.

Tags: #nederlands #vluchtelingen #europa #eu #europese_unie #middellandse_zee #syrie #afghanistan #turkije #turkijedeal #fort_europa #fortex #Conferentie_van_Evian #koude_oorlog #boeken #unhcr #griekenland #vluchtelingenkampen #lesbos #mensensmokkelaars #vluchtelingenbeleid #asielzoekers #mensenrechten #veilige_gebieden #opvangkampen #opvang_in_de_regio #islamofobie #racisme #discriminatie #linda_polman #pushbacks #Protecting_Rights_at_Borders #PRAB #mensenrechten #asielzoekers #rwanda #verenigd_koninkrijk #ind #ter_apel #coa #Avim #Afdeling_Vreemdelingenpolitie_Identificatie_en_Mensenhandel #ter_apel #coa #ind

Winnetou is de ideale mens

Literatuur - Nu zijn Duitse en Nederlandse uitgever Karl May cancellen, betoogt Ger Groot dat zij diens werk verkeerd lezen. May had een hardnekkig geloof in menselijke gelijkheid.

Uitgeverij Meulenhoff Boekerij heeft met onmiddellijke ingang de boeken van Karl May met de indiaanse held Winnetou uit de handel genomen. Ze volgt daarin de Duitse uitgeverij Ravensburger Verlag die, na kritiek van activisten op het ‘geromantiseerde’ en ‘clichématige’ beeld van de inwoners van Noord-Amerika, Mays Winnetou-boeken onverenigbaar achtte met haar strijd voor diversiteit en tegen culturele toe-eigening. „Het was nooit onze bedoeling met deze titels de gevoelens van anderen te kwetsen.”

Over gekwetstheid valt moeilijk te twisten, want gevoelens zijn nu eenmaal alleen toegankelijk voor wie hen zelf koestert. Of ze terecht zijn, is een andere zaak – en daarover zou het moeten gaan. (...)

Wat waren [de vooroordelen] in het derde kwart van de 19de eeuw, toen May zijn boeken schreef? Racisme en de overtuiging dat er tussen verschillend gekleurde mensen moreel en cultureel een duidelijk ‘hoger’ en ‘lager’ was, waren nog pasmunt. May keerde zich daar met niet aflatende ijver tegen. Bij monde van zijn alter-ego Old Shatterhand verklaart hij onomwonden „dat ik geen ras voor beter dan een ander houd, want er zijn bij alle volken en in alle landen goede en ook slechte mensen”. (...)

Mays verhalen bevestigen dat. (...)

Aan de zijde der blanken is dat niet anders, maar als May érgens zijn vitriool laat vloeien dan is het hier. „Wat een verschil tussen mijn witte metgezellen en deze door hen verachte indianen!” schrijft hij. Vrijwel onvoorwaardelijk neemt hij het voor de laatsten op. „Het land dat ze bewoonden was ontegenzeglijk van hen, het werd hun afgenomen. [...] Als de roodhuiden opkwamen voor hun rechten, werd dat beantwoord met kruit en kogels...”

Fel keert May zich tegen het Amerikaans racisme en de Klu Klux Klan en (in zijn verhalen in de Arabische wereld) de daar nog altijd welig tierende slavenhandel. Even onbarmhartig geselt hij de natuurvernietiging die de Europeanen in Amerika aanrichten. „Als de buffalo nu uitgestorven is, dan is dat alleen de schuld van de blanke.” Op al deze gebieden was Karl May zijn tijd ver vooruit. (...)

Winnetou is uiteindelijk Mays grootste held: de mens zoals hij bedoeld is te zijn. Een cliché, ja misschien, maar dat zijn nu eenmaal alle helden: stempelfiguren (dat betekent ‘cliché’) die de lezer ter navolging worden voorgehouden.

Is dat ‘culturele toe-eigening’? Eerder is het een hardnekkig geloof in de menselijke gelijkheid. Dat betekent géén pleidooi voor culturele gelijkschakeling, maar betekent wel dat alleen op grond dáárvan een vreedzaam bestaan tussen alle volkeren mogelijk is. (...)

Terwijl Salman Rushdie nog in het ziekenhuis ligt omdat ook over zijn werk mensen ‘gekwetst’ zijn, laten Meulenhoff en Ravensburger Verlag zien dat hun ontzetting daarover weinig zoden aan de dijk zet. Wat is erger, hun morele wankelmoedigheid of hun kennelijke onbegrip van wat literatuur eigenlijk is en wil?

Hele artikel

Tags: #nederlands #boeken #literatuur #karl_may #may #winnetou #ravensburger_verlag #meulenhoff #meulenhoff_boekerij #diversiteit #culturele_toe-eigening #old_shatterhand #cancelcultuur

---

In Ter Apel groeit de wanhoop: ‘Ga maar terug. Hier wachten heeft geen enkele zin’

NRC

Ter Apel - Er is geen enkele COA-medewerker te bekennen. Het aanmeldcentrum is vol. Als asielzoekers al iemand aan de hekken spreken, is het een beveiliger. Op het veldje ervoor zijn alleen journalisten en tijdens kantooruren hulpverleners.

Hele artikel

> Zie ook: Griekse toestanden in Ter Apel: hoe kan het zo misgaan in de asielopvang?

---

Tags: #nederlands #vluchtelingen #europa #eu #europese_unie #middellandse_zee #syrie #afghanistan #turkije #turkijedeal #fort_europa #fortex #Conferentie_van_Evian #koude_oorlog #boeken #unhcr #griekenland #vluchtelingenkampen #lesbos #mensensmokkelaars #vluchtelingenbeleid #asielzoekers #mensenrechten #veilige_gebieden #opvangkampen #opvang_in_de_regio #islamofobie #racisme #discriminatie #linda_polman #pushbacks #Protecting_Rights_at_Borders #PRAB #mensenrechten #asielzoekers #rwanda #verenigd_koninkrijk #ind #ter_apel #coa #Avim #Afdeling_Vreemdelingenpolitie_Identificatie_en_Mensenhandel #ter_apel #coa #ind

Schrijvers zijn Salman Rushdie dank verschuldigd

NRC > English version

Literatuur - Schrijvers zijn een makkelijk doelwit voor kwaadwillende machthebbers, schrijft Margaret Atwood. Dat wist Rushdie, die desondanks de artistieke uitingsvrijheid bleef verdedigen. (...)

Rushdie kwam in 1981 als een komeet de literaire wereld binnen met Middernachtskinderen, zijn tweede roman en dat jaar bekroond met de Booker-prijs. Geen wonder ook: het vernuft, de draagwijdte, het historische bereik en de verbale vaardigheid waren adembenemend, en het boek opende de deur voor volgende generaties schrijvers die voorheen misschien het gevoel hadden dat hun identiteit of thematiek hen uitsloot van de caleidoscopische Engelstalige literatuur. (...)

In elke toekomstige herdenking van vermoorde, gemartelde, gevangengezette en vervolgde schrijvers zal Rushdie een prominente plaats innemen. Op 12 augustus werd hij door een aanvaller op het podium neergestoken tijdens een literaire bijeenkomst in Chautauqua, een eerbiedwaardige Amerikaanse instelling in de staat New York. (...)

