#europese_unie

berternste2@diasp.nl

De boerenprotesten in Europa zijn vooral een goed getimede driftbui

Caroline de Gruyter (NRC) (https://mastodon.social/@eurocaro)

(...) [E]enderde van de Europese begroting gaat naar landbouw, terwijl de landbouwsector goed is voor 1,4 procent van het bbp. Van alle EU-landen krijgt Frankrijk het meest: een zesde. En raad eens wie daar vooral van profiteren? Grote boerenbedrijven. Want hoe meer hectares je hebt, hoe meer je krijgt. 20 procent van de boeren vangt 80 procent van de subsidies. Geen wonder dat het aantal kleine boeren afneemt.

De grootste klant van Europese landbouwfondsen is de agribusiness. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van Caroline de Gruyter
Caroline de Gruyter

De boerenprotesten in Frankrijk, Duitsland, België en elders zijn eerder een goed getimede driftbui van een gepriviligeerde boerenklasse dan de desperate noodkreet van keuterboertjes die elke koe bij naam kennen en bij donker aan de keukentafel verzuipen in Brusselse paperassen over pesticiden of eco-heggen. Er zíjn amper keuterboertjes meer. En het gros zit niet in West-Europa, maar in landen als Roemenië. En wat die paperassen betreft: hoezo is het slecht dat je zakenlui die bakken geld krijgen stevig controleert? (...)

Brusselse ambtenaren weten dit natuurlijk. En ze haten het. Als je ergens in Europa keiharde kritiek wil horen op het Europese landbouwbeleid, moet je naar Brussel. Elke keer als de Europese begroting voor zeven jaar moet worden uitonderhandeld maken deze „zeikerds” voorstellen om minder landbouwfondsen aan de agribusiness te geven en meer aan kleine boeren die het wél nodig hebben (en aan anderen die vanwege ‘marktwerking’ amper rondkomen, zoals verplegers of onderwijzers). Maar zulke hervormingen komen er nooit door.

Waarom niet? Omdat de lidstaten over de begroting beslissen, niet Europese ambtenaren. En nationale leiders staan allemaal onder druk van de agrilobby. Ze weten: als ik grote boeren de waarheid vertel – namelijk dat je niet én kunt profiteren van de vrije landbouwmarkt én je hand kunt ophouden bij de overheid als het even tegenzit – stemmen ze volgende keer op Bardella [lijsttrekker van Marine Le Pens radicaalrechtse Rassemblement National]. (...)

[D]e agrilobby heeft de politiek bij de strot en drijft kiezers in de armen van radicaalrechts. De kleine boer heeft het nakijken. Het Europese landbouwbeleid moet op de schop, en wel nu.

Hele artikel

Tags: #nederlands #eu #europese_unie #landbouw #landbouwbeleid #landbouwfondsen #protest #boerenprotest #agribusiness #agrilobby #radicaalrechts

berternste2@diasp.nl

Wantrouwen jegens Poetin is terecht, maar we moeten waken voor misplaatst alarmisme

NRC

Oorlog - Topmilitairen waarschuwen voor een Russische aanval. Maar volgens Rein Bijkerk en Christ Klep vormt Rusland waarschijnlijk geen grote bedreiging.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van militair transportvliegtuig en militairen
Foto Marco Ferrageau/ANP

Er waart een spook door onze landen: het spook van het alarmisme. (...)

Natuurlijk is een gezond wantrouwen jegens het Poetin-regime terecht. Maar de golf van alarmisme die nu met name de NAVO-landen overspoelt, is opvallend. De oorzaak van de omslag ligt mede bij het stokken van het Oekraïense offensief. (...)

Het is echter zeer de vraag of Rusland nog een existentiële militair-strategische bedreiging voor de NAVO zal zijn. Poetin weet heel goed dat hij niet achteloos kan blijven doorgaan met kostbare oorlogsproductie, want de Russische burgers willen voldoende consumptiegoederen. De verspilling van levens aan het front zal hopelijk zelfs de Russische legertop een keer te ver gaan. En de militaire kwaliteit van de Russische krijgsmacht blijft beperkt. (...)

Wij kiezen voor een nuchtere en meer doelgerichte strategische route voorwaarts. Op kortere termijn liggen twee keuzes voor de hand. Ten eerste blijvende steunverlening aan Oekraïne (inclusief het gericht opvoeren van de productie van specifieke wapensystemen en munitie). Ten tweede het permanent ongedaan maken van de lichtzinnige defensiebezuinigingen in Nederland en andere NAVO-staten.

Maar de crux ligt, ten derde, vooral bij een effectiever gebruik van de reeds beschikbare middelen waarover ook de Europese NAVO-landen wel degelijk beschikken: miljoenen militairen (paraat en mobilisabel), ruim duizend marineschepen en bijna tienduizend tanks. (...)

Ofwel: politiek-militaire nuchterheid is altijd een betere gids dan luidruchtig alarmisme.

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #oekraine #rusland #poetin #wapens #militaire_steun #veiligheidsovereenkomst #eu #europese_unie #europa #nato #navo #baltische_staten #finland #oorlog #defensie

berternste2@diasp.nl

Alle waarschuwingen voor een oorlog in Europa komen niet uit de lucht vallen

Caroline de Gruyter (NRC)

(...) Rob Bauer, voorzitter van het Militaire Comité van de NAVO zei dat „we moeten beseffen dat het niet vanzelfsprekend is dat wij in vrede leven”. Sir Patrick Sanders, chef van het Britse leger, ging verder. Hij bepleitte niet alleen een „verdubbeling” van de militaire middelen, maar ook de mogelijkheid van een algehele mobilisatie in het geval dat er oorlog met Rusland komt. Ook Eirik Kristoffersen, hoofd van de Noorse strijdkrachten, deed een duit in het zakje. Hij waarschuwde voor een Russische militaire aanval. Hij schatte dat we „één, twee of drie jaar hebben om ons voor te bereiden”. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van Caroline de Gruyter
Caroline de Gruyter

Zij proberen het Europese publiek duidelijk te maken dat we in gevaarlijke tijden leven. Dat er oorlog kan komen. Een enorme oorlog waarop Europa materieel en mentaal niet voorbereid is, waardoor het alle verworvenheden kan kwijtraken die burgers afgelopen zeventig jaar als vanzelfsprekend zijn gaan beschouwen – vrede, stabiliteit, welvaart. (...)

Overdrijven zij? Nee, betoogden Hal Brands (Johns Hopkins-universiteit) en Charles Edel (universiteit van Sydney) in 2019 in hun boek The Lessons of Tragedy: Statecraft and World Order. Als je oorlog wil voorkomen, moet je eerst begrijpen en accepteren dat tragedie in de internationale politiek altijd op de loer ligt. (...)

Gevoeligheid voor tragedie, schrijven de auteurs, betekent inzicht „niet voor datgene wat al is gebeurd, maar voor datgene wat kan gebeuren”. Westerlingen lijden in hun ogen aan gevaarlijk „serieel geheugenverlies”. (...)

In zo’n tijd leven wij nu. Dat is waar de generaals voor waarschuwen. En terecht.

Hele artikel

> Zie ook: Ook onze vrijheid komt in het geding als we Oekraïne niet blijven steunen

Tags: #nederlands #nederland #oekraine #rusland #poetin #wapens #militaire_steun #veiligheidsovereenkomst #eu #europese_unie #europa #nato #navo #baltische_staten #finland #oorlog #defensie

berternste2@diasp.nl

Ook onze vrijheid komt in het geding als we Oekraïne niet blijven steunen

NRC

Oekraïne - In 2024 lijken oorlogskansen voor Oekraïne gekeerd en Poetin ruikt bloed. Nederland moet nu laten zien dat het Oekraïne daadwerkelijk steunt zolang als nodig is, betoogt Robert Serry. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van kapot militair voertuig
_ Een vernietigd gepantserd militair voertuig in een veld in de regio Charkiv, in januari 2024. Foto Roman Pilipey/AFP. _

Het Oekraïense optimisme in peremoha – een regelrechte overwinning op Rusland waarin elke centimeter grondgebied zal worden heroverd – heeft een flinke deuk opgelopen. Zeker nu westerse beloften het land te blijven steunen zo lang als het nodig is broos blijken te zijn. In de VS werpt de mogelijke herverkiezing eind dit jaar van president Donald Trump zijn schaduw al vooruit. Het is op dit moment nog steeds onzeker of en wanneer het nieuwe Amerikaanse militaire steunpakket van 61 miljard dollar door het Congres zal worden vrijgegeven. En Europa, dat gezamenlijk reeds meer militaire steun aan Oekraïne levert dan de VS, is nog lang niet in staat het wegvallen van Amerikaanse steun te compenseren. (...)

