We zullen het straks nog vaak horen, dat de energietransitie niet lukt zonder het bedrijfsleven. De waarheid is: we kunnen het niet mét.

Asha ten Broeke (De Volkskrant)

Op 6 juli, volgens klimaatwetenschappers de warmste dag op aarde in 125 duizend jaar, kondigde oliegigant TotalEnergies aan dat het bedrijf het leeuwendeel van zijn geld zal blijven investeren in fossiele brandstoffen. Dezelfde dag gaf Shell-ceo Wael Sawan een interview waarin hij het ‘gevaarlijk en onverantwoordelijk’ noemde om de productie van olie en gas terug te dringen. (...)

Asha ten Broeke

Uit wat klasse graaf- en rekenwerk van Investico blijkt dat de chemie- en raffinagesector fiks zal moeten krimpen om aan alle duurzaamheidseisen te voldoen. ‘Rapporten draaien eromheen. De bedrijven die het betreft, zoals DOW, Shell of ExxonMobil, zwijgen er liever over’, schrijft Investico. Maar er is – volgens de cijfers van Kramer zelf – gewoon meer energie nodig dan men kan maken om deze industrieën in de huidige omvang te vergroenen. (...)

We gaan het deze verkiezingstijd vast weer regelmatig horen: dat het bedrijfsleven onmisbaar is in de overgang naar een duurzame samenleving. Dat we het allemaal niet zonder hen kunnen. Maar de waarheid is: we kunnen het niet mét hen.

Grote bedrijven zijn namelijk gemaakt om elke vorm van verantwoordelijkheid te ontlopen. Dat is de aard van het beestje. Ze zijn in de loop der tijd zo gestructureerd dat ze zowel fysiek als legaal als moreel op grote afstand staan van de gevolgen van hun activiteiten, schrijft hoogleraar David Whyte in zijn boek Ecocide.

Zo is, omdat grote bedrijven zelf rechtspersonen zijn, geen enkel individu echt aansprakelijk. En ceo’s voelen dat dan ook niet zo, stelt Whyte. Dus nemen ze alle beslissingen, ook over leven en dood, vanuit economisch oogpunt. Uitbuiting, vernietiging en uitroeiing doen er minder toe dan de vraag wat goed is voor de aandeelhouders. ‘Ze kunnen zich blijven focussen op winst maken zonder dat ze ooit de menselijke gevolgen van hun beslissingen hoeven te zien of kennen’, schrijft Whyte. Hij noemt grote bedrijven ‘de dodelijkste menselijke uitvinding’. De ondertitel van zijn boek is dan ook: Kill the Corporation Before it Kills Us.

Dat is een uitstekend advies. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #boeken #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatbeleid #klimaattop #biodiversiteitstop #oceanenverdrag #multilateralisme #energie #energietransitie #ongelijkheid #schaarste #voedselsystemen #voedselvoorziening #bedrijfsleven

.

Tags: #nederlands #lifestyle #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #ongelijkheid #armoede #duurzaamheid #duurzaam_leven #carbon_footprint

‘Armoede is er niet ondanks maar dóór onze welvaart’, zegt Pulitzerprijswinnaar Matthew Desmond

NRC

Hoogleraar Princeton - Rijke landen zijn prima in staat armoede uit te roeien, betoogt de Amerikaanse socioloog en hoogleraar Matthew Desmond in een veelbesproken boek. Dat we dat nog nooit gedaan hebben, zegt iets over onszelf.

Het pokkenvirus uitroeien, de kindersterfte decimeren, de gemiddelde levensduur opkrikken: de mensheid heeft veel voor elkaar gekregen, de laatste vijftig jaar. Hoe is het dan mogelijk, vraagt de Amerikaanse hoogleraar sociologie Matthew Desmond (Princeton) zich af, dat armoede nog steeds bestaat, en dat het zelfs in rijke westerse landen niet is uitgebannen? Kúnnen we dat niet? Of wíllen we het niet?

In zijn nieuwe boek Poverty, by America schrijft Desmond dat er maar één conclusie mogelijk is: het is onwil. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

.

„De armoede in ons land”, zegt Desmond in het videogesprek, „is er niet ondanks onze welvaart, maar dóór onze welvaart.” Amerikanen en Nederlanders kunnen relatief goedkoop boodschappen doen, bezorgmaaltijden bestellen of pakketjes laten bezorgen dankzij onderbetaalde werkenden. En wie een stabiele baan heeft, profiteert op een tweede manier van lage lonen. De hogere winsten die bedrijven maken dankzij die lage lonen, komen deels ten goede aan werknemers, via de beleggingen van hun pensioenfonds. Zo bouwen welgestelde burgers „welvaart op”, zegt Desmond, „over de rug van de werkende armen”. (...)