Ongetwijfeld werd deze aanslag op hem gepleegd vanwege zijn vierde roman, De duivelsverzen, een satirische fantasie die naar zijn eigen mening ging over de verwarring bij immigranten uit (bijvoorbeeld) India in Groot-Brittannië, maar die als instrument werd ingezet in een politieke machtsstrijd in een ver land.

Als je bewind onder druk staat, brengt een boekverbrandinkje wat afleiding voor het volk. (...)

In het geval van Rushdie was de macht die hem als pion gebruikte ayatollah Khomeiny van Iran. In 1989 sprak hij een fatwa uit – ruwweg het equivalent van de kerkbannen die pausen in de Middeleeuwen en de Renaissance als wapen gebruikten tegen seculiere machthebbers, maar ook tegen theologische uitdagers als Maarten Luther. (...)

Rushdie zelf zat noodgedwongen jarenlang ondergedoken. (...)

Maar hij liet nooit de kans voorbijgaan om zich uit te spreken voor de beginselen die hij zijn hele schrijversleven had belichaamd. Daarbij stond de vrijheid van meningsuiting voorop. (...) [H]et recht op vrije meningsuiting omvat niet het recht om te belasteren, om kwaadwillig en schadelijk te liegen over aantoonbare feiten, om doodsbedreigingen te uiten of voor moord te pleiten. Dit zou strafrechtelijk vervolgd moeten worden.

Wat de mensen aangaat die over Rushdie nog altijd ‘ja, maar...’ zeggen – een variant op ‘hij had beter moeten weten’, à la ‘ja, heel erg van die verkrachting, maar waarom droeg ze dan ook zo’n kort rokje’ – kan ik alleen maar opmerken dat er geen volmaakte slachtoffers zijn. Zoals er ook geen volmaakte kunstenaars zijn en geen volmaakte kunst bestaat. (...)

Wie in een pluralistische democratie leeft, wordt omringd door een veelheid van stemmen, die soms dingen zullen zeggen die ons niet bevallen. Wie niet bereid is hun recht van spreken te handhaven, zoals Salman Rushdie zo vaak wel heeft gedaan, zal uiteindelijk in een tirannie leven.

Rushdie was er niet op uit een held van het vrije woord te worden, maar is dit nu wel. Alle schrijvers, overal – voor zover geen staatslakeien of gehersenspoelde robots – zijn hem veel dank verschuldigd.

Hele artikel

Tags: #nederlaands #boeken #literatuur #vrijheid_van_meningsuiting #belediging #leugens #waarheid #laster #nepnieuws #propaganda #rushdie #salman_rushdie #atwood #margaret_atwood

Europees onderzoek bewijst: grensbewaker Frontex wilde pushbacks niet zien en steunde die zelfs met EU-geld

De Volkskrant

Toezichthouders haalden hun surveillance-vliegtuig weg om niets te hoeven zien, logen tegen het Europarlement en gebruikten zelfs EU-geld om verboden ‘pushbacks’ van migranten in de Aegeïsche Zee mogelijk te maken. Een uitgelekt rapport van OLAF, de anti-fraudedienst van de EU, laat weinig heel van Frontex, de Europese dienst voor grensbewaking. (...)

Dat er sprake is van een schandaal, is al langer bekend. De pushbacks in de Aegeïsche Zee vinden al sinds 2015 plaats en eerder bleek al dat Frontex zo nu en dan de andere kant opkijkt als de Griekse grensbewaking een volle rubberboot met vluchtelingen terug de zee op sleept. (...)

Der Spiegel haalt een voorbeeld aan van de werkwijze bij Frontex: op 5 augustus 2020 sleept de Griekse grenswacht een rubberboot met dertig vluchtelingen terug de zee op. Een surveillance-vliegtuig van Frontex (een 'FSA’) volgt het schip zodat de hele pushback live te zien is op het Frontex-hoofdkantoor. Daar voelen mensen zich ongemakkelijk bij, maar in plaats van in te grijpen besluiten ze het vliegtuig naar een nieuwe locatie te sturen; de Middellandse Zee.

Bewijzen worden weggemoffeld en verborgen gehouden voor Frontex’ raad van bestuur, en voor onderzoekers van het Europees Parlement. Er wordt gelogen tegen het Europees Parlement, en verhult dat de dienst EU-geld gebruikt om sommige pushbacks te financieren.

Veel van de zaken die in het rapport naar voren komen zijn al bekend, onder andere door eigen onderzoek van Der Spiegel, maar omdat OLAF een officiële EU-organisatie is die alles minutieus heeft uitgezocht en met bewijzen staaft, zal het rapport waarschijnlijk meer gewicht krijgen. (...)

Hele artikel

> Zie ook: Europa dwingt asielzoekers tot dodelijke hordenloop, terwijl het de migranten goed kan gebruiken (De Volkskrant)

> Zie ook: De vluchteling is nog even slecht af als in 1938

Een bootje met Afghaanse vluchtelingen nadert het Griekse eiland Lesbos, op archiefbeeld uit 2020. Beeld Hollandse Hoogte / AFP.

Tags: #nederlands #vluchtelingen #europa #eu #europese_unie #middellandse_zee #syrie #afghanistan #turkije #turkijedeal #fort_europa #fortex #Conferentie_van_Evian #koude_oorlog #boeken #unhcr #griekenland #vluchtelingenkampen #lesbos #mensensmokkelaars #vluchtelingenbeleid #asielzoekers #mensenrechten #veilige_gebieden #opvangkampen #opvang_in_de_regio #islamofobie #racisme #discriminatie #linda_polman #pushbacks #Protecting_Rights_at_Borders #PRAB #mensenrechten #asielzoekers #Europees_Bureau_voor_Fraudebestrijding #OLAF

‘Frontex keek weg bij pushbacks van migranten door Griekse kustwacht’

NRC

Onderzoek - EU-grensbewaker Frontex dekte volgens een rapport van het Europees Bureau voor Fraudebestrijding illegale pushbacks van migranten door de Griekse kustwacht.

De oud-directeur van de Europese grensbewakingsdienst Frontex, Fabrice Leggeri, was op de hoogte van de illegale deportaties van migranten door Griekenland, loog erover tegen het Europees parlement, en financierde zelfs een deel van deze zogeheten pushbacks met Europees belastinggeld. Dit staat in een vernietigend geheim onderzoeksrapport dat donderdag werd onthuld door het Duitse weekblad Der Spiegel. (...)

Hoewel hun conclusies explosief zijn, en in april leidden tot Leggeri’s vertrek, bleef het rapport geheim.

Dankzij een lek kennen we nu de inhoud van het rapport, dat gedetailleerd bewijs levert van Griekse mensenrechtenschendingen. (...)

De onderzoekers laten zien dat Frontex al in een vroeg stadium wist van de pushbacks. Maar in plaats van die te voorkomen, werden ze door Leggeri en zijn mensen toegedekt. Vliegtuigen van Frontex die patrouilleerden boven de Egeïsche Zee werden teruggetrokken zodat ze niet getuige zouden zijn. Medewerkers meldden pushbacks expres niet en vermeden ook bewust het interne rapportagesysteem. (...)

De conclusies zijn al sinds februari bij de Europese Commissie bekend. Maar de nieuwe Frontex-directeur Aiya Kalnaya had het rapport al die tijd niet gelezen. Ze wil de zaak na het vertrek van Leggeri zo snel mogelijk achter zich laten, en lijkt de structurele problemen bij Frontex te ontkennen. Frontex blijft nauw samenwerken met de Griekse kustwacht, die zich schuldig blijft maken aan pushbacks. (...)