De oorlogskansen lijken gekeerd en Poetin ruikt bloed. Oekraïense steden en vooral Kyiv zijn voorlopig nog redelijk goed verdedigd tegen de nieuwe grote Russische winterluchtaanvallen, waarin zelfs ballistische raketten op burgerdoelen worden ingezet. Maar hoe lang nog reikt de voorraad aan Patriot- en andere luchtafweersystemen? Aan het lange front probeert het Russische leger op meerdere plaatsen door te breken. (...)

Het leek wel of het Westen bang was de oorlog te kunnen winnen vanwege het gevaar van nucleaire escalatie. Intussen had Poetin ons al lang de oorlog verklaard en draaiden de Russische staatsmedia op volle toeren om het Russische publiek ervan te overtuigen dat Rusland de facto een oorlog tegen de NAVO voert. (...)

Zonder voldoende westerse steun dient zich het doemscenario aan dat Rusland erin slaagt door de huidige frontlinie te breken. (...)

Bovendien wordt het Westen nu ook geconfronteerd met de oorlog tussen Israël en Hamas in Gaza, die nog verder regionaal kan escaleren en afleidt van de oorlog in Oekraïne. Rusland en Iran hebben een gedeeld belang dat deze oorlog zo lang mogelijk voortduurt.

Terwijl Oekraïners geen keus hebben en zullen blijven doorvechten voor hun overleving, wordt in Europa nog nauwelijks beseft welke gevolgen een Oekraïense nederlaag voor ons kan hebben. Ik twijfel er niet aan dat Poetin dan ook gaat rammelen aan de grenzen van Europa die door de NAVO-paraplu worden beschermd, zoals de Baltische staten of Finland. Hij zal grensincidenten uitlokken om de hardheid van NAVO-artikel 5 (een aanval op één is een aanval op allen) te testen. Wat als dan in de VS president Trump is herkozen? (...)

Toch is er nog geen reden om te denken dat het Westen de krachtmeting met Poetins Rusland hoeft te verliezen. (...) Als we maar beseffen dat Poetins Rusland ook een bedreiging vormt voor onze vrijheid als we Oekraïne niet blijven steunen en onze eigen defensie-uitgaven verhogen. (...)

Een ander lichtpunt is dat onlangs het VK als eerste land in Europa een langjarige veiligheidsovereenkomst met Oekraïne heeft afgesloten. (...)

Het is van groot belang dat dit Britse voorbeeld binnenkort door de VS en grotere landen in Europa, inclusief Nederland, wordt gevolgd als daadwerkelijke invulling van de belofte Oekraïne te steunen zo lang als het nodig is. (...)

Dan breekt uiteindelijk ook in deze oorlog het moment van de ‘mutually hurting stalemate’ aan, waarin beide partijen bereid zijn compromissen te sluiten om die te beëindigen. Ik verwacht zelf niet dat dit snel zal gebeuren, maar 2024 belooft wel een sleuteljaar te worden voor de manier waarop de oorlog afloopt. (...)

Hoezeer Oekraïne ook recht heeft op de overwinning, het meer waarschijnlijke eindscenario lijkt toch dat het conflict zal worden bevroren op basis van dan bestaande bestandslijnen, waarin Rusland een deel van het Oekraïens grondgebied (op dit moment ongeveer een vijfde van het land) controleert en illegaal heeft ingelijfd. (...)

Zo’n uitkomst is een bittere pil voor de Oekraïners zelf, maar biedt wel uitzicht dat zij in vrijheid kunnen blijven leven in een land dat onomkeerbaar deel gaat uitmaken van de Euro-Atlantische wereld. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #oekraine #rusland #poetin #wapens #militaire_steun #veiligheidsovereenkomst #eu #europese_unie #europa #nato #navo #baltische_staten #finland

berternste2@diasp.nl

25 jaar geleden slaagde Europa er niet in de macht van mediamagnaten te doorbreken. Dat achtervolgt ons nu.

Follow the Money

In een aantal EU-landen zijn grote delen van de pers in handen van magnaten met nauwe banden met de regering. Al tientallen jaren worstelt de Europese Unie met maatregelen die de macht van mediaconglomeraten moet indammen. Follow the Money legde de hand op documenten die onthullen hoe Europa's machtigste politici een kwart eeuw geleden een initiatief torpedeerden dat pluralisme in de media in heel Europa had kunnen waarborgen.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Illustratie: collage met protret van Helmut Kohl
.

Dit stuk in 1 minuut

Waar gaat dit artikel over?

  • De Europese Media Freedom Act moet de pluriformiteit van de media garanderen. Maar volgens mediawetenschappers is de wet te zwak. In bijvoorbeeld Hongarije heeft premier Viktor Orbán de media te stevig in zijn greep om verandering te kunnen brengen.
  • Ook in de jaren ’90 waren er al zorgen de invloed van mediamagnaten op het publieke debat. Eurocommissaris Mario Monti werkte destijds tevergeefs aan een plan om een te grote concentratie van mediamacht tegengaan.
  • Uit documenten in handen van Follow the Money, blijkt dat de Duitse bondskanselier Helmut Kohl zich persoonlijk heeft ingezet om Monti’s plannen te dwarsbomen; met succes.

Waarom is dit belangrijk?

  • Verschillende EU-lidstaten zagen de afgelopen jaren een inperking van de persvrijheid en het pluralisme van de media.
  • Zonder een mediawet die onafhankelijke media beschermt, staat kwaadwillende regeringen of individuen weinig in de weg om hun invloed op de media uit te breiden.

Hele artikel

Tags: #nederlands #europa #europese_unie #media #pers #persvrijheid #journalist #journalistiek #nieuws #democratie #mediawet #Europese_Media_Freedom_Act #mediamagnaten #mediaconcentraties

berternste2@diasp.nl

Poetin vervalst de geschiedenis maar is helder over zijn plannen

Caroline de Gruyter (NRC)

(...) De Belgische generaal b.d. Marc Thys (...) voegde eraan toe dat iedereen moet beseffen dat Rusland is overgeschakeld op een oorlogseconomie, dat het 6 procent van het bbp in defensie pompt en dat president Poetin NAVO-landen blijft bedreigen. Ter vergelijking: Nederland spendeert komend jaar 1,95 procent aan defensie. (...) Militaire bronnen melden een Russische troepenopbouw langs de grens met Finland. Volgens generaal Thys heeft de NAVO drie jaar om zich op een Russische aanval voor te bereiden. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van Caroline de Gruyter
Caroline de Gruyter

Ook elders slaan beroepsmilitairen en politici alarm over de lamentabele staat van paraatheid. (...)

President Poetin heeft zich verkeken op de oorlog in Oekraïne. Hij wilde het land in een paar dagen onder de voet lopen en het bij zijn nieuwe Russische Rijk voegen. (...)

Een van ’s werelds grootste wapenleveranciers, Noord-Korea, bevoorraadt hem. Maar Oekraïne zit ook klem, doordat het niet genoeg wapens en geld van het Westen krijgt. (...)

Het typische aan Poetin is dat hij de geschiedenis doorlopend vervalst maar helder is over zijn plannen. Hij bedreigde Georgië, de Krim, Donbas, Belarus, heel Oekraïne. Steeds dachten Europeanen: ach, dat doet hij toch niet. Maar Poetin ging in alle gevallen tot actie over. Nu zegt hij dat Moldavië en Baltische landen bij Rusland horen. En Polen, deels. Ivan Krastev, de Bulgaarse Rusland-kenner, zei laatst: „Als Poetin over de toekomst praat, kunnen we hem maar beter geloven.” (...)

„Jij hebt misschien geen interesse in oorlog, oorlog heeft wel interesse in jou.”