Armoede kan ook blijven voortbestaan, zegt hij, doordat midden- en hoge inkomens veel overheidsgeld opeisen. Geld dat ook naar lage inkomens had kunnen gaan. Alleen al afschaffing van de hypotheekrenteaftrek, die ook in de VS bestaat, zou al veel geld vrijspelen, zegt Desmond. „De hypotheekrenteaftrek doet helemaal niets om de aankoop van een huis voor lage inkomens dichterbij te brengen. Integendeel: het maakt koophuizen juist duurder.” (...)

De overheid zou volgens Desmond minder geld moeten besteden aan rijke burgers, en het geld dat daardoor vrijkomt moeten gebruiken om het sociaal vangnet te verbeteren. Hoewel de sociale zekerheid in Nederland veel rianter is dan in de VS, is de bijstandsuitkering hier lager dan de armoedegrens die het Sociaal en Cultureel Planbureau hanteert. Een hogere bijstand zou het aantal mensen in armoede drastisch verminderen. Maar veel economen zeggen dat de bijstandsuitkering niet al te hoog moet worden. Dat zou de motivatie van uitkeringsontvangers kunnen wegnemen om werk te zoeken.

„Ik ben ervan overtuigd dat werken lonend moet zijn. Maar ik vind ook dat rijke landen als de onze een minimale levensstandaard moeten garanderen. Dat kunnen we gemakkelijk betalen met zijn allen. Ongelijkheid zal altijd blijven bestaan, maar zúlke grote verschillen hebben we niet nodig. We hoeven niet te tolereren dat gezinnen hun dagelijkse boodschappen niet kunnen betalen. (...)

Je kunt armoede naar mijn mening niet uitroeien als je de rijksten ontziet. En ik vraag hun niet dat ze hun vermogen afstaan, maar dat ze accepteren dat zij minder financiële voordelen krijgen van de overheid. Ja, dat gaat gepaard met wat pijn. Maar in ruil daarvoor krijgen we een veiliger, eerlijker en gelukkiger land. Met minder daklozen, minder achterstelling. Dus ik denk ook dat het uitroeien van armoede ons allemaal een betere samenleving oplevert.”

Hele artikel

Tags: #nederlands #armoede #ongelijkheid #hypotheekrenteaftrek #overheidsgeld #lage_lonen #belasting #belastingvoordeel #verzorgingsstaat #sociaal_vangnet #armoedegrens #bijstand

Het klimaat redden? Dit zijn de kansen en gevaren. ‘Klimaatbeleid wordt te vaak afgeschilderd als opoffering’

NRC

Elke tiende graad extra opwarming heeft gevolgen, zegt Ani Dasgupta, directeur van het World Resources Institute. Dat besef dringt, in de politiek en in de samenleving, nog onvoldoende door. (...)

„We hebben leiders nodig die de veranderingen omarmen”, zegt Dasgupta in het WRI-kantoor in Den Haag, leiders met doorzettingsvermogen die laten zien dat ons een betere wereld wacht als we klimaatbeleid serieus nemen. Dat het geen gemakkelijke weg is, zal Dasgupta niet ontkennen. NRC bespreekt met hem zes gevaren en kansen voor het internationale klimaatbeleid.”

(Tekst loopt door onder de foto.)

.

Het grootste risico op de weg naar succesvol klimaatbeleid

„(...) [M]et het vergoeden van de schade, of zelfs met een verdubbeling van geld voor aanpassing aan de gevolgen van de opwarming, kom je er niet als landen niet heel snel hun uitstoot terugdringen.” (...)

De grootste valkuil bij het nemen van klimaatmaatregelen

„[N]atuurlijk is energie een van de belangrijkste emissiebronnen. Maar de transitie gaat niet alleen over emissies. Het gaat ook hoe we leven, over consumptie, over de natuur, over rechtvaardigheid.”

„Door alleen over energie te praten, wordt de aandacht bijvoorbeeld afgeleid van de mondiale voedselsystemen. Terwijl die verantwoordelijk zijn voor 34 procent van de uitstoot. We kunnen beperking van de opwarming tot anderhalve graad wel vergeten als ons voedselsysteem niet verandert. Of als we onze bossen en onze natuur niet beter beschermen. Het gaat om een transitie van de hele samenleving.” (...)

„En daar zit een andere grote fout als het om klimaatactie gaat. Klimaatbeleid wordt te vaak afgeschilderd als een opoffering. We moeten dit, we mogen dat niet, we moeten minder consumeren, het wordt veel te duur. Maar de wetenschap laat juist zien dat klimaatbeleid ons een betere wereld geeft. Een wereld waar de lucht schoner is, waar steden leefbaarder worden, het water schoner, onze kinderen gezonder. Een betere, productievere wereld.”

De grootste barrière om de mondiale klimaatdoelen te halen

„Ach, er zijn zo veel barrières. De grootste? Misschien wel dat mensen nog onvoldoende de gevolgen begrijpen als de opwarming over de anderhalve graad heen gaat. Hoeveel meer dat gaat kosten.” (...)

