en China, dan is een sterke industrie nodig. Maar dit is precies het probleem. Er zijn altijd redenen te verzinnen waarom het klimaat maar even moet wachten. De ene keer zijn het boeren die tijd nodig hebben om zich aan te passen, dan wordt de oorlog in Oekraïne erbij gehaald of de (economische) krachtmeting in de wereld. En oh ja: volgend jaar zijn er Europese verkiezingen. Allemaal goed en wel, maar het klimaat trekt zich daar weinig van aan. (...)

De Green Deal is ongetwijfeld niet perfect, maar het zou wel een goed begin zijn. Behalve maatregelen om in 2050 een klimaatneutraal Europa te verwezenlijken (zoals het verbod op benzineauto’s of het beprijzen van transport) bevat het plan ook maatregelen voor natuurherstel en het behoud van biodiversiteit. De kritiek richt zich vooral daarop, en dan met name op het ‘verslechteringsverbod’: de eis dat natuurgebieden niet alleen moeten worden hersteld, maar ook niet verder mogen verslechteren. (...)

Voor wie klimaatbeleid niet omarmt uit overtuiging, geldt ook het welbegrepen eigenbelang. Wie wil dat kinderen opgroeien in een leefbare wereld, zal zich tot de toekomst moeten verhouden. Waar de kern van ieder politiek vergezicht de afgelopen decennia was gericht op economische groei en het verbeteren van ieders leefomstandigheden, begint het steeds meer te draaien om het eerlijk verdelen van de pijn. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #extinctionrebellion #activisme #activisten #bosbranden #droogtes #overstromingen #orkanen #honger #dood #green_deal #bbb #stikstofprobleem #natuur #natuurbescherming #natuurherstel #biodiversiteit #energie #energietransitie #eu #europese_unie #boeren #boerenprotest #cda

Onze kinderen hebben ons nodig, de toekomst heeft ons nodig. Dus demonstreer, bezet, blokkeer

Asha ten Broeke (De Volkkrant)

(...) Klimaatrampen en -ellende waren ooit zelden nieuws, toen af en toe, en inmiddels elke dag; bosbranden, droogtes, overstromingen, orkanen, honger, dood. Maar wanneer vrienden of lezers me vragen waarom ik het doe – lobby’s bezetten, de A12 blokkeren – dan is mijn antwoord altijd: omdat ik nog hoop heb.

Om te beginnen: een kleine kans is ook een kans. En activisme is altijd een gok. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Asha ten Broeke

Burgers hebben superkrachten, stelt Solnit, en keer op keer zijn hun geweldloze acties krachtiger gebleken dan de onwil van overheden of grote bedrijven. Keer op keer hebben vastberadenheid, eenheid, opoffering, vindingrijkheid, geduld en moed het gewonnen van de staat en het grote geld.

Boven mijn bureau hangt een briefje met een citaat van schrijver Alice Walker: ‘De meest gebruikelijke manier waarop mensen hun macht weggeven is door te denken dat ze geen macht hebben.’ (...)

Verzet wordt meestal pas populair wanneer het ver weg is, of lang geleden, of idealiter allebei. Maar rebelleren is geen populariteitswedstrijd. Het is iets dat je doet uit noodzaak en liefde voor het leven. (...)

Alice Walker zei: ‘Activisme is de huur die ik betaal voor leven op de planeet.’ En die planeet heeft ons nodig. Onze kinderen hebben ons nodig. De toekomst heeft ons nodig. Dus demonstreer. Bezet. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #extinctionrebellion #activisme #activisten #bosbranden #droogtes #overstromingen #orkanen #honger #dood

Mensen zijn zelf de natuur, stupid

Marijn Kruk (NRC)

We weten wat er aan de hand is met het klimaat, maar toch doen we te weinig. (...)

Maar als er én draagvlak is én er gebeurt te weinig, lijkt het me vooral dat er iets mis is met onze politieke organisatie. En er is, denk ik, nog een fundamenteler probleem, van filosofische aard. Lastig te bevatten in een pragmatisch ingesteld land als Nederland, maar we kunnen er niet omheen: de mens heeft de band met zijn leefomgeving doorgesneden. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Marijn Kruk

Op enig moment is er een scheiding aangebracht tussen ‘de mens’ en wat bekend zou komen te staan als ‘de natuur’. (...)