Hele artikel

> Zie ook: Poetins lange oorlog

Tags: #nederlands #oekraine #rusland #westen #wapens #oorlogsindustrie #oorlog #poetin #eu #europese_unie #europa #navo #nato #moldavie #Estland #Letland #Litouwen #polen

berternste2@diasp.nl

Poetins lange oorlog

De Groene Amsterdammer

Een Russische overwinning op Oekraïne wordt waarschijnlijker, waarschuwt militair analist Gustav Gressel. ‘Met de huidige trend zal Rusland geen vrede willen vóór 2027.‘ (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van militairen in auto
Oekraïense soldaten van de artillerie-eenheden bereiden een aanval voor op het front bij Avdiivka in Donetsk Oblast. 28 november © Ozge Elif Kizil / Anadolu / Getty Images.

Gressel legt meteen, met een kalm en verontrustend betoog, zijn analyse als een baksteen op tafel. ‘Laten we beginnen met de realiteit’, zegt hij. ‘Er zijn twee realistische uitkomsten mogelijk van deze oorlog: een Russische overwinning of een Oekraïense overwinning. Er zit niets tussenin. Rusland wil niets er tussenin en dat zal ten minste zo blijven tot in 2025. Vladimir Poetin zou een volslagen idioot zijn om in te stemmen met een staakt-het-vuren of een bevriezing van de oorlog, zolang de kans nog bestaat dat Donald Trump de presidentsverkiezingen wint in de VS. En ook als Trump niet wint, draaien de verhoudingen in het Amerikaanse Congres over een jaar waarschijnlijk in Poetins voordeel. Daarvoor zal hij zijn doelstelling om de oorlog te winnen niet aanpassen.’

Er zal volgens Gressel simpelweg niet genoeg druk op Poetin komen om dat af te dwingen. ‘De binnenlandse druk op Poetin is verwaarloosbaar en dat zal ook zo blijven. Het Westen heeft de druk uitgeoefend waartoe het bereid is. De Amerikanen zijn niet bereid om meer te doen. De Duitsers zijn niet bereid om meer te doen’, zegt hij. ‘Poetin zal misschien in de toekomst akkoord gaan met een tijdelijk staakt-het-vuren, om Rusland te herbewapenen en te reorganiseren voor de volgende aanval. Maar een echt vredesakkoord? Dat zal Poetin alleen willen tekenen als Rusland daartoe gedwongen wordt door een tekort aan mannen en militair materieel. Als de verliezen in het huidige tempo doorgaan, voorzie ik dat niet vóór 2027, 2028. Het probleem is dat Oekraïne tegen die tijd allang geen tanks en pantserwagens meer heeft. Poetin ziet dit ook, en zal niet onderhandelen over vrede als hij verwacht dat het in de toekomst beter met hem zal gaan.’ (...)

Gressel loopt rond met een grote ergernis over het uitblijven van een coherent Europees plan om Oekraïne in staat te stellen het verzet tegen de Russische invasie vol te houden. ‘We hebben twee jaar verloren met scholzen’, zegt hij, doelend op het eindeloos weifelen en nietsdoen waaraan de Duitse kanselier Scholz zijn naam heeft geleend. ‘In 2024 zullen we Oekraïne nog wel kunnen bevoorraden, omdat er nog allerlei tweedehands militaire spullen rondslingeren in Europa. Maar daarna zullen we grote problemen krijgen om Oekraïne in het gevecht te houden’, zegt hij.

‘Op elk punt in die twee jaar hadden Europese landen kunnen besluiten om hun militaire productie op te voeren. Dat is wel gebeurd voor sommige soorten munitie, maar niet voor pantserwagens, tanks of luchtverdediging. (...)

‘Direct na Ruslands nederlaag in de Slag om Kyiv, rond april vorig jaar, begon Rusland zich aan te passen aan een lange oorlog. Dat omvatte een industrieel programma voor herbewapening, een verkorte officierstraining om snel meer commandanten te krijgen, en later de gedwongen mobilisatie, die via wat sleutelen en finetunen is overgegaan in een soort clandestiene permanente mobilisatie. Het was een scala aan grote en kleine maatregelen, en in het voorjaar van 2023 was Rusland in principe klaar voor een lange oorlog.’ (...)

Het lijkt Gressel helder dat het Oekraïense zomeroffensief is mislukt. (...)

Nu deze doorbraak is mislukt, is de lange oorlog vanzelf een realiteit geworden. Gressel ergert zich eraan dat dat volgens hem in Europa niet wordt erkend, omdat er bij velen het onuitgesproken idee heerst dat er uiteindelijk wel een vredesakkoord gesloten kan worden als Oekraïne uitgevochten is. (...)

Gressel stelt: ‘Ik volg Poetin al decennia en ik zeg: dat is een illusie. Dat idee gaat voorbij aan Poetins handelsvrijheid en aan zijn doelstellingen. En hij wil geen staakt-het-vuren. Hij wil een beslissend resultaat. (...)

Als het Westen een Russische overwinning wil voorkomen, wat een keur aan regeringsleiders beweert, heeft het volgens Gressel geen andere optie dan Oekraïne te ondersteunen met een industrieel programma. (...) Maar de politieke aandacht, en de politieke wil, lekken weg.

‘Je zag dat al een tijd in de VS, waar vooral bij de Republikeinen de weerstand groeit tegen de steun aan Oekraïne. Maar mijn grootste wroeging is dat veel Europese landen onvoldoende aandacht besteden en onvoldoende gewicht in de schaal leggen achter de oorlogsinspanningen van Oekraïne. Want het is ons continent.’ (...)

‘We doen te weinig, en we hadden het veel, veel, veel beter kunnen doen. Het is verschrikkelijk om aan te moeten zien hoe zwak en besluiteloos Scholz is. En er is geen strategisch denken, geen onafhankelijke strategie.’ (...)

‘Een Russische overwinning wordt volgens mij steeds waarschijnlijker. Het is niet onvermijdelijk, maar het wordt steeds waarschijnlijker omdat het Westen de inspanningen niet opbrengt die nodig zijn voor een andere uitkomst. Wij negeren het, en doen alsof dit voor ons geen gevolgen heeft.’

Hele artikel

Tags: #nederlands #oekraine #rusland #westen #wapens #oorlogsindustrie #oorlog #poetin #eu #europese_unie #europa #navo #nato

berternste2@diasp.nl

Oekraïens verlies kan in Europese gezichten exploderen

Caroline de Gruyter (NRC)

(...) [Z]ich afwenden van de Oekraïne-oorlog omdat dit „onze oorlog niet is” (...) is een kardinale fout. Het is namelijk, helaas, wèl een Europese oorlog.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van Caroline de Gruyter
Caroline de Gruyter

Vladimir Poetin viel Oekraïne binnen omdat hij vindt dat het bij Rusland hoort. (...) Daar is hij duidelijk over. Oekraïne hoort daarbij, Wit-Rusland, Moldavië en ook de Baltische landen die intussen diep in de Europese Unie en NAVO zitten ingebed. (...) De oorlog verloopt voor hem niet denderend. Maar voor Oekraïne evenmin. Dat is afhankelijk van het Westen voor de bevoorrading. Omdat het Westen bang is bij de oorlog betrokken te raken, geeft het Kyiv genoeg om zichzelf te verdedigen maar niet genoeg om de Russen eruit te gooien.

Patstelling, dus. De oorlog zit muurvast. Poetin kan dit eindeloos volhouden. Hij kan miljoenen Russen recruteren die, zoals de historicus Sergei Tsjernytsjevski uit Novosibirsk laatst in een bloednuchter, bitter stuk in Le Monde schetste, geen probleem hebben met die oorlog. (...)

Oekraïne kan de oorlog niet eindeloos volhouden. Het schraapt manschappen bijeen en krijgt steeds minder geld en wapens. Amerikaanse financiële en militaire hulp zit vast in een ruzie tussen Republikeinen en Democraten over grensbewaking. In Europa zit het klem tussen een gapend gat in de Duitse begroting, verkiezingsslogans als ‘Nederlanders weer op 1’ en een Hongaarse minidictator die Brussel afperst. (...)