„Ondanks de waarschuwingen van VN-klimaatpanel IPCC beseffen we onvoldoende dat elke tiende graad extra gevolgen heeft. Ook 1,5 graden is niet superveilig. Omdat mensen dat niet begrijpen, gaat het klimaatbeleid te langzaam. De Europese Green Deal is een stap in de goede richting, Maar het is nog lang niet de dramatische verschuiving die we nodig hebben.”

De grootste winst die geboekt kan worden voor het klimaat

„De snelste klimaatwinst wordt bereikt via het energiebeleid, maar er is geen wondermiddel. Belangrijk is het verhaal dat politici vertellen.”

„Kijk naar de Verenigde Staten. Daar zijn vorig jaar met succes drie grote klimaatwetten ingevoerd. In feite gaat het om een voor de VS ongekende vorm van industriepolitiek, maar dat zal niemand daar hardop zeggen.” (...)

„In een land als India wordt zo’n gesprek veel moeilijker. Met een gemiddeld jaarinkomen van tweeduizend dollar per hoofd van de bevolking is India nog steeds een arm land. Maar het is wel een land met 400 miljoen mensen in de middenklasse. In China telt de middenklasse intussen zelfs al 600 miljoen mensen. Bij elkaar een miljard mensen die allemaal net zo willen consumeren als mensen in het rijke Westen.” (...)

„Hoe leg je aan die mensen uit dat ze, nu ze eenmaal rijk zijn, niet moeten gaan consumeren. Geloof me, dat wordt een moeilijk gesprek.”

De grootste morele kwestie in de klimaatonderhandelingen

„Ongelijkheid, zonder enige twijfel. Klimaatverandering wordt te vaak gezien als iets wetenschappelijks, als iets dat ons overkomt. Maar klimaatbeleid, de impact van klimaatverandering, dat gaat over schaarste. Schaarste aan schone lucht, schaarste aan water, schaarste aan landbouwgrond, schaarste aan voedsel. Elke keer als er schaarste optreedt, lijden de armen het meest.”

„Klimaatverandering zal de wereld ongelijker maken, omdat het dingen schaarser maakt.”

„Dat vraagt dus een gigantische overdracht van middelen van rijke naar armere landen, op een veel grotere schaal dan rijke landen hebben beloofd en dan ze nu geven.” (...)

Het grootste succes van het internationale klimaatoverleg

„De tijd dat er twee gescheiden wegen bestonden – ontwikkeling en klimaatverandering – ligt achter ons. Elk land ter wereld probeert zijn bijdrage te leveren. Veel landen hebben daarbij wel hulp nodig.” (...)

„Maar op de klimaattop vorig jaar in Egypte bleek dat internationaal overleg over het klimaat nog steeds mogelijk is.

„De biodiversiteitstop, een maand daarna, was zelfs een nog groter succes. En ook het oceanenverdrag werd vorige maand, nadat er vele jaren over is onderhandeld, met succes afgerond. De klimaattop eind dit jaar in Abu Dhabi wordt opnieuw een lakmoesproef voor het multilateralisme. De wereld kan het zich niet permitteren om in blokken uiteen te vallen.”

Hele artikel

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #world_resources_institute #wri #klimaatbeleid #klimaattop #biodiversiteitstop #oceanenverdrag #multilateralisme #energie #energietransitie #ongelijkheid #schaarste #voedselsystemen #voedselvoorziening

Menen we dat onszelf doodeten met junkfood een grondrecht is?

Merel van Vroonhoven (De Volkskrant)

(...) Bijna één op de drie Nederlanders eet door de hoge inflatie ongezond. Met alle gevolgen van dien. Volgens het CBS kampt inmiddels meer dan de helft van de volwassenen met overgewicht, vooral degenen met een laag inkomen. Hun kinderen lijden drie keer zo vaak aan obesitas. De gevolgen zijn niet mals. Nog afgezien van het lichamelijke leed, worden kinderen met overgewicht vaker geconfronteerd met pesten. En op latere leeftijd hebben ze een grote kans op ernstige ziektes.

(Tekst loopt door onder de tekening.)

Merel van Vroonhoven

Het is een pijnlijke constatering op Wereld Obesitas Dag. (...) Ongezond leven wordt makkelijk afgedaan als een teken van individuele zwakte. In plaats van het te zien als een systemisch probleem. (...) [O]p elke straathoek fastfood dat je toeschreeuwt: eet mij, koop mij. Schappen vol snacks en energydrinks bomvol toegevoegde suikers, zout en vet. Zo bewerkt dat onze oerdrang om nooit honger te hoeven lijden er niet tegen is opgewassen.

Waarom? Voor de winst van de voedselindustrie? Of menen we dat onszelf doodeten met junkfood een grondrecht is? (...) Opeenvolgende staatssecretarissen maakten met de voedselproducenten afspraken via het Nationaal Preventieakkoord. Een suikertaks, lagere btw op gezonde producten en stoppen met kindermarketing, het stond er allemaal in. Alleen schiet het niet erg op met die goede voornemens. (...)