Hele artikel

> Zie ook: Europa dwingt asielzoekers tot dodelijke hordenloop, terwijl het de migranten goed kan gebruiken (De Volkskrant)

> Zie ook: De vluchteling is nog even slecht af als in 1938

De Griekse kustwacht bracht vorige maand ruim honderd op zee opgepikte migranten aan land op het eiland Mykonos. Volgens een rapport worden migranten vaak meteen weer teruggestuurd naar Turkije, en kijkt de Europese grensbewaker Frontex daarbij de andere kant op. Foto Hellenic Coast Guard / AFP.

Tags: #nederlands #vluchtelingen #europa #eu #europese_unie #middellandse_zee #syrie #afghanistan #turkije #turkijedeal #fort_europa #fortex #Conferentie_van_Evian #koude_oorlog #boeken #unhcr #griekenland #vluchtelingenkampen #lesbos #mensensmokkelaars #vluchtelingenbeleid #asielzoekers #mensenrechten #veilige_gebieden #opvangkampen #opvang_in_de_regio #islamofobie #racisme #discriminatie #linda_polman #pushbacks #Protecting_Rights_at_Borders #PRAB #mensenrechten #asielzoekers #Europees_Bureau_voor_Fraudebestrijding #OLAF

.

> Zie ook: Griekse toestanden in Ter Apel: hoe kan het zo misgaan in de asielopvang?

.

Tags: #nederlands #vluchtelingen #europa #eu #europese_unie #middellandse_zee #syrie #afghanistan #turkije #turkijedeal #fort_europa #fortex #Conferentie_van_Evian #koude_oorlog #boeken #unhcr #griekenland #vluchtelingenkampen #lesbos #mensensmokkelaars #vluchtelingenbeleid #asielzoekers #mensenrechten #veilige_gebieden #opvangkampen #opvang_in_de_regio #islamofobie #racisme #discriminatie #linda_polman #pushbacks #Protecting_Rights_at_Borders #PRAB #mensenrechten #asielzoekers #rwanda #verenigd_koninkrijk #ind #ter_apel #coa #Avim #Afdeling_Vreemdelingenpolitie_Identificatie_en_Mensenhandel

Kostverloren Kasten: een megagrote gratis straatbieb

NRC

Straatmeubels - Boekenweggeefkastjes zijn er al een tijdje. Maar een complete boekenwand zag Tijs van den Boomen niet eerder. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #boeken #straatmeubilair #weggeefkastje #minibieb #buurtboekenkastje #gratis_boekenruilpunt #boekenruilpunt #little_free_library #architectuur #amsterdamse_school #amsterdam #straatbieb #bibliotheek #straatbibliotheek #lezen

Griekse toestanden in Ter Apel: hoe kan het zo misgaan in de asielopvang?

Trouw

Asielzoekers zijn de dupe van bezuinigingen, personeelskrapte en chaos bij alle organisaties die zich met hen bezighouden.

De situatie in Ter Apel wordt steeds uitzichtlozer. Asielzoekers slapen er op straat, zonder voldoende water, sanitaire voorzieningen of medische zorg. Dat gebeurt terwijl de situatie in de asielopvang is opgeschaald tot een nationale crisis en er de afgelopen maand duizenden crisisnoodopvangplekken zijn geopend. Hoe is dat mogelijk? (...)

Het meest acute probleem is dat asielzoekers geen vertrouwen meer lijken te hebben in de organisaties met wie ze te maken hebben in hun asielprocedure. (...)

Door de vele verhuizingen van asielzoekers weten de IND en de Avim niet altijd waar de asielzoekers zijn die zij moeten zien. Dat betekent dat uitnodigingen niet naar de juiste locatie gaan, dat er geen vervoer geregeld is waarmee asielzoekers op hun afspraak kunnen komen of dat er geen tolken, advocaten of verhoormedewerkers beschikbaar zijn. (...)

Die vele verhuizingen en het daaruit voortvloeiende gebrek aan overzicht worden overigens wel veroorzaakt door de problemen in de asielopvang. (...)

Andersom wordt het opvangprobleem verergerd door de achterstanden bij de IND en Avim. Als die mensen sneller door de procedure zouden krijgen, zou er minder lang opvang nodig zijn. (...)

De achterstanden bij de IND en Avim zijn deels te wijten aan de krappe arbeidsmarkt waar ook veel andere sectoren mee worstelen. Maar die krapte is ook het gevolg van beleid waar de opvangcrisis mede door veroorzaakt wordt: opschalen als er meer asielzoekers aankloppen, en onmiddellijk afschalen als minder mensen asiel aanvragen. ‘Dit is een crisis die gecreëerd en in stand gehouden wordt door een chronisch gebrek aan voorbereiding’, luidde onlangs het oordeel van Adviesraad Migratie en de Raad Openbaar Bestuur over de huidige situatie. (...)

De al jaren bekende problemen zijn zo lang op hun beloop gelaten dat geen enkele uitvoeringsorganisatie in de asielketen meer kan functioneren zoals gewenst. (...)

Hele artikel

> Zie ook: Steeds meer vluchtelingen, en echt niemand die hen wil (NRC)

> Meer over onze erbarmelijke omgang met vuchtelingen

Slaapplekken voor asielzoekers die buiten de hekken van het aanmeldcentrum van de IND in Ter Apel verblijven. Beeld ANP.

Tags: #nederlands #vluchtelingen #europa #eu #europese_unie #middellandse_zee #syrie #afghanistan #turkije #turkijedeal #fort_europa #fortex #Conferentie_van_Evian #koude_oorlog #boeken #unhcr #griekenland #vluchtelingenkampen #lesbos #mensensmokkelaars #vluchtelingenbeleid #asielzoekers #mensenrechten #veilige_gebieden #opvangkampen #opvang_in_de_regio #islamofobie #racisme #discriminatie #linda_polman #pushbacks #Protecting_Rights_at_Borders #PRAB #mensenrechten #asielzoekers #rwanda #verenigd_koninkrijk #ind #ter_apel #coa #Avim #Afdeling_Vreemdelingenpolitie_Identificatie_en_Mensenhandel

Ons slavernijverleden is niet alleen trans-Atlantisch. Maar van slavernij in de Oost hebben we geen idee

Marcia Luyten (De Volkskrant)

Nadat Ella Schaap in 1939 naar Batavia was gevaren om met haar man een tabaksplantage op Noord-Sumatra over te nemen, deed ze een gruwelijke ontdekking. Als vrouw van een plantage-eigenaar werd ze geacht grote diners te geven – tot zover niks vreemds. Om genoeg mensen in de keuken en bediening te hebben, werd het huispersoneel aangevuld met plantagewerkers. De arbeiders werden gehaald uit de barakken een eind bij het huis vandaan, naast de open schuren waar tabaksbladeren als vleermuizen ondersteboven aan stokken hingen te drogen. Om te kunnen werken, werden de arbeiders bevrijd van de kettingen om hun polsen.

Het was 1939. Tachtig, ja TACHTIG jaar nadat Nederland de slavernij in Oost-Indië had afgeschaft. Vier jaar later, in 1863, waren de koloniën in Suriname en de Cariben gevolgd. Rijkelijk laat allemaal; de Engelsen deden in 1833 slavernij in de ban, alleen Portugal en Spanje hielden in Europa langer vast aan lijfeigenschap. (...)