Die westerse zwakte geeft [Poetin], na eerdere ‘tests’ waarbij het Westen geen poot uitstak (Georgië in 2008, de Krim en Donbas in 2014), appetijt voor méér. Who’s next? De Balten? Polen? De veiligheid van Oekraïne is cruciaal voor de veiligheid van Europa. (...)

Hele artikel

> Zie ook: Wij oorlogsmoe? Wat dacht je van Oekraïne?

Tags: #nederlands #oekraine #rusland #westen #wapens #oorlogsindustrie #oorlog #poetin #eu #europese_unie #europa #navo #nato

berternste2@diasp.nl

Wij oorlogsmoe? Wat dacht je van Oekraïne?

NRC

Oekraïne begint tekenen van uitputting te vertonen. Juist op dit gevaarlijke moment dreigt het Westen af te haken, waarschuwt Laura Starink.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van herdenkingsmonument
Een Oekraïense militair werpt een blik op een herdenkingsmonument voor medesoldaat Oleksandr Matsievsky in Kyiv. Matsievsky werd op beeld geëxecuteerd nadat hij ‘Slava Ukraini’ zei.

(...) Succes kent vele vaders maar nu de oorlog vastloopt, begint de hele wereld schielijk de andere kant op te kijken. Het Oekraïense tegenoffensief is mislukt, heeft na generaal Zaloezjny nu ook president Zelensky erkend. Maar ook de Russen zijn geen meter opgeschoten. Op de keper beschouwd hebben ze in twee jaar tijd niet meer bereikt dan een verdubbeling van het grondgebied dat ze al sinds 2014 bezet houden. En in de Zwarte Zee en op de Krim hebben de Oekraïners verrassend succesvolle acties uitgevoerd. Van een nederlaag is dus geen sprake, maar Oekraïne begint tekenen van uitputting te vertonen. De prijs aan mensenlevens is heel hoog.

En juist op dit gevaarlijke moment dreigt het Westen af te haken. De Verenigde Staten zijn diep verzonken in hun verkiezingsrampspoed en de Republikeinen in de Senaat hebben net Bidens laatste tranche aan financiële hulp voor Oekraïne (61 miljard dollar) geblokkeerd. (...)

Volgens de Ukraine Tracker van het Kiel Institute for the World Economy is de westerse hulp aan Oekraïne dit jaar met ongeveer 90 procent gedaald ten opzichte van 2022.

En ook Europa is voornamelijk met zichzelf bezig. De Hongaarse premier Orbán dreigt op de EU-top van volgende week de start van Oekraïnes cruciale toetredingsonderhandelingen te blokkeren. (...)

Als ik in Kyiv over westerse Ukraine fatigue spreek kijkt men mij moedeloos en verontwaardigd aan: waar kunnen jullie nu in hemelsnaam moe van zijn? Wij zijn het toch die voor jullie vechten? (...)

Iedereen snapt dat er ooit onderhandeld zal moeten worden, maar er is geen enkel teken dat Poetin bereid is tot concessies. Nu stoppen betekent een bevroren conflict met territoriumverlies en Oekraïners weten dat Russische laarzen op de grond nooit meer vertrekken. De Minsk-akkoorden, de wapenstilstanden van 2014 en 2015, waren uitstel van executie en hebben in hun ogen uiteindelijk de weg gebaand voor de invasie van 24 februari 2022. (...)

Poetin heeft Rusland omgevormd tot oorlogseconomie en de wapenproductie opgevoerd. In een dictatuur tellen mensenlevens niet en zijn vijfde herverkiezing op 17 maart 2024 staat vast. (...)

Maar Oekraïne is geen dictatuur: al zijn de presidentsverkiezingen van volgend jaar in verband met de oorlog afgeblazen, al is er sprake van militaire censuur, Zelensky heeft rekening te houden met de stemming in het land. Het is tekenend dat generaal Zaloezjny de westerse publiciteit heeft gezocht om een realistisch beeld te geven van de noodsituatie aan het front. Met de middelen die we nu hebben, zei de generaal, kunnen we de oorlog niet winnen. (...)

In de documentaire Zijn oorlog laat Andrej Zacharov van het in Rusland verboden Russische onderzoekscollectief Projekt via interviews met alle hoofdrolspelers zien hoe Rusland in 2014 achter de schermen de opstand in de Donbas orkestreerde. Na het succes van de geweldloze annexatie van de Krim had Poetin aanvankelijk aarzelingen om door te pakken in de Donbas. Dit is het patroon: als verzet uitbleef ging het Kremlin steeds een stap verder.

Voor de Oekraïners is dat een bloedige les geweest: de oorlog met Rusland begon immers niet op 24 februari 2022, maar in 2014, en heeft al ver vóór de massale en openlijke invasie 10.000 Oekrainers het leven gekost. Ook het Westen moet daarvan leren.

Zelfs als het lot van de voor het leven vechtende Oekraïners ons onverschillig laat, dan nog is het niet moeilijk te snappen dat een grote gedestabiliseerde rompstaat aan de oostflank van Europa geen geruststellende gedachte is. (...)

Oorlogen eindigen met de nederlaag van een van de strijdende partijen: die is van beide kanten nog niet in zicht. Of aan de onderhandelingstafel, maar dan moet er van twee kanten de bereidheid of de noodzaak zijn het bloedvergieten te willen stoppen. (...)

Halverwege de oorlog onze steun wegtrekken is onverantwoordelijk en gevaarlijk. Poetin en zijn racistische televisiepundits zeggen openlijk dat ze Oekraïne slechts als een Amerikaanse marionettenstaat beschouwen. De oorlog is tegen ons gericht en wegkijken is dus kortzichtige politiek. (...)

Het Westen heeft zich bij de financiële en militaire steun voor Oekraïne altijd laten leiden door de vrees voor escalatie. Niemand wil een open oorlog met atoommacht Rusland. Daardoor vechten de Oekraïners met twee handen op de rug. Maar een overwinning van Rusland is een groter gevaar voor de wereldvrede dan standvastige steun voor Oekraïne.

Hele artikel

> Militaire en financiële steun aan Oekraïne is ook van levensbelang voor de Europese veiligheid

Tags: #nederlands #oekraine #rusland #westen #wapens #oorlogsindustrie #oorlog #poetin #eu #europese_unie #europa #navo #nato

berternste2@diasp.nl

De kansen voor het klimaat worden na de top in Dubai alleen maar slechter

NRC

De geopolitieke voorwaarden voor de klimaattop zijn niet gunstig, ziet Michel Kerres. Maar gunstiger wordt het niet.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van Michel Kerres
Michel Kerres

Klimaatwetenschappers kunnen ijzingwekkend helder uitleggen waarom uitstel van moeilijke beslissingen over fossiele brandstof echt geen optie meer is, anders loopt de opwarming onherroepelijk uit de hand. Er is nóg een reden waarom uitstel gevaarlijk is: de geopolitieke situatie is nu weliswaar ongunstig voor klimaatakkoorden, maar het kan op korte termijn nog beduidend slechter worden. (...)

De geopolitieke omstandigheden waaronder diplomaten en klimaatministers in zonnig Dubai moeten onderhandelen zijn ronduit somber. Rusland is sinds de inval in Oekraïne eigenlijk geen serieuze gesprekspartner meer, in elk geval niet voor het Westen. (...)

Ook de Gaza-oorlog helpt niet. In klimaatoverleg staan rijke en arme landen traditioneel tegen over elkaar. De Oekraïneoorlog maakte al duidelijk dat het mondiale Zuiden niet van plan was het Westen te volgen in de strijd tegen Poetin. Nu kiezen veel Arabische landen de kant van de Palestijnen, en verafschuwen de reactie van het door de VS gesteunde Israël. Polarisatie tussen noord en zuid neemt door Gaza nog verder toe.

En dan is er nog de aanhoudende animositeit tussen de rivalen VS en China. (...)

Maar het kan nog erger. In Europa, onmisbare voortrekker in het mondiale klimaatoverleg, remt rechts klimaatambities liefst af. In een vooraanstaand land als Nederland werd net een radicaal-rechtse klimaatscepticus winnaar van de verkiezingen. Van de PVV mag het klimaatbeleid „door de shredder”.