Die toe-eigening klinkt nog steeds door in goedbedoelende zinnetjes als ‘we moeten het klimaat redden’. Maar het klimaat heeft niets te vrezen; wij zijn het die gered moet worden van het klimaat. We spreken onze zorgen uit over ‘de biodiversiteit’, maar zonder onszelf daarin als een van de soorten te beschouwen.

Deze manier van denken rechtvaardigde eerder tal van moreel dubieuze situaties (van kolonisatie tot onverantwoorde exploitatie tot de bio-industrie), maar blijkt inmiddels ronduit gevaarlijk. (...) Hoog tijd dus om af te rekenen met de tweedeling mens-natuur. Maar hoe? (...)

Laat ons beter spreken over le vivant stelt Morizot voor, het levende. Dat verbindt ons met al het andere leven op aarde dat bedreigd wordt, en met de evolutie, dus waar we vandaan komen. „Het is geen slogan, maar een routekaart”, benadrukte Morizot in interviews.

Ik volg hem wel: weg met de natuur; leve het levende!

Hele artikel

Tags: #nederlands #boeken #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #politiek #Bruno_Latour #Philippe_Descola #Baptiste_Morizot #latour #descola #morizot #natuur #natuurbescherming

‘We kunnen niet zonder fossiel’ is klimaatontkenning in een nieuw jasje

Trouw

De energietransitie zal Nederland inderdaad pijn doen, maar dat is nog geen reden om maar door te gaan met fossiel, stelt Jelle de Graaf, campagnestrateeg en klimaatactivist.

Er zijn overstromingen van Valkenburg tot Pakistan, en bosbranden van Canada tot Australië. Klimaatwetenschappers waarschuwen voor steeds extremer weer: zware neerslag, zeespiegelstijgingen, lange droogteperiodes en mislukte oogsten.”

Dit schrijft Roy op het Veld in een essay (Trouw, 22 april). ‘Een apocalyptisch perspectief’, voegt hij er nog aan toe, om vervolgens doodleuk te betogen dat we na decennia van klimaat-inactie nog jarenlang rustig aan moeten doen. Op het Veld gebruikt de taal van de klimaatbeweging om de boodschap van de fossiele industrie uit te dragen. (...)

(Tekst loopt door onder de illustratie.)

.

Niemand in de klimaatbeweging ontkent echter de sociale gevolgen van de energietransitie. Maar wat die precies zijn – en vooral: wie ze op hun bordje krijgt – is een politieke keuze. (...)

Als er iets onontkoombaar negatieve gevolgen gaat hebben, dan is het niet klimaatactie, maar nog meer klimaat-inactie. Denk aan natuurrampen, honger, schaarste, geweld, conflict, oorlog, ziekte, talloze ontheemde mensen, een verergering van bestaande ongelijkheid, meer autoritaire regimes en nog meer druk op de democratie. Juist uitstel van broodnodig klimaatbeleid stort de maatschappij in een sociale crisis die haar weerga niet kent. (...)

Er bestaat geen twijfel over: Nederland moet zo snel mogelijk van fossiel af. Dit zal grote gevolgen hebben voor de hele maatschappij. Op het Veld beschuldigt de klimaatbeweging ervan de gevolgen niet onder ogen te willen zien, maar juist hij blijkt niet bereid verder te kijken dan de status quo.

Niet alleen is het nodig om snel over te schakelen op hernieuwbare energie, maar ook moeten én kunnen we ons energiegebruik drastisch verminderen. (...)

Politici moeten de (eerlijke) keus durven maken om de kwetsbaren te ontzien en de kosten van de transitie te leggen bij de bedrijven die de crisis hebben veroorzaakt. De als realisme vermomde vertragingstactieken dienen niemand anders dan de fossiele industrie. Drastische klimaatactie is nodig én mogelijk.

Hele artikel

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatbeleid #klimaattop #energie #energietransitie #fossiele_brandstof #fossiele_industrie #shell #duurzaamheid #klimaatontkenning #ipcc #extinction_rebellion #energiebesparing

Er is veel te veel aandacht voor het Grote Ongenoegen van de Ongehoorden

Emine Ugur (Trouw)

(...) De grootste misleiding van deze rechtse politieke partijen in de afgelopen twintig jaar is dat ze hun achterban voorhouden dat hun ongenoegen met hun bestaan zal verdwijnen als er minder moslims en minder vluchtelingen zijn. Of zoals de laatste tijd: als transgenders verdwijnen.