Na jaren duwen en trekken, hangen en wurgen, verhalen vertellen, onderzoek doen, lobby en smeekbedes door de nazaten van slaafgemaakten uit Suriname, is Nederland nu bezig zich serieus te verhouden tot dat pijnlijke verleden. (...)

Maar ons slavernijverleden is niet alleen trans-Atlantisch. Ook in de kolonie in de Oost was slavernij, en onderzoek daarnaar staat pas aan het begin.

Die onwetendheid heeft drie redenen. De Indonesiërs waren niet in de romp van een galjoen naar een ander continent ontvoerd, maar gevangen in eigen land. En dus minder zichtbaar. Ook kwamen nazaten van Indonesische slaafgemaakten niet met zoveel naar Nederland als die uit Suriname. Het waren deze afstammelingen van Surinaamse slaven die, door niet op te geven, een correctie van de geschiedschrijving afdwongen.

De derde reden zag ik pas onlangs. (...) Laatst interviewde ik voor de radio een Indonesische vrouw over de verschrikkingen van de koloniale oorlog die zo lang ‘politionele acties’ was blijven heten. In Indonesië is daar weinig belangstelling voor, vertelde ze. Het land kijkt met trots en voldoening terug op de geleverde strijd. ‘Wij hebben gewonnen.’ (...)

In werkelijkheid moet die [slavernij in Nederlands-Indië] veel omvangrijker zijn geweest dan de slavernij in het Westen. De kolonie was vele malen groter dan Suriname en de Caribische eilanden. Het aantal plantages vele malen hoger. De hoeveelheid slaven zou navenant een veelvoud kunnen zijn. Maar we hebben geen idee.

In een wederzijds niet willen weten bleef de Indische slavernij toegedekt. (...)

Hele artikel

> Zie ook: Nauwkeurig registreerden de Nederlanders alle slaafgemaakten in Indonesië (NRC)

> Zie ook: Afgeranseld, ‘en den geest gegeven’ (NRC)

Marcia Luyten

Tags: #nederlands #nederland #indonesie #nederlands_indie #indie #slavernij #boeken #reggie_baay #kolonie #geschiedenis #koloniale_geschiedenis

Big Tech bedreigt de vrijheid te denken wat je wil, betoogt deze mensenrechtenadvocaat

NRC

Data - Voor techbedrijven is het niet meer genoeg om enkel ons gedrag in de gaten te houden. Ze proberen toegang te krijgen tot onze gedachten en gevoelens, waarschuwt advocaat Susie Alegre.

Niet alleen ons gedrag wordt met steeds verfijndere digitale middelen voortdurend in de gaten gehouden en bestudeerd. Ook wat er in ons hoofd gebeurt, waarschuwt Susie Alegre, is niet meer veilig voor de dataverzamelaars van Big Tech. „En daarmee staat een elementaire vrijheid op het spel: de vrijheid om te denken wat je wil.” (...)

Alegre wilde niets weten [van een spraakgestuurde digitale assistent op de kamer van haar zevenjarige dochter], vertelt ze in haar boek Freedom to Think; The Long Struggle to Liberate Our Minds. Ze legde haar dochter uit: „Alexa steelt je dromen en verkoopt ze.” (...)

Haar uitgangspunt, net als dat van andere technologiecritici, is dat we met ons online gedrag meer over onszelf prijsgeven dan we beseffen.

„Dat doen we niet alleen door de inhoud van wat we op internet delen, maar ook door metadata: waar we zijn, hoe snel we ons verplaatsen, wanneer en met welke regelmaat we rondhangen op sociale media, wat we wanneer opvragen bij spraakgestuurde apparaten. Al die gegevens kunnen worden samengevoegd en geanalyseerd om een beeld te krijgen van wie we zijn, wat we denken en waar we naar verlangen. (...)

„Veel advertenties die op internet aan je worden voorgeschoteld zijn speciaal op jou toegesneden, of beter gezegd: op de mens die Facebook en Google willen dat je bent. Je kunt zeggen: wat geeft dat? Maar het kan bijvoorbeeld betekenen dat jij bepaalde vacatures, huurwoningen of potentiële partners niet te zien krijgt, omdat jij daar volgens het algoritme niet het geschikte type voor bent.” (...)

„Politieke campagnes maken ook gebruik van dat soort persoonsgerichte advertenties – ‘microtargeting’. Dat bleek al uit het schandaal rond Cambridge Analytica (het Britse bedrijf dat voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2016 gegevens van miljoenen Facebook-gebruikers benutte voor de verspreiding van advertenties voor Donald Trump onder mensen die daarvoor gevoelig leken, red.).

„Je zal daardoor niet opeens van links heel rechts worden. Maar het kan je wel aanmoedigen, of juist ontmoedigen, om te gaan stemmen. En zelfs als het niet werkt is het toch een poging tot manipulatie van ons denken. (...)

„Als individu hebben we mentale privacy nodig. Een innerlijke ruimte waarin je kunt ontdekken wie je bent, wat je wil zijn, wat je vindt van dingen, zonder dat je het met iemand anders hoeft te delen.” (...)

Hebben reclame en propaganda niet altijd al tot doel gehad in ons hoofd te komen, ook lang vóór internet?
„Tot op zekere hoogte wel. Maar de grote vraag is nu: waar ligt de scheidslijn tussen beïnvloeding en manipulatie, tussen preken en hersenspoelen? Bij advertenties ligt die grens bij digitale surveillance en personalisatie. Die vorm van beïnvloeding gaat veel verder dan een reclamebord langs de weg.”

„Wat mij betreft worden alle vormen van gepersonaliseerd adverteren verboden. Online advertenties zijn dan nog steeds mogelijk, maar wat je te zien krijgt hangt niet meer samen met wat een site of een tech-firma weet over je persoonlijke eigenschappen of je gedrag.” (...)

„Neem websites voor geestelijke gezondheid, waarop mensen vragenlijsten invullen over hoe het met ze gaat en of ze depressief zijn. Dus over wat er in hun hoofd omgaat. Uit een onderzoek in het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk en Duitsland bleek dat de antwoorden in veel gevallen verkocht werden aan derden. De sleutel naar de geest van mensen bleek geveild te worden! Het is toch evident dat dát niet toegestaan moet zijn?”

„Of neem apps die helpen je menstruatiecyclus te voorspellen. Niet alleen voeren mensen daarop allerlei informatie in, maar die kan ook gecombineerd worden met andere data uit je telefoon. Dat levert een berg gegevens op over de vruchtbaarheidsstatus, seksuele activiteit en emotionele toestand van talloze vrouwen. Sommige van die apps gebruiken de informatie om je aan te sporen: je bent nu 29, de perfecte leeftijd een baby te krijgen. Dat lijkt behulpzaam, maar kan ook een vorm van onaangename sociale controle zijn.”

„Of neem dating apps. Mensen delen daarop vaak veel over zich zelf, van hun seksuele voorkeuren tot hun gezondheid en politieke opvattingen. Gebruikers stemmen ermee in dat anderen dat kunnen zien. Maar beseffen ze hoe die data worden opgeslagen, geanalyseerd, gedeeld, verkocht en gebruikt om algoritmes te ‘trainen’?” (...)