Uit peilingen bleek deze week dat in heel Europa (radicaal-)rechts in de lift zit en Groenen het moeilijk hebben. (...)

En dan is er nog het schrikbeeld van een tweede termijn voor Donald Trump. (...)

De geopolitieke uitgangspositie van deze COP is verre van gunstig. Maar wachten op gunstigere politieke verhoudingen is geen optie. Die komen voorlopig niet. Een herverkiezing van Trump is natuurlijk niet onvermijdelijk en ook de Europese verkiezingen zijn pas over zes maanden, maar de kans is levensgroot dat ‘groen’ het in 2024 knap moeilijk krijgt.

Hele artikel

> Zie ook: VN: wereld koerst af op 2,5 tot 2,9 graad opwarming, ‘meedogenloos’ ingrijpen nodig

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatbeleid #co2 #fossiele_brandstof #energie #energietransitie #extreem_weer #hittegolven #droogte #ontbossing #bosbranden #eu #green_deal #europese_unie #klimaatmaatregelen #cop28 #klimaattop #unep #broeikaseffect #broeikasgas

berternste2@diasp.nl

Het Duitse bezuinigingsbeleid is een klimaatcatastrofe

Jacobin.nl

Duitsland blokkeerde miljarden aan groene investeringen in eigen land en de EU, omdat een ‘schuldenrem’ de bijbehorende begrotingstekorten onwettig maakt. Maar wat het land met deze ‘spaarpolitiek’ vooral bewijst, is dat fiscale discipline een klimaatramp inluidt.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van politici
De Duitse regering tekent voor de coalitie, 2021. Van links naar rechts: Annalena Baerbock (Grünen), Saskia Eskens (SPD), Robert Habeck (Grünen), Olaf Scholtz (SPD). Bron: Wikimedia Commons.

Wijlen Tony Benn merkte ooit op dat er altijd geld lijkt te zijn voor oorlog, maar nooit genoeg om mensen in hun basisbehoeften te voorzien. ‘Als we genoeg geld kunnen vinden om mensen te doden,’ zo beargumenteerde hij, ‘dan kunnen we ook geld vinden om mensen te helpen.’ (...)

Onlangs wees de Duitse regering een verzoek af om de jaarlijkse EU-begroting te verhogen met 100 miljard euro, waarvan de helft bestemd was voor Oekraïne. De Duitse regering keurde de extra financiering voor Oekraïne goed, maar verwierp de rest.

Dit volgde op een beslissing van het Duitse constitutionele hof om 60 miljard euro aan geplande investeringen te schrappen, waaronder verschillende groene energieprojecten bedoeld om de economie CO2-neutraal te maken. Het hof bepaalde dat de extra uitgaven ongrondwettig waren, omdat de regering de grenzen van de ‘schuldenrem’ had overschreden. (...)

In Noord-Europa heeft Duitsland verschillende bondgenoten die deze rigide aanpak van de overheidsfinanciën steunen. Samen verankerde deze groep het streven naar soberheid in de Europese Unie. (...)

Maar deze aanpak wordt om een aantal redenen in twijfel getrokken. Ten eerste is investeren in het CO2-neutraal maken van de economie voor Duitsland en andere EU-landen nu een kwestie van nationale veiligheid. (...)

Ten tweede begint meer dan een decennium van lage investeringen zijn tol te eisen in de Duitse economie. (...)

Tot slot: als begrotingsbezuinigingen in Duitsland al onhoudbaar zijn, dan zijn ze voor de rest van Europa een regelrechte ramp.

Na de beslissing van het Verenigd Koninkrijk om uit de Europese Unie te stappen, hebben sommige wijzere lidstaten zich gerealiseerd dat de Unie niet kan overleven als ze enorme economische ongelijkheden tussen regio’s blijft genereren. (...)

Deze verschillen hebben, zo zagen we, zichzelf in de loop der tijd versterkt doordat investeringen naar productievere economieën vloeien, en de kosten van de schuldendienst voor minder productieve economieën stijgen. (...)

Door de veranderende politieke context in Duitsland zijn velen gaan geloven dat er een nieuwe consensus over overheidsinvesteringen in het verschiet ligt. (...)

Maar nu is er druk om terug te keren naar het ‘oude normaal’ van fiscale bezuinigingen. (...)

Dezelfde spanningen zijn zichtbaar op Europees niveau. De Europese Green New Deal uit het covidtijdperk – aangekondigd als een radicaal uitgavenpakket om CO2-uitstoot te reduceren en de ongelijkheid binnen Europa te verminderen – werd dermate uitgekleed dat hij weinig impact had. En nu Duitsland weigert om hogere uitgaven toe staan om hogere schuldaflossingen te kunnen betalen, zal het land waarschijnlijk verdere bezuinigingen afdwingen.

Met andere woorden: Duitsland snijdt zijn neus af om zijn gezicht te redden. (...)

[N]u Brexit van de politieke agenda verdwijnt, wordt steeds zichtbaarder hoe Europese leiders met hun rigide toewijding aan ‘begrotingsdiscipline’ hun eigen langetermijnbelangen schaden.

Hele artikel

Tags: #nederlands #eu #europese_unie #duitsland #begrotingsdiscipline #ongelijkheid #infrastructuur #green_new_deal #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #energietransitie #co2

berternste2@diasp.nl

Risico’s van algoritmes? Kijk naar Nederland

NRC

Privacy- Er zijn te veel slechte ervaringen met algoritmen bij overheidsinstanties, schrijft Nadia Benaissa. Veranker mensenrechten in de AI-verordening.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van slachtoffers van de toeslagenaffaire en premier Rutte
Mark Rutte tijdens de parlementaire enquête Toeslagenaffaire in 2020. Foto Werry Crone.

Als er in Europa wordt gezocht naar voorbeelden waarmee de risico’s van AI zichtbaar worden, wordt er steevast naar Nederland gekeken. Zo mag DUO, de uitvoerder van de studielening, een fraudeopsporingsalgoritme niet meer gebruiken, omdat het er ernstig op lijkt dat dat discrimineert. Daarnaast hebben verschillende gemeenten fraudeopsporingsalgoritmen ingezet die discrimineren. Bovendien zette het ministerie van Buitenlandse Zaken een algoritme racistisch in bij visumaanvragen, ondanks waarschuwingen van de functionaris gegevensbescherming. En als klap op de vuurpijl: het Toeslagenschandaal. (...)

Maar in de onderhandelingen over de AI-verordening dringt Nederland erop aan dat er geen strikt verbod moet komen op biometrische identificatie. Die technologie kunnen opsporingsdiensten namelijk goed gebruiken. Alleen blijkt de politie nu al geen grip te hebben op een gezichtsherkenningsdatabase waarin tienduizenden mensen onterecht staan opgenomen. (...)

Uit onderzoek van Follow The Money bleek onlangs dat Nederlanders onterecht op ‘terreurlijsten’ terechtkomen, zonder dat ze daadwerkelijk verdacht worden van een strafbaar feit. (...)

Mensenrechten zijn er om mensen te beschermen, ook – of misschien vooral – tegen de overheid. En Nederland laat uitstekend zien waarom het geen overbodige luxe is om ervoor te zorgen dat die rechten beschermd worden in de AI-verordening. (...)

Hele artikel

> Zie ook: De Europese AI-wet dreigt te worden afgezwakt, onder druk van de techlobby (NRC)

Tags: #nederlands #eu #europese_unie #ai #kunstmatige_intelligentie #algoritme #toeslagenaffaire #duo #belastingdienst #overheid #democratie #rechtsstaat #fraude #fraudebestrijding #uitkeringen #kinderopvangtoeslag #discriminatie #racisme #fsv #Fraudesignaleringsvoorziening #gezichtsherkenning

berternste2@diasp.nl

Militaire en financiële steun aan Oekraïne is ook van levensbelang voor de Europese veiligheid

NRC

(...) Met een bewonderenswaardig incasseringsvermogen leren de Oekraïners zo langzamerhand leven met de systematische pogingen tot vernietiging van hun land, geregisseerd vanuit Moskou. Maar onder de belegerde bevolking groeit ook het besef dat Poetins oorlog een open einde heeft. Of, beter gezegd, voorlopig helemaal geen einde. (...)