Wat wél direct effect sorteert, is de prijs. Maak gezonde producten goedkoop en belast de slechte voeding fiscaal. Koppel daar een wettelijke zorgplicht aan. Aanbieders mogen alleen voedsel verkopen dat zowel op korte als op lange termijn geen schade berokkent. We kunnen ze hun verantwoordelijkheid niet langer laten afschuiven door zich te beroepen op bijsluiters, kleine lettertjes of een ‘keurmerk’.

In de financiële sector was een woekerpolisaffaire noodzakelijk voor verandering. Hoeveel meer kinderen met overgewicht zijn er nog nodig voordat de voedselindustrie stopt met de verkoop en marketing van woekervoedsel? Een obesitascrisis is dichterbij dan we denken.

Hele artikel

Tags: #nederlands #overgewicht #obesitas #fastfood #junkfood #frisdrank #suiker #vet #zout #reclame #voedselindustrie #etenswaren #supermarkt #wereld_obesitas_dag #armoede #ongelijkheid #nationaal_preventie_akkoord #suikertaks #marketing #kindermarketing

.

Tags: #nederlands #cartoon #sigmund #rijken #armen #armoede #ongelijkheid #rijkdom #superrijken

De vervloekte erfenis van Bolsonaro

De Groene Amsterdammer

Brazilië kent een black-out van de staat. De nieuwe president Lula staat voor het probleem dat hij het land opnieuw moet inrichten. ‘De openbare diensten staan op instorten. Dit is de perverse nalatenschap waarop we moeten herbouwen.’ (...)

In het eindrapport van de overgangsploeg wordt de ramp van de ‘bewuste strategie van verwoesting van het openbaar bestuur’ beschreven. Budgetten voor bijvoorbeeld blijf-van-m’n-lijf-huizen en hulptelefoons zijn met 96 procent gekort. Door de nieuwe wapenwetten van Bolsonaro zijn er drie miljoen wapens, waaronder machinegeweren, in handen van burgers gekomen. Meer dan 95 procent daarvan is man. Nog nooit vonden er zo veel vrouwenmoorden plaats.

(Tekst loopt door onder de foto)

Het hoofd van een standbeeld van Vrouwe Justitia na de antidemocratische rellen in het gebouw van het Hooggerechtshof in Brasilia, Brazilië, 10 januari © Amanda Perobelli / Reuters.

De haat van Bolsonaro tegen de wetenschap vertaalde zich in de sabotage van de aankoop van vaccins en valse voorlichting, met als gevolg meer dan 650.000 coronadoden. Ook honderdduizenden studiebeurzen werden niet uitbetaald, quota voor zwarte studenten niet gecontroleerd en de financiering van universiteiten stopgezet. (...) Het lager onderwijs werd afgebroken met ‘strijd tegen cultureel marxisme’ als argument. Het gevolg is dat kinderen nu analfabeet van school komen. Schoolboeken zijn niet gedrukt. Het budget voor schoolmaaltijden, als belangrijk instrument van hongerbestrijding, is teruggeschroefd tot 46 eurocent per maaltijd per kind. Voedselbanken en gaarkeukens zijn opgeheven en de voedselvoorraden om de prijs in bedwang te houden zijn ontmanteld. Zo gaat het maar verder. Bladzijde na bladzijde. (...)

Maar intussen krijgt het complot vorm. Rechtse media roepen op tot een grote demonstratie voor het aanstaande weekend in de hoofdstad: ‘Het feest van Selma’, in codetaal. Rechtse ondernemers huren bussen waarmee ze duizenden mensen naar het kampement in de hoofdstad Brasilia brengen. Tegelijkertijd schaalt de militaire leiding voor dat weekend de paleiswacht af. De bolsonaristische gouverneur van Brasilia doet hetzelfde met de politie. (...) Later wordt in het huis van de ex-minister een illegaal wetsdecreet gevonden waarin de verkiezingen ongeldig worden verklaard en het leger zal beslissen wie tot president wordt uitgeroepen – lees Bolsonaro. (...)

En dit is nu precies de tweede vloek van Bolsonaro. De erfenis van veiligheidsdiensten, politiekorpsen en een leger waarin de meesten nog steeds de coupfantasieën koesteren van hun oude baas. (...) ‘Maar waar vindt de coalitie van Lula de kracht, de steun en de energie om én de overheid opnieuw op te bouwen én de veiligheidsapparaten uit te mesten?’ vraagt Harvard-politicoloog Fernando Bizarro zich af. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #brazilie #lula #bolsonaro #verkiezingen #presidentsverkiezingen #staatsgreep #brasilia #rechtsstaat #democratie #hooggrecehtshof #leger #armoede #armoedebestrijding #onderwijs #amazone #regenwoud #ontbossing #inheemse_bevolking #oorspronkelijke_bevolking #wapens #wapenwet #corona #coronavirus #vaccinatie #vaccin #ongelijkheid

Stop uitbuiting, consumeer minder

NRC

Klimaat - Laten we ons focussen op klimaat en welzijn, en niet op nog meer groei, schrijven Kiza Magendane en Paul Schenderling. (...)