„De echte verandering moet komen van regulering via wetten. In de tech-wereld wordt nu veel gesproken over ethiek, maar lang niet genoeg over mensenrechten en wetgeving. Want ethiek is vrijwillig en daar kun je voor kiezen of niet. Om je ethische gedrag alleen kun je niet voor de rechter worden gedaagd. Daarom moeten we bij wet vastleggen wat er met onze gegevens mag gebeuren, wat alleen met uitdrukkelijke toestemming mag en wat in geen geval mag.” (...)

Hele artikel

> Zie ook: Brussel vindt Nederlandse privacywaakhond te strikt (NRC)

Tags: #nederlands #boeken #big_tech #techbedrijven #data #data_mining #big_data #surveillance_capitalism #surveillancekapitalisme #profiel #profilering #vrijheid #facebook #meta #metagegevens #metadata #sociale_media #google #alphabet #youtube #tiktok #twitter #gokreclames #gokken #Cambridge_Analytica #politieke_beinvloeding #persoonsgerichte_advertenties #gezondheidssites #medische_gegevens #apps #menstruatieapp #menstruatie #seksuele_voorkeur #gegevens #persoonlijke_gegevens #privacy #1984 #ethiek #mensenrechten

Ik dacht dat ik met The Handmaid’s Tale fictie had geschreven. Het Amerikaanse Hooggerechtshof maakt er werkelijkheid van.

De Volkskrant

De wereldberoemde schrijver Margaret Atwood spreekt zich uit tegen de dreigende abortuswetswijziging in de VS. ‘Dan kunnen we toch ook het kiesrecht voor vrouwen wel afschaffen?’ (...)

Uiteindelijk heb ik die roman afgemaakt en The Handmaid’s Tale genoemd, maar ik heb het schrijven eraan diverse malen onderbroken, omdat ik het verhaal te vergezocht vond. Dom van me. Theocratische dictaturen zijn niet iets van het verre verleden. Vandaag de dag hebben we er ook een paar. Dus waarom zou de VS er niet ook een kunnen worden?

Bijvoorbeeld: het is nu medio 2022 en er is net een ontwerpadvies van het Hooggerechtshof van de Verenigde Staten uitgelekt, die een al vijftig jaar bestaande wet onderuithaalt op grond van het feit dat abortus niet wordt genoemd in de grondwet en niet ‘diepgeworteld’ is in de Amerikaanse ‘geschiedenis en traditie’. Dat klopt. De Amerikaanse grondwet zegt niets over de reproductieve gezondheid van vrouwen. Maar het oorspronkelijke document heeft het überhaupt niet over vrouwen. (...)

In het Amerikaanse recht zijn vrouwen veel langer non-personen dan personen geweest. Als we dan toch gevestigde wetten onderuit gaan halen met de motiveringen van rechter Samuel Alito, kunnen we toch ook het kiesrecht voor vrouwen wel afschaffen?

Reproductieve rechten staan centraal in de recente ophef, maar slechts één kant van de medaille wordt belicht: het recht om af te zien van het baren van een kind. De andere kant van de medaille is de macht van de staat om jou te verhinderen een kind te baren. De uitspraak van het Hooggerechtshof uit 1927 in de zaak Buck vs. Bell stelde dat de staat mensen zonder hun toestemming mocht steriliseren.

Hoewel dat besluit door daaropvolgende zaken teniet werd gedaan en wetten die grootschalige sterilisatie door staten toestonden zijn afgeschaft, staat Buck vs. Bell nog steeds in de boeken. (...) Het is dus een ‘diepgewortelde’ traditie dat de voortplantingsorganen van vrouwen niet van de vrouwen zijn die ze hebben. Ze zijn uitsluitend van de staat.

Ho even, zult u zeggen. Het gaat niet over organen, maar over baby’s. Dat roept vragen op. Is een eikel een eikenboom? Is een ei een kip? Wanneer wordt een bevruchte menselijke eicel een volledige mens of persoon? ‘Onze’ tradities – laten we zeggen die van de oude Grieken, de Romeinen, de eerste christenen – wisten ook al niet goed raad met dit onderwerp. Bij ‘bevruchting’? Bij ‘hartslag’? Bij het ‘voelen van leven’? De harde lijn van de tegenwoordige anti-abortusactivisten is ‘bij bevruchting’, wat het moment zou moeten zijn waarop een klompje cellen ‘bezield’ raakt. Maar een dergelijk oordeel berust op een religieuze overtuiging, namelijk het geloof in een ziel. (...)

Het zou eenvoudig moeten zijn: als je gelooft in ‘bezieling’ bij bevruchting, moet je geen abortus laten plegen, want als je dat doet, bega je een zonde, binnen jouw geloof. Als je dat niet gelooft, moet je niet – volgens de grondwet – gebonden worden door de religieuze overtuiging van anderen. Als echter de motivering van rechter Alito de nieuwe gevestigde wet zou worden, ziet het ernaar uit dat de Verenigde Staten aardig op weg zijn naar het vestigen van een staatsreligie. (...)

De motiveringen van rechter Alito lijken te zijn gebaseerd op de Amerikaanse grondwet. In werkelijkheid steunt hij op Engelse jurisprudentie uit de 17de eeuw, een tijd waarin het geloof in hekserij vele onschuldige mensen het leven heeft gekost. (...)

Zo zal het ook heel moeilijk worden om een valse beschuldiging van abortus te ontzenuwen. Alleen al het feit van een miskraam, of een beschuldiging door een afgewezen partner, kan je tot moordenaar bestempelen. Beschuldigingen uit wraak en kwaadaardigheid zullen aan de orde van de dag zijn, net als de voorgeleidingen wegens hekserij van vijfhonderd jaar geleden.

Als rechter Alito wil dat u wordt geregeerd door de wetten van de 17de eeuw, zou ik nog maar eens goed naar die eeuw kijken. Is dat de tijd waarin u wilt leven?

Hele artikel

> Engelse versie: I Invented Gilead. The Supreme Court Is Making It Real. (The Atlantic)

Een vrouwenrechtenactivist betoogt voor het huis van opperrechter Brett Kavanaugh , een van de magistraten van het Amerikaanse Hooggerechtshof, in Chevy Chase (Maryland). Beeld Getty Images.

Tags: #abortus #recht_op_abortus #abortuswet #vrijheid #dicatatuur #boeken #atwood #voortplanting #vrouwenrechten #grondwet #sterilisatie #gedwongen_sterilisatie #mensenrechten #religie #godsdienst #reproductieve_rechten

Steeds meer vluchtelingen, en echt niemand die hen wil

NRC

Denemarken wil vluchtelingen naar Syrië sturen. Het VK ziet Rwanda als optie – net als Israël deed. Ze zijn nergens meer welkom, ziet Carolien Roelants.

Het is Wereldvluchtelingendag deze maandag maar dat is niet de reden waarom ik hier over vluchtelingen schrijf. Ze kwamen gewoon steeds op mijn pad, de vluchtelingen. In een ontroerende documentaire van The Guardian over een jonge Syrische vluchtelinge die van de Deense autoriteiten terug naar Syrië moet, want daar is het immers weer veilig? In al het nieuws hoe de Britse regering zogeheten illegale asielzoekers wil ontmoedigen: naar Rwanda of anders een enkelband. In de bekendmaking van VN-organisatie UNHCR dat er nu 100 miljoen (honderd miljoen) mensen gedwongen uit hun woningen zijn gevlucht, de helft ook uit hun land. En ik kreeg een onderzoek in mijn mail hoe ú tegen al dan niet illegale vluchtelingen en migranten aankijkt. (...)