(Tekst loopt door onder het logo.)

Logo van NRC

Moskou lijdt weliswaar grote verliezen op het slagveld, de oorlogseconomie van het Kremlin draait op volle toeren en Russische troepen zijn inmiddels op verschillende plaatsen weer in de aanval gegaan. Ondanks de westerse sancties beschikt Rusland ook komend jaar over meer granaten voor de artillerie dan Oekraïne, meer raketten, drones, vliegtuigen en helikopters. (...)

In deze precaire fase van de oorlog is het daarom ronduit verontrustend dat de Amerikaanse militaire steun aan Oekraïne en de financiële steun van de Europese Unie aan het land in gevaar zijn. (...)

Het zou een historische vergissing zijn om Oekraïne op dit gevaarlijke moment in zijn overlevingsstrijd in de steek te laten. De voorzitter van het Militair Comité van deNAVO-topmilitair Rob Bauer: ‘We moeten voor Oekraïne toe naar een soort oorlogseconomie’ NAVO, luitenant-admiraal Rob Bauer, vraagt zich in een interview met NRC terecht af of mensen die twijfelen over de voortzetting van de steun „écht begrijpen wat de consequenties zijn als de Russen winnen in Oekraïne”. (...) Er is geen reden om aan te nemen dat Rusland stopt als het zijn buurland heeft ingenomen.

De alarmerende berichten over de aanhoudende Russische dreiging lijken nog steeds niet ten volle door te dringen tot de Europese hoofdsteden. Overheden en de industrie werken nog altijd onvoldoende samen bij de productie van wapens en munitie die van levensbelang zijn voor Oekraïne. (...) Rekenen op onbeperkte voortzetting van de Amerikaanse steun zou getuigen van naïviteit. Europa is zelf verantwoordelijk voor zijn veiligheid en het is de hoogste tijd daarnaar te handelen.

Hele artikel

> Zie ook: Steun voor Oekraïne gaat niet snel genoeg: ‘Rusland is in 2024 in het voordeel’

> Zie ook: NAVO-topmilitair Rob Bauer: ‘We moeten voor Oekraïne toe naar een soort oorlogseconomie’

Tags: #nederlands #oekraine #rusland #westen #wapens #oorlogsindustrie #oorlog #poetin #eu #europese_unie #europa #navo #nato

berternste2@diasp.nl

Steun voor Oekraïne gaat niet snel genoeg: ‘Rusland is in 2024 in het voordeel’

NRC

Oorlog in Oekraïne - Het lukt de EU niet om genoeg munitie te produceren voor Oekraïne en een strenge winter zal het tegenoffensief verder vertragen. Waarnemers maken zich zorgen. „Dit kan Rusland volhouden.” (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van militairen met geschut
Oekraïense militairen demonstreren een stuk luchtafweergeschut. Foto Oleg Petrasyuk/EPA.

Ondanks de miljardensteun voor wapens van tientallen bondgenoten voert Oekraïne nog altijd een asymmetrische oorlog. Rusland heeft weliswaar enorme verliezen geleden in de eerste 21 maanden van de oorlog, maar heeft nog altijd meer soldaten dan Oekraïne, en meer vliegtuigen, tanks, helikopters, raketten, drones en granaten. Met name de munitieschaarste voor de artillerie is een heikel punt. Granaten, zo is gebleken, spelen een doorslaggevende rol op het slagveld, maar de bondgenoten van Oekraïne slagen er niet in hun productie voldoende op te voeren. De EU-landen moeten inmiddels toegeven dat zij niet voor maart 2024 de beloofde één miljoen stuks artilleriemunitie kunnen leveren. Ze hebben er nu pas 300.000 geleverd. (...)

Ook op andere vlakken blijft Oekraïne achter. Zo vraagt Kyiv zijn westerse partners al meer dan een jaar om de levering van langeafstandsraketten, zoals de Amerikaanse ATACMS en de Duitse Taurus, waarmee het Russische doelen ver achter de frontlinies kan raken – zoals de belangrijke Krimbrug naar het Russische vasteland. De smeekbedes worden amper verhoord. (...)

Terwijl in Europa en de VS volop wordt gediscussieerd over de toekomstige steun aan Oekraïne draait de Russische oorlogseconomie op volle toeren. „Het vermogen van Rusland om oorlog te voeren tegen Oekraïne zal toenemen naarmate de industriële basis van de Russische defensie sterker wordt”. (...)

„Rusland kan zich dit veroorloven”, zegt Sweijs. „Het verlies van mensenlevens is gigantisch, honderdduizend doden, maar dit kan Rusland volhouden.” (...)

Onder analisten leidt de huidige staat van de oorlog tot sombere vooruitzichten. „De realiteit is dat Rusland komend jaar materieel in het voordeel zal zijn”, zei de Amerikaanse defensiespecialist Michael Kofman onlangs in de podcast War on the Rocks. (...)

De grote vraag is hoe het verder moet, nu Rusland nog steeds zo'n 20 procent van het Oekraïense grondgebied bezet houdt. Het Oekraïense zomeroffensief veranderde daar nauwelijks iets aan. De wil van Vladimir Poetin om zijn oorlog voort te zetten lijkt alleen maar sterker geworden, terwijl in het Westen sporen zichtbaar zijn van ‘oorlogsmoeheid’. (...)

The Economist schreef deze week: „Het sterkste punt van Poetin is de zelfgenoegzaamheid, het fatalisme en gebrek aan visie van Europa. Hij kan alleen winnen als men hem láát winnen. Zijn overwinning zou een tragedie zijn voor Oekraïne en het Westen.” (...)

Het Westen heeft volgens Lawrence geen keuze. „De veiligheid van onze eigen Europese landen, en vooral degene die in het oosten van het NAVO-grondgebied liggen, zou eronder lijden als Rusland zegeviert in deze oorlog. Het feit Oekraïne deze oorlog voert, beschermt ook ons. De enige oplossing is Oekraïne blijven steunen.” (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #oekraine #rusland #westen #wapens #oorlogsindustrie #oorlog #poetin #eu #europese_unie #europa #navo #nato

berternste2@diasp.nl

Voedsel zit vol met pfas, maar de controle is aan bedrijven zelf

Follow the Money

In vis, vlees en eieren worden regelmatig te veel pfas aangetroffen. Daarom heeft de Europese Unie maximale waarden vastgesteld voor deze stoffen in voeding. Bedrijven zijn verplicht om dit te controleren, maar hebben daar weinig reden toe: testen is duur en hun reputatie staat op het spel. ‘Pfas wordt het volgende issue in de voedselketen.’ (...)

(Tekst loopt door onder de afbeelding)

Afbeelding: foto van koeien met afbeelding op lijven
© Beeld Annemieke van Straaten/bewerking Lynne Brouwer

Dit stuk in 1 minuut

  • Er zijn alarmerend hoge pfas-waarden aangetroffen in vlees, vis en eieren in Nederland en daarbuiten. De Europese Unie heeft voor deze voedingsmiddelen bepaald hoeveel van deze chemische stoffen er maximaal in mogen zitten.
  • Die waarden gelden sinds 1 januari dit jaar. Maar terwijl de EU overheden aanspoorde om samen met voedselproducenten onderzoek te doen, wordt de verantwoordelijkheid in Nederland volledig bij ondernemers gelegd.
  • Testen is duur, en bedrijven vrezen reputatieschade en inkomstenderving bij een ongunstig resultaat.
  • De toezichthouder controleert steekproefsgewijs, maar veel van de producten die van buiten de Europese Unie naar Nederland komen, ontsnappen aan controle.
  • ‘Pfas wordt het volgende issue in de voedselketen,’ zegt een ondernemer.

Dat er pfas in voedingsmiddelen zitten, werd de afgelopen jaren steeds duidelijker. Het RIVM waarschuwde eerder al dat Nederlanders te veel pfas binnenkrijgen, vooral via voeding. (...)

Bij het instellen van de maximale limieten voor pfas in voedsel, riep de Europese Commissie de lidstaten in de zomer van 2022 op om ‘in samenwerking met levensmiddelenproducenten pfas in levensmiddelen te monitoren’.