Het probleem is niet dat de Beruchte Boze Burgers niet worden gehoord. Het is ook niet dat ze geen geschikte leiders hebben getroffen. Het probleem is dat deze groep burgers slechts met elkaar wordt verbonden door haat. Jodenhaat, moslimhaat, homohaat, transhaat, vrouwenhaat. En sinds de pandemie ook haat richting gezag. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Emine Ugur

Er is al twintig jaar buitenproportioneel veel aandacht voor het Grote Ongenoegen van de Ongehoorden, waardoor er bijna geen ruimte meer bleef om te praten over de daadwerkelijke problemen van dit land, die iedereen treffen. Henk en Hasan hebben beiden evenveel last van het woningtekort en de inflatie. Ingrid en Fatima hebben beiden last van verborgen armoede. Hun kleinkinderen zullen straks even hard worden geraakt door de veranderingen van het klimaat.

Maar laten we de microfoon blijven bieden aan mensen die hun recht op antisemitisme, racisme, transfobie, misogynie en Algemeen Ongenoegen niet willen opgeven, en de partijen die hen hun recht hierop willen garanderen een steeds groter podium geven, terwijl er al twintig jaar niets, maar dan ook niets uit de koker van die partijen is gekomen waar de gemiddelde burger beter van is geworden.

Ze hebben hun speelkwartier gehad. Het is tijd dat de volwassenen weer de regie gaan overnemen, zodat de politiek en het maatschappelijk debat niet meer 90 procent van de tijd gaan over 10 procent van de problemen. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #boze_burger #boze_burgers #armoede #ongeijheid #woningnood #klimaat #inflatie #antisemitisme #racisme #transfobie #misogynie #populisme #populistische_partijen #pvv #fvd

Als natuurbescherming door burgers moet worden afgedwongen, is er iets mis

Patrick Jansen (Trouw)

Onlangs werd er op de Wageningse Campus een interessant symposium gehouden over de vraag waarom burgers voor natuur- en milieubescherming steeds vaker naar de rechter stappen. (...)

Op papier is het nog best goed geregeld. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Patrick Jansen

Maar dan, zodra het op concrete besluiten aankomt, verliest het belang van een gezonde en schone leefomgeving – sinds 2021 een internationaal erkend mensenrecht – het vaak van particuliere en economische belangen. Dan komt er toch weer een vergunning voor een lozing, een evenement, een vakantiepark, een stal, een weg, een woningbouwproject of vul maar in, ook al worden natuur en milieu geschaad. (...)

Voor overheden zouden blauwtjes bij de rechtbank reden moeten zijn zich te bezinnen. Maar vaak zet men door, zien de burgers, soms via geitenpaadjes. Als ook die uiteindelijk doodlopen, zijn de gevolgen soms kolossaal, zoals acute vergunningsproblemen rond stikstof, klimaat en lawaai illustreren. (...)

Al met al mogen we die lastige burgers dankbaar zijn. Zij houden de overheid bij de les. Zonder hen houdt de overheid zich niet aan de eigen wetten en verdragen die ons allemaal beschermen. Dat is pas echt iets waar de Tweede Kamer zich zorgen over zou moeten maken.

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #natuur #natuurbescherming #milieubescherming #rechter #leefomgeving #vergunningen #Europese_natuurherstelwet #natuurherstel #stikstof #klimaat #klimaatcrisis #lawaai #geluidsoverlast

Betuttelend? Het is juist liberaal elkaar op ‘slecht’ gedrag aan te spreken

NRC

Essay | Liberalisme - De globetrottende, kiloknaller-verorberende, vooroordeel-spuwende burger is té vrij geweest, en heeft zijn verantwoordelijkheid verwaarloosd. Zo holt onze vrijheid uit, aldus Jurriën Hamer. (...)

Een klimaatneutrale wereld vereist nu eenmaal dat we stoppen met al die vervuilende gewoontes, van vliegvakanties tot vlees eten en van prullen kopen tot tv-series streamen. En dan hebben we het alleen nog maar over duurzaamheid.