Denemarken stuurt geen mannen naar Syrië en de verplichte dienstplicht terug. Gezinnen splijten is oké. (...)

De Britse regering wil vluchtelingen en migranten die in een bootje over het Kanaal binnenkomen liefst meteen naar Rwanda doorsturen. Een maatregel die in de woorden van premier Johnson nodig is om „de verachtelijke mensen” te stoppen „die de kwetsbaren misbruiken en het Kanaal veranderen in een waterig graf”. Dus niet die verachtelijke mensen worden in Rwanda gedumpt, maar de kwetsbaren. (...)

Ik had u ten slotte uw mening beloofd aan de hand van het Ipsos-rapport Migratie en de publieke opinie in Nederland. Opvang in de eigen regio van economische en humanitaire vluchtelingen wint het bij u, met 67 procent (helemaal) mee eens. (...)

Tsja, die opvang in de regio. U weet best dat daar al veruit de meeste vluchtelingen zitten: Turkije, Libanon ga maar door. De regio heeft ook grote economische problemen. De burgers daar willen vluchtelingen juist kwijt – vraag Erdogan maar.

Al die vluchtelingen, en echt niemand die hen wil.

Hele artikel

> Meer over onze erbarmelijke omgang met vuchtelingen

Carolien Roelants

Tags: #nederlands #vluchtelingen #europa #eu #europese_unie #middellandse_zee #syrie #afghanistan #turkije #turkijedeal #fort_europa #fortex #Conferentie_van_Evian #koude_oorlog #boeken #unhcr #griekenland #vluchtelingenkampen #lesbos #mensensmokkelaars #vluchtelingenbeleid #asielzoekers #mensenrechten #veilige_gebieden #opvangkampen #opvang_in_de_regio #islamofobie #racisme #discriminatie #linda_polman #pushbacks #Protecting_Rights_at_Borders #PRAB #mensenrechten #asielzoekers #rwanda #verenigd_koninkrijk

Wanneer erkent Nederland de eigen oorlogsmisdaden in Indonesië?

NRC

Indonesië - Als Nederland niet bereid is de eigen oorlogsmisdaden te erkennen, hoe kan het zich dan wereldwijd opwerpen als verdediger van mensenrechten, vraagt Maurice Swirc zich af.

Premier Rutte was er begin maart razendsnel bij toen hij opriep tot onderzoek naar door Russische strijdkrachten in Oekraïne gepleegde oorlogsmisdaden. Slechts zeven dagen eerder was de Russische invasie begonnen. (...) In ‘formeel juridische zin’ moest nog worden vastgesteld dat er oorlogsmisdaden waren gepleegd, maar in ‘praktische zin’ stond dat volgens de premier wel vast. „Hoe moet ik het nog anders zien dan oorlogsmisdaden?”

De haast en scherpte waarmee Rutte die term hier in de mond nam, staat in schril contrast met de omfloerste bewoordingen die hij kort ervoor tijdens een persconferentie op 17 februari gebruikte voor de kwalificatie van de massamoorden, verkrachtingen, martelpraktijken en plunderingen waaraan Nederlandse militairen zich schuldig maakten tijdens de dekolonisatieoorlog in Indonesië tussen 1945 en 1949. Geen enkele keer liet hij de term ‘oorlogsmisdaden’ vallen. Enkele uren eerder hadden drie onderzoeksinstellingen KITLV, NIMH en NIOD de resultaten gepresenteerd van het door de Staat betaalde onderzoek naar deze periode. In navolging van de onderzoekers bediende Rutte zich van het generieke begrip ‘extreem geweld’. (...)

In september vorig jaar kwamen drie experts in het Nederlands Juristenblad al tot de conclusie dat het oorlogsrecht onmiskenbaar van toepassing was tijdens de dekolonisatieoorlog in Indonesië. Daarbij wezen zij onder andere op de verdragen die voortvloeiden uit de Haagse Vredesconferenties in 1899 en 1907. „Er is geen twijfel over het feit dat Nederlandse militairen in de periode 1945-1949 in Indië oorlogsmisdaden gepleegd hebben”. (...)

Intussen roept de inhoud van het grote onderzoek meer vragen op. Zo wordt in de conclusie van het centrale boek de verantwoordelijkheid voor het ‘extreme geweld’ in de eerste plaats gelegd bij „de Nederlandse krijgsmacht als instituut” en pas vervolgens bij „de Nederlandse regering”. In de samenvatting die aan de pers is verstrekt, gebeurt dat zelfs nog nadrukkelijker. Het lijkt een detail, maar het is een cruciaal punt. De regering in Den Haag was – gecontroleerd door de Tweede Kamer – namelijk gedurende de gehele oorlog eindverantwoordelijk. (...)

Door in het grote onderzoek het militaire apparaat als eerstverantwoordelijke aan te wijzen, wordt – in ieder geval gevoelsmatig – de politiek weer uit de wind gehouden.

Die politieke verantwoordelijken vervulden een sleutelrol bij de totstandkoming van de Verjaringswet in 1971. Precies in de periode van de Excessennota werd op het ministerie van Justitie gewerkt aan de tekst van die Verjaringswet. Het uitgangspunt daarvan is dat oorlogsmisdaden nooit mogen verjaren en dus voor altijd strafrechtelijk vervolgd mogen worden. Achter de schermen, zo blijkt uit ambtelijke notities, werd echter aangegeven dat het de bedoeling was dat deze Verjaringswet niet van toepassing is op de zogenoemde Indische oorlogsmisdaden.

Dat staat echter nergens in de wet zelf en de regering zweeg er ook over in de memorie van toelichting die naar de Tweede Kamer ging. (...) [M]inister Carel Polak (Justitie, VVD) (...) verklaarde in de Tweede Kamer dat „het nu eenmaal zo is” dat „het oorlogsmisdrijf iets is dat de tegenpartij heeft begaan”.

Vooral deze laatste woorden van Polak zijn van grote historische betekenis en dreunen door tot op vandaag. Polak vat hier de Nederlandse houding in een paar woorden samen: Nederlanders kunnen geen oorlogsmisdaden plegen, dat kunnen uitsluitend onderdanen van de tegenstander.

Vijftig jaar later lijkt die houding nauwelijks veranderd. (...) In de epiloog van Over de grens staat zelfs expliciet dat het gebruik van de term oorlogsmisdaden „zeer problematisch” zou zijn omdat „het Nederland op dezelfde lijn zet als nazi-Duitsland of Japan in de Tweede Wereldoorlog”. (...)

Deze dynamiek heeft uiteindelijk alles te maken met het Nederlandse zelfbeeld. Nazi’s, Japanners en Russen plegen oorlogsmisdaden. Dat doen Nederlanders niet, zo volgt uit ons collectief zelfbeeld. Sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog presenteert Nederland zichzelf als natie die rechtsstatelijke principes hoog houdt en bevordert – nadrukkelijk ook in internationaal verband. (...)