Dit alles maakt een pijnlijk patroon zichtbaar: de ‘ontwikkeling’ van het mondiale Noorden gaat gepaard met de onderontwikkeling van het mondiale Zuiden. (...) Slavenhandel sinds de 15de eeuw, kolonialisme in de 19de eeuw, neokolonialisme sinds de 20ste eeuw – Afrikanen worden constant opgeofferd voor het comfort van consumerende Europeanen. (...)

Nu willen veel Europeanen het historische patroon doorbreken, en daarbij is dit decennium cruciaal: onze huidige keuzes bepalen of we het patroon voortzetten of veranderen. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Mijnwerkers in de Shabara-mijn in Congo. Foto Junior Kannah/AFP.

Ten eerste proberen de landen in het mondiale Noorden door massale investeringen in de energietransitie hun economieën te vergroenen én verder te laten groeien. Voor mensen in het mondiale Zuiden heeft dit streven naar groene groei een bittere bijsmaak. Het Internationaal Energie-Agentschap (IEA) schat dat de vraag naar materialen die nodig zijn voor de energietransitie, zoals lithium en kobalt, de komende twintig jaar met 2.000 tot 4.000 procent zal stijgen. (...)

De winning van deze grondstoffen gaat gepaard met veel energieverbruik, milieuvervuiling en menselijk leed. (...)

Ten tweede lopen de noordelijke landen nog steeds weg van hun verantwoordelijkheid om de toegebrachte schade te compenseren. Het mondiale Noorden is voor 90 procent verantwoordelijk voor de huidige klimaatcrisis, zo becijferde antropoloog en schrijver Jason Hickel in 2020. En hoewel rijke landen zich in 2009 committeerden om tot en met 2025 jaarlijks honderd miljard dollar beschikbaar te stellen voor de klimaattransitie en -adaptatie in het mondiale Zuiden, zijn ze hun afspraken tot nu toe niet nagekomen.

Bovendien is honderd miljard veel te weinig. (...)

Gelukkig kunnen rijke landen dit patroon alsnog doorbreken. Door hun consumptiegroei in te perken, of zelfs te stoppen. (...)

Dit biedt zuidelijke landen de kans om, binnen de draagkracht van de aarde, hun economieën verder te ontwikkelen. Daalt de uitstoot in rijke landen aanzienlijk sneller, dan is er binnen het resterende mondiale koolstofbudget meer ruimte voor landen in het mondiale Zuiden om nog te groeien. (...) Het Zuiden zal immers niet bereid zijn de eigen uitstoot te verminderen als het Noorden niet bereid is tot consumptiebeperking – en terecht. De patstelling tussen Noord en Zuid, die nu telkens échte vooruitgang op een klimaattop tegenhoudt, kan daarmee worden doorbroken.

Om die consumptiebeperking te bewerkstelligen moeten rijke landen een sociaal en realistisch beleid doorvoeren. Bijvoorbeeld door minder belasting te heffen op arbeid en meer op vervuilende vormen van consumptie. (...)

Dit klimaatrechtvaardigheidsfonds kan voor twee doeleinden worden ingezet. Ten eerste kan de overheid het geld aanwenden voor de klimaattransitie en -adaptatie in het mondiale Zuiden en voor een serieus herstelprogramma voor zwaar getroffen landen zoals Pakistan. (...)

Ten tweede kan de overheid het geld gebruiken om de laagste inkomens in Nederland een klimaatdividend te betalen. (...)

Sinds de jaren 60 is de consumptie in Nederland vervijfvoudigd, terwijl ons geluksniveau gelijk is gebleven. (...) We kunnen onze focus verschuiven van kwantitatieve groei (van consumptie en bbp) naar kwalitatieve groei (van levensgeluk). (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #klimaat #klimaatcrisis #klimaatverandering #co2 #uitstoot #fossiele_brandstof #consumptie #consumptiegroei #economie #slavernij #kolonialisme #uitbuiting #ongelijkheid #internationale_ongelijkheid #welzijn #groei #economische_groei #congo #rubber #energietransitie #lithium #kobalt #Internationaal_Energie-Agentschap #IEA #mijnbouw #kinderarbeid #klimaattop #cop27

Rutte, de Grote Ontbinder

Hassnae Bouazza (NRC)

Premier Rutte schaamt zich diep voor de misstanden in Ter Apel waar asielzoekers in de buitenlucht slapen, omdat er geen plek voor hen zou zijn. Tenminste, dat zei hij drie maanden geleden. Het resultaat van die schaamte is dat deze week de politie de tenten innam van de vluchtelingen die door meelevende ondernemers waren geregeld. (...)

Natuurlijk schaamt Rutte zich niet. Als hij dat deed, had hij misschien al in 2007 afgezien van een politieke carrière, toen hij door een rechter werd veroordeeld voor discriminatie. (...)