Ook waar het gaat om de strijd tegen racisme, misogynie, dierenmishandeling, grensoverschrijdend gedrag en de discriminatie van lhbti’ers zullen mensen zich behoorlijk aan moeten passen. Er zijn een boel woorden die eigenlijk niet meer kunnen, een hoop grapjes, stereotypes en kleine vergissingen – ‘micro-agressies’ – die vooroordelen bestendigen, en allerhande gedrag op de werkvloer dat vroeger misschien normaal was, maar nu toch echt niet meer. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

.

In een vrije samenleving moet je immers de bewegingsruimte van sommigen begrenzen, als de schade voor anderen te groot wordt. (...)

De afgelopen veertig jaar is het schadebeginsel namelijk te eenzijdig begrepen: het werd gebruikt als uitdager van gezag, maar te weinig als uitdager van elkaar. Ons land kent een traditie van ‘vrijheid blijheid’ en van ‘ik doe ik en jij doet jij’. (...)

Dit eendimensionale liberalisme is niet verrassend, maar een natuurlijk gevolg van twee naoorlogse maatschappelijke ontwikkelingen: de secularisatie en de neoliberale markteconomie. De secularisatie brak het gezag van de kerk af, en het neoliberalisme dat van de staat. De belofte van de jaren zeventig en tachtig was simpel: als kerk en staat iedereen nou maar met rust laten worden we allemaal verdraagzamer en rijker. (...)

De strijd tegen betuttelend gezag heeft mensen blind gemaakt voor de schade die ze zelf berokkenen. Er is stevig bewijs dat ons consumptiepatroon de leefbaarheid van de aarde bedreigt, en dat met bewuste en onbewuste grappen, stereotypes en gewoontes de vrijheid van minderheden wordt ingeperkt. Je kan een lijn trekken van het n-woord naar racistisch geweld, van fatshaming naar eetstoornissen, van een slokje melk naar mishandelde kalfjes en van een retourtje Bali naar de aantasting van ecosystemen. Gedrag in de soevereine privésfeer heeft tal van publieke consequenties. En daarom moet, veel meer dan we gewend zijn, privégedrag ter verantwoording worden geroepen. (...)

Als mensen hun verantwoordelijkheid niet nemen, holt vrijheid vanzelf uit: dat is de les van onze tijd.

Met religieuze onderdrukking hebben de moderne mores al helemaal niks te maken. (...) De ‘klimaatpaus’ en de ‘linkse kerk’ spreken daarentegen niet in ondoorgrondelijke leerstukken, maar presenteren argumenten die in een liberale samenleving volstrekt legitiem zijn.

Want welke schade is reëler dan de dreiging van klimaatverandering voor de Nederlandse rivierdelta? Welke schade is concreter dan de onleefbare hitte die landen rond de evenaar treft? Welke schade is echter dan transgenders die gepest worden, vrouwen die zich moeten weren tegen seksuele intimidatie en mensen van kleur die voor Zwarte Piet worden uitgemaakt? Het is bij uitstek liberaal om de samenleving op deze schade te wijzen, en uit te leggen hoe ernstige vergrijpen en catastrofes samenhangen met ogenschijnlijk onschuldige gewoontes. (...)

In onze tijd komt de vrijheid niet ten einde, maar moet hij fundamenteel anders worden verdeeld. De kwaliteit van het leven van toekomstige generaties neemt toe, als wij nu bereid zijn ons consumptiepatroon aan banden te leggen. De levens van miljoenen medemensen knappen aanzienlijk op, als we in onze taal en cultuur diversiteit omarmen. En wie stopt met het nuttigen van vlees en zuivel, bevrijdt hulpeloze dieren uit een ellendig lot. (...)

De globetrottende, kiloknaller-verorberende, vooroordeel-spuwende burger is té vrij geweest, en heeft zijn verantwoordelijkheid verwaarloosd. Hij vergat dat het goede niet vanzelf komt, terwijl we allemaal vrolijk, argeloos en onbeschaamd ons eigen ding doen. Het goede kost moeite. Het goede heeft een prijs. En die zal in een liberale samenleving gewoon betaald moeten worden.

Hele artikel

Tags: #nederlands #liberalisme #vrijheid #secularisatie #ontkerkelijking #neoliberalisme #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #discriminatie #racisme #betutteling #consumptie #stereotype #minderheden #fatshaming #eetstoornis #bio-industrie #veeteelt #luchhtvaart #vliegvakantie #woke #kiloknaller