[A]ls je als land niet bereid bent de eigen oorlogsmisdaden te erkennen en als zodanig te benoemen, hoe kan je je dan wereldwijd opwerpen als verdediger van mensenrechten en nu als regering grote woorden spreken tegenover Rusland?

Hele artikel

> Meer over de strijd in Nederlands Indië

Illustratie Cyprian Koscielniak

Tags: #nederlands #nederland #indonesie #indie #nederlands_indie #bali #kolonie #koloniale_geschiedenis #dekolonisatie #politionele_actie #onafhankelijkheid #mensenrechten #marteling #gevangenis #boeken #westerling #oorlogsmisdaden #excessen #zuiveringsacties #generaal_spoor #tangsi #Hoge_Veluwe_Conferentie #Overeenkomst_van_Linggajati #Denpasar-conferentie #Renville-overeenkomst #verenigde_staten_van_indonesie #Anak_Agung #dekolonisatieoorlog #massamoorden #verkrachtingen #oorlogsmisdaden #verjaringswet

Welke lessen moeten we trekken uit het WK in Qatar? Het boek ‘Nooit meer Qatar’ zoekt naar antwoorden

Trouw

Oranje, nu weer bij elkaar in Zeist, gaat dit jaar naar het WK. Met het boek Nooit meer Qatar, een pamflet, streven tegenstanders van dat WK naar bewustwording. (...)

In een bijdrage schetst de vermaarde Belgische voetbaljournalist François Colin niet alleen de corruptie die met de toewijzing van het WK in 2010 gepaard ging. Hij belicht ook uitvoerig de rol van Nicolas Sarkozy. (...)

De gevolgen van de corruptie en het dubieuze handjeklap zijn bekend. Midden in de woestijn verrezen stadions, nieuwe wegen en hotels voor het WK. Bij de bouw kwamen duizenden arbeidsmigranten om het leven, in een land dat mensenrechten met voeten treedt. (...)

Over Qatar: “Door te zwijgen maakt de Fifa het mogelijk dat migranten worden ingezet als dwangarbeiders bij de bouw van de faciliteiten en door te zwijgen zijn er duizenden arbeiders omgekomen zodat er deze winter wordt gevoetbald op een massagraf.”

Ook maatschappelijk betrokken fans van Nederlandse clubs geven hun visie in Nooit meer Qatar. Een van hen is Mascha Prins, PSV-supporter. Zij wijst erop dat de Uefa en Fifa wel meteen Russen gingen boycotten toen Poetin Oekraïne was binnengevallen. “Dat riep bij mij de vraag op als voetbal nu ineens wél politiek is, waarom is het dat dan niet als het over Qatar gaat", schrijft Prins. (...)

Structurele samenwerking met ngo’s zou moeten voorkomen dat sportevenementen opnieuw worden ‘misbruikt voor het verbergen van politieke misdaden’.

Dat is een acute zaak. Qatar aast op de Olympische Spelen van 2036. Het besluit valt mogelijk al over drie jaar. IOC-president Thomas Bach, die dit jaar in China voor de Winterspelen van Peking nog zei dat sport en politiek gescheiden moeten zijn, voerde al gesprekken met het bewind in Qatar. (...)

Hele artikel

> Zie ook: Niet naar het WK in Qatar? Erger dan hypocriet! (NRC)

De Braziliaaanse voormalig wereldkampioen Ronaldo houdt in Davos de beker vast waar vanaf november om wordt gespeeld op het WK in Qatar. Rechts Fifa-president Gianni Infantino. Beeld ANP / EPA

Tags: #nederlands #boeken #mexico #argentinie #mensenrechten #wk #wk_voetbal #gastarbeiders #stadions #sportswashing #sport #democratie #voetbal #macron #vrijheid_van_meningsuiting #onderdrukking #midden-oosten #uitbuiting #amnesty #rusland #oekraine #amnesty_international #boycot #Human_Right_Watch #qatar

Hoe de yogamoeders naar rechts opschoven

NRC

‘Welness-rechts’ - Een messcherp pamflet en een klassiek essay brengen het hedendaagse egoïsme in kaart. Onder het mom van wellness worden extreem-rechtse ideeën genormaliseerd. (...)

De nieuwe asocialen wijzen een vaccinatie tegen Covid-19 af omdat hun lichaam de kwaal wel aankan. En ze kijken stomverbaasd naar mensen in armoede, er zijn immers zoveel kansen om geld te verdienen? En als het even kan plaatsen de nieuwe asocialen zichzelf buiten de samenleving, op een autarkisch boerderijtje in Portugal.

In Eigen welzijn eerst zet schrijfster Roxane van Iperen zeer effectief de kettingzaag in het gedrag van yogamoeders en andere spirituele kruidenheksen die Facebook en omstreken opstoken met deskundologische wijsheden over opvoeding of huidverzorging. (...) Wat we moeten zien is ‘wellness-rechts’, een agressieve marketingmachine die extreem-rechts gedachtengoed normaliseert. Men schakelt in die contreien nu in één moeite van anti-vaccinatie naar pro-Poetin. Tussen ‘eigen lijf eerst’ en ‘eigen volk eerst’ zit weinig licht. (...)

[V]an Iperen (...) laat zien hoe de pseudowetenschap over het ‘zelfreinigend vermogen van het lichaam’ op twee manieren raakt aan hedendaagse onverdraagzaamheid. Door het ‘terug naar de natuur’-thema van al die websites, waarvan de kern is dat mannen werken en vrouwen het gezin onderhouden. En door het wantrouwen in overheid en onderzoek dat ‘wellness-rechts’ koestert. (...)

Een van de verklaringen die Van Iperen geeft voor het ontstaan van wellness-rechts is de statusangst van de middenklasse. De afgelopen decennia heeft de overheid burgers met meer eigen verantwoordelijkheid opgezadeld. Veel mensen zijn er sindsdien ook in geslaagd iets van hun leven te maken – mooie banen, mooie huizen, leuke kinderen. Maar daarmee kwam ook angst. Dat mensen die niet hard werken toch geld krijgen, maar dan van de staat. Of nog erger, dat ook vreemdelingen een plek in de middenklasse krijgen. En dat dus de eigen status daalt, of anders wel die van de kinderen. (...)

Dat solidariteit lijdt onder het idee dat je eigen verdienste de enige maatstaf voor succes is, is scherp verwoord door de Engelse socioloog Michael Young (1915-2002). Diens satirisch-futurologische klassieker De opkomst van de meritocratie uit 1958 is opnieuw uitgebracht. (...)

In 2034 is zowel de Britse aristocratie als de moderne democratie vervangen door een ‘meritocratie’: de verdienstelijken besturen het land. Dat klinkt eerlijk, want het luie en domme kind van een rijk man kan dus geen aanspraak meer maken op een mooi baantje en het slimme hardwerkende kind van een gewone werknemer wel. Maar Young beschrijft ook de nadelen van deze gedachtegang, namelijk dat de nieuwe elite zich ontheven voelt van verantwoordelijkheid ten opzichte van mensen zonder succes. Arme mensen kunnen immers niet beter? (...)

[D]e overspannen focus op de economische kanten van het onderwijs; het dwangmatig testen van kinderen op intelligentie en het negeren van moed, charme of creativiteit, de verlatenheid onder de groep mensen die al vroeg uit het schoolsysteem zijn geduwd, bleek vrij nauwkeurig te voorspellen. (...)