Als Rutte gêne kende, was hij opgestapt (echt opgestapt, niet dat draaideurtrucje dat hij uithaalde) nadat zijn regering tienduizenden mensen kapotgemaakt had in het Toeslagenschandaal. En anders zeker toen hij meermaals werd betrapt op glasharde leugens, na een breed gedragen motie van afkeuring, het wissen van sms’sjes of het rampzalige coronabeleid. (...)

Daarbij is er een rode draad in het beleid: gedupeerden behoren altijd tot de maatschappelijk zwakkeren. Vluchtelingen, minderheden, financieel minder draagkrachtigen. Crises veroorzaken, dat gaat deze overheid makkelijk af, maar met oplossingen komt ze niet. (...)

Dit beleid is niet zonder consequenties: de tweedeling is verergerd en de armoede toegenomen, net als het onderlinge wantrouwen en het racisme. Het mag niet verbazen dat mensen in het land agressief demonstreren tegen de komst van vluchtelingen; ze voelen zich gesteund door politici die het xenofobe vuurtje dagelijks opstoken. (...)

Zo ver is het gekomen. Dat mensen hun schouders ophalen over de kwetsbaarste medemens die op straat moet leven. (...)

Dát is de erfenis van Rutte en co. (...)

Een echte leider gaat voor, Rutte wacht af. Een goed leider is een verbinder, Rutte is dat niet. Hij heeft een wig gedreven tussen rijk en arm, wit en zwart, werkgevers en werknemers. Rutte is de Grote Ontbinder.

Hele artikel

Hassnae Bouazza

Tags: #nederlnds #nederland #vluchtelingen #asielzoekers #ter_apel #toeslagen #toeslagenschandaal #rutte #vvd #ongelijkheid #armoede #xenofobie #racisme #discriminatie #minderheden

‘Rusland vormt een militair gevaar, maar de echte bedreiging voor democratie en mensenrechten komt uit China’

De Volkskrant

Mede-oprichter Kenneth Roth vertrekt na 30 jaar bij Human Rights Watch. Hij ziet lichtpuntjes, maar waarschuwt voor de dreiging uit China en de erosie van mensenrechten in de EU. ‘Er is sprake van selectieve verontwaardiging als het gaat om democratische principes.’

‘We zijn zo geobsedeerd met het idee dat Rusland de grootste bedreiging in de wereld is, dat we ervoor moeten waken dat we onze democratische principes niet overboord gooien. Om president Poetin dwars te zitten, doen we nu immers wél zaken met andere autocraten die mensenrechten aan hun laars lappen, zoals in Saoedi-Arabië en Egypte. Blijkbaar vinden we goedkope olie en gas belangrijker dan onze eigen waarden.’ (...)

‘De Russische invasie in Oekraïne is natuurlijk verschrikkelijk. (...) Maar het is een louter militaire dreiging, geen ideologische bedreiging. Rusland is feitelijk niet meer dan een groot pompstation met een leger.’ (...)

Poetins regering pretendeert niet dat het zijn kleptocratische autocratische systeem aan andere landen wil opleggen, zoals China dat doet. Daarom zeg ik: de ideologische bedreiging van democratie en mensenrechten komt van China.’

Roth betwijfelt of de westerse wereld zich wel voldoende bewust is van wat er op het spel staat. ‘Er is een hevige competitie gaande tussen democratie en autocratie in de wereld.’ (...)

‘De westerse democratie heeft het moeilijk. Niet alle burgers worden even goed bediend, sommigen voelen zich in de steek gelaten. Dat zijn vaak de mensen die zich aangetrokken voelen tot populistische, extreem-rechtse of autocratische leiders.’ (...)

‘De westerse democratie is zeker niet perfect, er is nog genoeg te doen om het te verbeteren, maar het is het minst slechte systeem. (...) Dat brengt mij terug op China, want dat land presenteert echt een concurrerend model. Daar zeggen de autoriteiten tegen burgers: ‘Kijk, wij zijn rijker dan al die andere landen. Doe gewoon zoals wij zeggen, dan komt alles goed. Wij weten wat goed voor je is.’ (...)

‘En wat veel ernstiger is: Xi Jinping probeert zijn systeem van groei aan de wereld op te leggen. Dat doen ze via het Belt & Road Initiative (een miljarden kostend mondiaal infrastructuurplan, red.) en goedkope leningen. Het gaat China niet zozeer om de macht maar om het kopen van bondgenoten zodat in VN-instituties iedereen met China meestemt.’ (...)

In de laatste weken voor zijn vertrek stoort Roth zich aan de westerse leiders die weer bij ‘foute’ regimes op de stoep staan om om extra olie en gas te bedelen. Eerst was het de Franse president Macron die op bezoek ging bij de Saoedische kroonprins Mohammed bin Salman – ‘dezelfde man die verantwoordelijk is voor het vermoorden en in stukjes hakken van journalist Khashoggi en de onderdrukking van de vrouwelijke helft van zijn bevolking’. En medio juli vloog ook de Amerikaanse president Biden naar Ryad, terwijl Ursula von der Leyen namens Europa op bezoek ging bij de Egyptische president Abdul Fatah al-Sisi. Roth: ‘De onderdrukking in Egypte onder Sisi is groter dan hij ooit was onder dictator Mubarak. Wat wil de EU hiermee zeggen? ‘We hebben geen morele principes, geef ons gewoon goedkope olie.’’