In Nederland wordt die verantwoordelijkheid volledig bij producenten gelegd. ‘Levensmiddelenbedrijven zijn zelf verplicht om de concentratie pfas te monitoren, wanneer daar aanleiding toe is,’ staat op de website van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit.

Dat laatste schept ruimte voor interpretatie, want wanneer is er aanleiding? (...)

Verschillende studies naar vlees, vis en eieren in Nederland lieten alarmbellen rinkelen. Pfas-expert Chiel Jonker (Universiteit Utrecht) bestudeerde in 2021 voor Rijkswaterstaat onderzoeken over vis en pfas. Daaruit bleek dat in Nederland in álle onderzochte binnenlandse wateren, plus de Westerschelde en de Eems-Dollard, de toen geldende pfos-norm werd overschreden. (...)

Het RIVM deed eind 2021 een steekproef in Wageningse supermarkten en concludeerde dat we in Nederland meer pfas via voeding binnenkrijgen dan gezond voor ons is. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #pfas #levensmiddelen #vis #vlees #eiere #voedingsmiddelen #normen #zelfregulering #eu #europese_unie

berternste2@diasp.nl

Europarlement schrapt terugdringen pesticiden en torpedeert vergroeningsplan landbouw

NRC

Green deal - Een voorstel voor het terugdringen van chemische pesticiden werd afgewezen. Die stap is uniek en toont hoe zwaar de vergroening van de landbouw onder druk staat.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van sproeien van akker
.

De vergroeningsplannen voor de Europese landbouw dreigen volledig van de rails te lopen. Woensdag verwierp het Europees Parlement een ambitieuze wet die het gebruik van pesticiden terug moest dringen. De afwijzing is zeer uitzonderlijk en betekent dat het wetsvoorstel vrijwel zeker een vroege dood sterft. Daarmee verdwijnt ook het doel om het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen in de EU per 2030 te halveren vrijwel zeker uit zicht.

Het is de eerste keer dat een voorstel uit de zogeheten Green Deal afgewezen wordt, maar die treft direct een cruciale bouwsteen voor de vergroening van de landbouw. (...)

Sarah Wiener, de Duitse Groene Europarlementariër die de onderhandelingen over de wet leidde, sprak van een „zwarte dag voor de samenleving en het milieu – en ook voor boeren die bevrijd willen zijn van de agro-industrie”. (...)

Aanleiding voor de nieuwe wetgeving was de dramatische staat van biodiversiteit in Europa, die, zo blijkt uit talloze onderzoeken, direct samenhangt met het grootschalige gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen. Pesticiden zoals de omstreden onkruidverdelger glyfosaat worden bovendien in toenemende mate in verband gebracht met gezondheidsschade. Onomstotelijk bewijs voor de samenhang met ziektes als Parkinson is er nog altijd niet, waardoor het middel toegestaan blijft. Juist vorige week verlengde de Europese Commissie de toelating van glyfosaat op de Europese markt met nog eens tien jaar. (...)

Nu de pesticidewet door het Europarlement is afgewezen, lijken de reductiedoelen vrijwel zeker onhaalbaar. (...)

Ook andere groene voorstellen staan onder druk. Dit najaar werd al duidelijk dat de normen voor uitlaatgassen van auto’s niet verder aangescherpt gaan worden. Een voorstel om de voedingsketen vergaand te verduurzamen is helemaal geschrapt, net als een herziening van de lijst verboden chemicaliën. Tenslotte is een plan om de leefomstandigheden van dieren in de bioindustrie te verbeteren flink vertraagd en dreigt dat volgens critici ook verzwakt te worden.

Hele artikel

Tags: #nederlands #eu #europese_unie #landbouw #green_deal #natuur #natuurbescherming #vergroening #glyfosaat #bestrijdingsmiddelen #pesticiden #agro-industrie #biodiversiteit #boeren #landbouwlobby #lobby

berternste2@diasp.nl

VN: wereld koerst af op 2,5 tot 2,9 graad opwarming, ‘meedogenloos’ ingrijpen nodig

De Volkskrant

Alleen als de internationale gemeenschap ‘meedogenloos’ ingrijpt, kan de opwarming van de aarde beperkt blijven tot de 2 graden die de wereld als uiterste grens heeft gesteld. Om de opwarming te beperken tot 1,5 graden, moeten er vier keer zoveel klimaatmaatregelen komen als tot nu toe afgesproken.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van overstroomd land
Luchtfoto van Woumen bij Diksmuide in West-Vlaanderen, na dagen van aanhoudende regen.Beeld AFP.

Dat is de wrange boodschap van het jaarlijkse broeikasgassenrapport van Unep, de milieuorganisatie van de Verenigde Naties, dat maandag is verschenen. Al het huidige klimaatbeleid bij elkaar is bij lange na niet genoeg om onder de 2 graden te blijven die internationaal is afgesproken. Het wordt eind deze eeuw eerder 2,5 tot 2,9 graad warmer op aarde, becijferen de VN-experts.

Bij die opwarming worden grote rampen waarschijnlijk, zoals het smelten van delen van de ijskap van Groenland en Antarctica, met meters zeespiegelstijging tot gevolg. Ook zal de Noordpool ‘s zomers geregeld ijsvrij zijn, zullen de Alpen waarschijnlijk hun gletsjers verliezen en kan de moesson in Afrika stilvallen. (...)

Unep gelooft niet dat het Europa en landen als de VS, Australië, Brazilië en Groot-Brittannië zal lukken om in 2050 uit te komen op nul uitstoot, zoals regeringsleiders plechtig hebben beloofd. (...)

De cijfers zijn belangrijk, omdat de internationale gemeenschap in Dubai voor het eerst officieel de stand van zaken van het klimaatbeleid zal opnemen, een rekenkundig ritueel dat de ‘Global Stocktake’ heet. Daarna zullen landen, als het goed is, hun klimaatplannen aanscherpen. Of dat ook lukt in het tempo dat nodig is om de klimaatdoelen van Parijs te halen, is echter de vraag. Daarvoor is volgens Unep een ‘meedogenloze mitigatie en transformatie naar koolstofarm’ nodig.

Hele artikel

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatbeleid #co2 #fossiele_brandstof #energie #energietransitie #extreem_weer #hittegolven #droogte #ontbossing #bosbranden #eu #green_deal #europese_unie #klimaatmaatregelen #cop28 #klimaattop #unep #broeikaseffect #broeikasgas

berternste2@diasp.nl

‘In 2019 was de rijkste tien procent van de wereld verantwoordelijk voor de helft van álle CO2-uitstoot, een groep waartoe ook twee op de drie Nederlanders behoren. Gemiddeld is hun CO2-uitstoot negen keer te hoog om de opwarming wereldwijd te beperken tot 1,5 graad.’

‘Met klimaatplannen die nu op tafel liggen, zal de aarde 2,5 tot 2,9 graden opwarmen’

NRC

Rapport VN-milieuprogramma - Zelfs als alle klimaatplannen uitgevoerd worden, stijgt de gemiddelde temperatuur veel meer dan de 1,5 graad uit het akkoord van Parijs.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van overstroming
.

Landen maken steeds ingrijpender plannen om klimaatverandering te verzachten, maar zelfs als ze allemaal worden uitgevoerd is dat lang niet genoeg om gevaarlijke opwarming van de aarde te voorkomen. Dat schrijft het UNEP, het milieuprogramma van de Verenigde Naties, in zijn maandag verschenen jaarlijkse Emissions Gap Report. (...)

Onder het Parijsakkoord spraken landen in 2015 af om de opwarming ruim onder de 2 graden Celsius te houden, liever nog onder 1,5 graden Celsius. Om dat te halen, moet de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen met 28 tot 42 procent worden teruggedrongen. Met de plannen die nu op tafel liggen, zal de aarde 2,5 tot 2,9 graden Celsius opwarmen ten opzichte van het pre-industriële niveau. (...)

Nu is de aarde al ongeveer 1,2 graden Celsius opgewarmd. Afgelopen jaar sneuvelde het ene na het andere hitterecord. (...)