‘Er is sprake van selectieve verontwaardiging als het gaat om democratische principes. Daarmee is de steun voor Oekraïne louter geopolitiek en militair van aard, en dus geen verdediging van de democratie zoals wordt gepretendeerd. Want op andere vlakken worden democratische principes overboord gegooid. Neem Polen en Hongarije. De Europese Commissie was bijna zover dat de geldkraan dicht ging voor die landen als ze zouden doorgaan met het ondermijnen van de rechtsstaat, maar nu ineens zegt de Hongaarse premier Orbán: ‘Willen jullie dat ik instem met het opleggen van sancties aan Rusland? Laat de subsidies maar komen.’ En Polen zegt: ‘Willen jullie dat wij Oekraïense vluchtelingen blijven opvangen? Laat de subsidies maar komen.’ De EU moet zich afvragen waar ze voor staat. Is ze nog bereid om democratische principes te verdedigen of wil ze zichzelf reduceren tot een handelsblok pur sang?’ (...)

‘De EU heeft laten zien dat ze miljoenen vluchtelingen kan opvangen. Het is echt niet zo dat Europa vol is, dat blijkt wel nu witte christelijke Oekraïense vluchtelingen in groten getale welkom zijn. Maar ondertussen duwt Polen aan een andere grens, namelijk die met Belarus, mensen terug omdat zij de ‘verkeerde soort’ vluchtelingen zijn. Griekenland doet hetzelfde aan de grens met Turkije. En Italië betaalt de Libische kustwacht om migranten naar die nachtmerrie-achtige detentiecentra terug te sturen.’ (...)

‘Daarom is het ook niet slim om de Russische bevolking te straffen voor de oorlogsmisdaden van hun leider. Met sancties moet je het Kremlin, de macht en het militaire systeem treffen, niet de burgers. Je moet de Russische bevolking niet demoniseren. Waarom zouden gewone burgers moeten worden uitgesloten van culturele of sportieve evenementen? Dat is echt fout. De Russische bevolking heeft niet gekozen voor oorlog. Je kunt de Russische bevolking beter tot bondgenoot maken, want uiteindelijk is Poetin wel bang voor zijn volk.’

Hele artikel

> Zie ook: ‘Frontex keek weg bij pushbacks van migranten door Griekse kustwacht’

Kenneth Roth

Tags: #nederlands #human_rights_watch #mensenrechten #china #rusland #oekraine #europa #europese_unie #vs #verenigds_staten #saoedi-arabie #kashoggi #energie #goedkope_energie #selectieve_verontwaardiging #egypte #poetin #democratie #populisme #autocratie #neoliberalisme #ongelijkheid #sociaal_vangnet #sociale_voorzieningen #sociale_media #desinformatie #nepnieuws #fake_news #sisi #bin_salman #polen #hongarije #vluchtelingen #griekenland #sancties #boycot

Verloren decennium

De Groene Amsterdammer

Had ik maar een paar jaar extra gehad om Nederland voor te bereiden op deze gascrisis, zal Mark Rutte deze zomer denken. Dan waren de grote bergingen in Norg, Grijpskerk en Bergermeer nu voor de volle honderd procent gevuld, tegen een fractie van de huidige prijs. Geen angst voor Poetins chantage. (...)

Hadden we maar iets meer speelruimte gehad om de boeren perspectief te bieden, schiet het door het hoofd van stikstofminister Christianne van der Wal, terwijl boze veehouders wegen blokkeren ter verdediging van hun vermeende recht op intensieve dierhouderij. Eerlijk is eerlijk: voor de grootste stikstofuitstoters is hoe dan ook geen plaats in Nederland. (...) Maar wie weet had Van der Wal met wat extra tijd de angel uit de protesten kunnen halen. Op zachte doch besliste toon had zij de boeren voorbereid op een nieuw, houdbaarder verdienmodel.

Hadden we de arbeiders maar om onze fraaie plannen uit te voeren, verzucht de ministerraad in koor. Met stip boven aan het wensenlijstje: de klimaatmaatregelen. Zonder personeelsschaarste was het isoleren van tochtige woningen (zie opnieuw de gascrisis) een fluitje van een cent. (...)

Was geld maar gratis, droomt Sigrid Kaag van Financiën ’s nachts. De hoogste inflatie sinds een halve eeuw brengt 1,2 miljoen huishoudens in de financiële problemen, berekende het Centraal Planbureau. Het Nibud waarschuwt dat behalve de lagere inkomens ook de middenklasse moeite heeft de dure boodschappen en torenhoge energierekening te betalen. (...)