Hoe ongelijk de gevolgen van het klimaatprobleem verdeeld zijn over de wereld, wordt weer eens duidelijk uit het nieuwe klimaatrapport van Oxfam Novib, dat ook maandag werd gepubliceerd. De rijkste 1 procent van de wereld, een groep van 77 miljoen mensen onder wie miljonairs en miljardairs, stootte evenveel CO2 uit als de armste 66 procent, een groep van 5 miljard mensen. Dat terwijl ontwikkelingslanden juist kwetsbaarder zijn voor de gevolgen van klimaatverandering: zij hebben minder middelen om zich aan te passen aan een warmer klimaat.

In 2019 was de rijkste tien procent van de wereld verantwoordelijk voor de helft van álle CO2-uitstoot, een groep waartoe ook twee op de drie Nederlanders behoren. Gemiddeld is hun CO2-uitstoot negen keer te hoog om de opwarming wereldwijd te beperken tot 1,5 graad. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatbeleid #co2 #fossiele_brandstof #energie #energietransitie #extreem_weer #hittegolven #droogte #ontbossing #bosbranden #eu #green_deal #europese_unie #klimaatmaatregelen #cop28 #klimaattop

berternste2@diasp.nl

De fiscus ondermijnt zelf het Nederlands belastingstelsel

NRC

Belasting - De fiscale bevoordeling van grote geldstromen door de staat is een bedreiging voor het belastingstelsel.

‘Belastingontwijking is geen natuurwet, maar een beleidskeuze.” Met deze vaststelling in het rapport Global Tax Evasion van het EU Tax Observatory, gevestigd in Parijs, kan Nederland het doen. Want Nederland komt er in dit rapport als het stoute jongetje van de klas beschamend van af. Niet alleen speelt Nederland een sleutelrol als grootste doorstroomland ter wereld van kapitaal op zoek naar belastingontwijking, de allerrijkste Nederlanders kunnen de belastingdruk op hun inkomen en vermogen spectaculair verlagen – meer nog dan miljardairs in Frankrijk en de Verenigde Staten. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van blauwe belastingenveloppen
.

Nederlands voorbeeld de 30 procent belastingvrijstelling voor expats (92.000 begunstigden, voordeel 11.950 euro per jaar, gederfde belastinginkomsten voor de schatkist 1,1 miljard euro). (...)

Er zijn andere voorbeelden van particuliere rijkdom die zich onttrekt aan nationale belastingheffing. Zoals Nederlandse telers en exporteurs in de bloemenbranche die de afgelopen jaren op grote schaal gebruik hebben gemaakt van betalingen via een archaïsche Schotse juridische constructie. (...)

Daarnaast zijn er mogelijkheden van juridische acrobatiek door de oprichting van een stichting die kan worden ondergebracht bij een trust naar het recht van een belastingparadijs op een Kanaaleiland, in de Cariben of de Stille Zuidzee.

De Belastingdienst kan het niet alleen makkelijker, maar ook leuker maken. Zoals met Box 2 van het belastingstelsel, die bekend staat als ‘de pretbox van Vermeend’ (naar staatssecretaris Willem Vermeend die het boxenstelsel in 2001 heeft ingevoerd). Via Box 2 kunnen ondernemers (directeuren-grootaandeelhouders) met een ‘aanmerkelijk belang’ (dat wil zeggen minimaal 5 procent van het aandelenkapitaal in een onderneming, dat kan een eigen bedrijf maar ook een particuliere ‘pensioen-bv’ zijn) aanzienlijke belastingbesparingen bereiken. (...)

Geen wonder dat het EU Tax Observatory vaststelt: „Belastingontwijking – inclusief een grijs gebied op de grens van wat wetmatig is – vindt in toenemende mate binnenlands plaats.”

Nederland heeft bovendien de reputatie het grootste doorstroomland van kapitaal ter wereld te zijn. Ruim 15 procent van de belastingontwijking op internationale bedrijfswinsten loopt via Nederland, volgens het Tax Observatory-rapport. (...)

Anders gezien: Nederland is het grootste belastingparadijs ter wereld zonder palmbomen en tropische stranden.

Ook dit is geen uitvloeisel van een natuurwet, maar van bewust nationaal beleid. Tientallen jaren hebben Nederlandse kabinetten prioriteit gegeven aan het vestigingsklimaat. Nederland heeft een kerstboom aan fiscale regelingen opgetuigd waarmee rente, dividend, interne verrekeningen, royalties of intellectueel eigendom niet of nauwelijks belast worden. (...)

In veel gevallen is sprake van geldstromen langs brievenbusfirma’s zonder personeel, die slechts bestaan uit een inschrijving bij de Kamer van Koophandel en die beheerd worden door trustkantoren. Nederland telt zo’n 12.000 brievenbusfirma’s, op één adres in Amsterdam Zuidoost zijn er meer dan 2.000 gevestigd en in een pand aan de Keizersgracht meer dan 200. (...)

Wat levert Doorstroomland op? Behalve een dubieuze reputatie: drie- tot vierduizend lucratieve banen in de professionele dienstverlening en een slordige 650 miljoen euro vennootschapsbelasting. Volgens Tax Justice Netwerk staat daar een belastingderving van 10 miljard dollar tegenover door weglekken van winsten van in Nederland geregistreerde ondernemingen en particuliere vermogens naar belastingparadijzen. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #belasting #belastingontwijking #belastingontduiking #belastingparadijs #belastingdienst #lobby #europa #europese_unie #europese_commissie #oecd #EU_Tax_Observatory #oeso #oecd #winstbelasting #vermogensbelasting #brievenbusfirma #trustkantoor

berternste2@diasp.nl

Yesilgöz, koningin van de onderbuik

Trouw (Ilyaz Nasrullah)

“Voor mij is Nederland het land van vrijheid en zuurstof”, zei VVD-lijsttrekker Dilan Yesilgöz vorige week in een interview met Trouw. Wat ze handig vergat te vermelden, is dat zij het tot haar missie heeft gemaakt om de vrijheid in ons land aan banden te leggen. Als het aan de haar ligt, gluurt zij binnenkort mee op uw telefoon. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Foto van Ilyaz Nasrullah
Ilyaz Nasrullah

De Europese Commissie wil makers van berichten­apps verplichten om tegen kinderporno op te treden. Eén voorstel om dat te doen, het verzwakken van de punt-tot-punt versleuteling, is al naar de prullenbak verwezen. (...)

Europees en nationaal woedt er nu een heftige strijd over het alternatief dat de Europese Commissie aan de berichtenapps wil opleggen, het zogeheten client-side scanning. In Nederland is een Kamermeerderheid tegen. Maar als demissionair minister van justitie en veiligheid verdedigt Yesilgöz het met hand en tand.

Buitenproportioneel
In dit voorstel worden alle berichten op iedere telefoon gescand – dus ook die van u en mij – nog voor ze versleuteld en verzonden worden. Wordt vermoed dat zo’n bericht ongewenst materiaal bevat, wordt het naar een nieuw in Den Haag te vestigen Europees anti-kinderpornocentrum verzonden voor verder onderzoek.

Een buitenproportionele maatregel waar je u tegen zegt, hoe vreselijk kinderporno ook is. Het verbaast dan ook niet dat experts uit allerlei vakgebieden het voorstel met de grond gelijk maken. (...)

Het belangrijkste bezwaar van een hele reeks is echter dat er geen enkele garantie is dat client-side scanning alleen gebruikt zal worden voor de detectie van kinderporno. Niet voor niets nam de Tweede Kamer een motie aan die het kabinet opriep om tegen alle client-side scanning voorstellen van de Europese Commissie te stemmen. Maar Yesilgöz, koningin van de onderbuik, vertrouwt meer op haar gevoel dan op de experts, en legde de motie naast zich neer.

Vorige week nam de Tweede Kamer daarom een nieuwe motie aan, waarin de demissionair minister werd opgeroepen de eerdere motie tóch uit te voeren. U raadt het al: weer schoffeerde zij de Kamer door ook deze motie naast zich neer te leggen. De nieuwe VVD-koers die Yesilgöz belooft? Die komt neer op nog meer onderbuik! Dat belooft wat.

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #vvd #kinderporno #client_side_scanning #Yesilgöz #censuur #privacy #kinderporno #europese_commissie #eu #europese_unie #vvd #tweede_kamer