Natuurlijk: met weemoedig terugblikken lossen de steeds talrijkere crises zich niet op. Maar dit is anders. Die wat-als-wereld bestond namelijk. We hebben er allemaal in geleefd. Tien jaar geleden geleden, in 2012, telde Nederland ruim een half miljoen werklozen. Mensen die met alle plezier – en tegen een aanzienlijk lagere vergoeding dan nu – hadden willen meewerken aan de energietransitie. Het melkquotum was nog niet afgeschaft. In de jaren daarop was gas ruim tien keer zo goedkoop als nu. En het allerbelangrijkste: de rente daalde tot onder het nulpunt. De Nederlandse overheid kreeg, met andere woorden, miljoenen euro’s cadeau als zij geld leende.

Het liep anders. Den Haag verzuimde het lot uit de loterij te verzilveren.De historisch unieke mogelijkheid om Nederland voor een zacht prijsje de fossielvrije, stikstofarme en sociaal rechtvaardige toekomst in te loodsen, onafhankelijk van Poetin, bleef onbenut. Beter gezegd: de regerende partijen zagen de kans niet eens. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #kabinet #regering #rutte #vvd #energie #energiecrisis #gascrisis #rusland #oekraine #putin #gasvoorraad #boeren #boerenprotest #stikstof #stikstofcrisis #veeteelt #intensieve_veeteelt #intensieve_dierhouderij #melkquotum #arbeidsmarkt #personeelsgebrek #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatbeleid #klimaatmaatregelen #energietransitie #inflatie #armoede #ongelijkheid #toeslagenschandaal #energierekening #nibud #bezuinigingen #begrotngsdiscipline

De grootste vermogens worden steeds groter, dankzij de overheid

NRC

Vermogensongelijkheid - Onderzoek door een groep ambtenaren: tien procent van de rijkste Nederlanders heeft 61 procent van het totale vermogen in handen.

De welvaart in Nederland is nog schever verdeeld dan tot nu toe gedacht. Tien procent van de rijkste Nederlanders heeft 61 procent van het totale vermogen in handen, als pensioenen niet zijn meegerekend. De top 1 procent bezit zelfs een kwart van al het vermogen, terwijl de onderste 25 procent juist meer schulden dan vermogen heeft. (...)

Niet alleen zagen de rijkste Nederlanders hun vermogen de afgelopen jaren steeds verder groeien, het overheidsbeleid zorgt ervoor dat de verdeling alleen maar schever wordt.

Hoe kan dat? Kort gezegd: geld hébben is de beste manier om meer geld te verdienen. De meeste Nederlanders halen hun inkomen uit arbeid, in de vorm van salaris, maar de rijkste 1 procent haalt een groot deel van haar inkomen uit vermogen, zoals bedrijfswinsten en beleggingen.

Inkomen uit arbeid wordt echter zwaarder belast dan vermogen. (...)

Toch nemen daarmee de onderlinge vermogensverschillen zelfs met het meerekenen van de pensioenen niet af, constateren de onderzoekers. De arme huishoudens krijgen er wat bij, maar de rijke huishoudens nog veel meer. (...)

Meer vermogende Nederlanders hebben zijn vaker bezitter van één, of zelfs meerdere koophuizen. Voor de grote groep middeninkomens is het huis een belangrijke vorm van vermogen, maar het vermogensverschil met de groep die geen huis bezit is enorm. (...) Ook wie een familiebedrijf overneemt of veel geld erft, betaalt bij de huidige belastingtarieven en -regels vrij weinig belasting. (...)

Zolang vermogenden met gunstige tarieven en behendige trucs weinig belasting blijven betalen, moet de overheid dat compenseren door meer belasting op arbeid te heffen. Grote vermogensongelijkheid kan ook de arbeidsmarkt ontregelen en zorgt ervoor dat het steeds belangrijker wordt wat iemand startpositie is. (...)

[Er] komt een grote golf van geërfd geld in zicht. Maar niet alle babyboomers hebben (veel) vermogen. Wie geluk heeft, krijgt veel startkapitaal mee. Wie pech heeft, krijgt niets. (...)

Kabinet-Rutte IV laat vermogens vooralsnog ongemoeid. Premier Mark Rutte (VVD) reageerde de afgelopen maanden steeds op oproepen vanuit de oppositie om iets te doen aan de vermogensongelijkheid door te verwijzen naar het onderzoek. (...)

De data zijn nu onontkombaar. Nu is de politiek aan zet, concludeert het rapport: „Aan u de keuze.”

Hele artikel

> Zie ook: Ons belastingstelsel is een puinhoop (NRC)

Het dorp Blauwestad in de provincie Groningen. Voor de grote groep middeninkomens is het huis een belangrijke vorm van vermogen. Foto Hans van Rhoon/ANP/Hollandse Hoogte.

Tags: #nederlands #nederland #ongelijkheid #vermogens #belasting #hypotheekrenteaftrek #vermogensongelijkheid #pensioenen #erfenis #familiebedrijf #belastingadviseur #belastingontwijking #bv