Ook in het egoïsme van wellness-rechts klinkt de dystopische kant van de meritocratie sterk door, zoals van Iperen laat zien. ‘Van noblesse oblige, een zekere mildheid jegens mensen die het zwaar hebben, of een gevoel van verantwoordelijkheid om zich in de wereld om hen heen te verdiepen is nauwelijks sprake.’ Of dat indruk maakt op Facebook-moms is de vraag. Het pamflet lijkt vooral bedoeld als wake-upcall voor het midden. Dat het tijd wordt woorden als ‘tolerant’ of ‘verlicht’ eens af te stoffen, voor we allemaal nieuwe asocialen zijn.

> Roxane van Iperen: Eigen welzijn eerst. Hoe de middenklasse haar liberale waarden verloor. Thomas Rap, 144 blz. € 18,99

> Michael Young: De opkomst van de meritocratie. Vert. Huub Stegeman. Paradigma-reeks van Athenaeum, 192 blz. € 21,99

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #boeken #middenklasse #meritocratie #wellness #wellness-rechts #yoga #egoisme #extreem-rechts #racisme #terug_naar_de_natuur #pseudowetenschap #vreemdelingenhaat #armoede #asocialen #verzorgingsstaat #hoekstra #buma #blair #groot-brittannie #solidariteit #tolerantie

Césaires hartstochtelijk proza tegen kolonialisme grijpt de lezer naar de keel

NRC

Essayistiek - De Franse schrijver, dichter en filosoof Aimé Césaire was een van de invloedrijkste publicisten over racisme. Zijn befaamde aanklacht Over het kolonialisme is nu vertaald. (...)

De zwarte Franse schrijver, dichter en filosoof Césaire (1913-2008) was een van de invloedrijkste publicisten over racisme en kolonialisme. Hij hanteerde het begrip Négritude, dat een emancipatoir breekijzer werd in de strijd tegen witte suprematie en onderdrukking. (...)

De Franse titel verwijst naar de Discours sur la méthode van Descartes, een monument van ‘helder en duidelijk’ denken waar volgens Césaire een wereld van onderdrukking en geweld achter schuilgaat. Een ‘grof beest’ dat ‘bloed vergiet en dood en verderf zaait’, te weten: het ‘onverdedigbare’ Europa. (...)

Hoe moedig de anti-koloniale stellingname van zijn essay was, blijkt al uit het jaartal. In 1955 was in Frankrijk het idee nog springlevend dat het kolonialisme een heilzame onderneming was geweest, de mission civilisatrice, Europa’s beschavingsmissie. Zet daar eens tegenover hoe Césaire fulmineert tegen koloniale ‘intimidatie, dwang, politie, belasting, diefstal, verkrachting, verplichte teelt, minachting, wantrouwen, verwaandheid, zelfgenoegzaamheid, onbeschoftheid, hersenloze elites’. (...)

Het kolonialisme misvormt en dehumaniseert niet alleen de onderdrukten, maar ook de onderdrukkers. Het heeft een ‘gif in de aderen van Europa gedruppeld’ en een proces van ‘verwildering’ op gang gebracht dat is geculmineerd in het nazisme. (...)

Die sympathie voor Sovjet-communisme hoeft niet te verwonderen, het communisme was in die jaren uitdrukkelijk anti-koloniaal en wierf wereldwijd onder zwarte activisten. Ook het huidige antiracisme ziet een verband tussen racisme en kapitalisme (getuige de nieuwe term ‘raciaal kapitalisme’). Wonderlijker is dat in de ‘burgerlijke’ pers het communistische engagement van vroege antiracisten soms ronduit over het hoofd wordt gezien of genegeerd. (...)

Uiteindelijk verging het ook Césaire niet goed in de communistische gelederen. Kort na Over het kolonialisme brak hij met de PCF. (...)

Kortom, niet langer de orthodoxe wetmatigheden van de klassenstrijd gaven de doorslag. De sociale scheidslijn was eerder, zoals de Amerikaanse socioloog W.E.B. Dubois aan het begin van de eeuw al had opgemerkt, die van kleur.

Hele artikel

Aimé Césaire: Over het kolonialisme. (Discours sur le colonialisme). Vertaald, ingeleid en geannoteerd door Grâce Ndjako. De Geus, 104 blz. € 11,99

Tags: #nederlands #boeken #kolonialisme #racisme #antiracisme #Léopold_Senghor #senghor #Frantz_Fanon #fanon #Aimé_Césaire #Césaire #negritude #descartes #europa #europese_expansie #communisme #kapitalisme #antikolonialisme #anton_de_kom #de_kom #Dubois

“Het belangrijkste taboe van na 1945, dat bevolkingsgroepen (lees: minderheden) niet deel mogen uitmaken van een politiek steekspel noch collectief in staat van beschuldiging moeten worden gesteld, brokkelde vooral in West-Europa snel af.”

9/11 en Afghanistan: we wilden het niet weten

NRC

Terrorisme - De aanslagen van 9/11 waren gruwelijk, de reactie van het Westen daarop was mogelijk nog destructiever, schrijft Arnon Grunberg. Die heeft niet alleen geleid tot burgeroorlogen in Afghanistan en Irak, maar heeft ook de sociale vrede in het Westen ondermijnd. (...)

De schok in het Westen dat men niet immuun was voor aanslagen was immens. Lang hadden de meeste westerlingen geloofd dat sneuvelen bij aanslagen iets was voor inwoners van Sri Lanka, Peru, Israël of Pakistan, heel misschien voor een Europeaan die zo dom was in Belfast te wonen of in het Baskenland, maar niet voor de waarlijk verlichte Europeaan of Amerikaan in New York, Berlijn en Parijs. (...)

Het is goed te onthouden dat van mensenrechten, scholen voor meisjes en ‘nation building’ op dat moment geen sprake was. Al die nobele doelen en vrome wensen kwamen er pas bij toen Amerika, George W. Bush en zijn neocons, hun interesse in Afghanistan hadden verloren en zich obsessief bezig waren gaan houden met Irak, maar een ruime Amerikaanse troepenmacht in Afghanistan wensten te behouden om strategische redenen, die vooral met Iran en Rusland te maken hadden. (...)

Het belangrijkste taboe van na 1945, dat bevolkingsgroepen (lees: minderheden) niet deel mogen uitmaken van een politiek steekspel noch collectief in staat van beschuldiging moeten worden gesteld, brokkelde vooral in West-Europa snel af. De moslim moest bewijzen dat hij geen moslim was om een goede burger te zijn, maar als hij er werkelijk in slaagde zo goed als onzichtbaar te zijn kreeg hij het verwijt een ‘sleeper’ te zijn; uiteindelijk lag zijn loyaliteit niet bij het land waar hij woonde. Om niet helemaal als een ouderwetse kruisridder over te komen spraken zij die zich bekommerden om hun reputatie liever over de politieke islam om ten minste de theoretische mogelijkheid open te laten dat men moslim én fatsoenlijk kon zijn. Bush had weliswaar gezegd dat Amerika niet in oorlog was met de islam, maar zeker in Europa zagen velen dat anders. (...)

De gevolgen van de strijd tegen de ‘as van het kwaad’, althans sommige leden ervan, werden zichtbaar met de opkomst van Islamitische Staat. Mede dankzij de desastreuze beslissing om na de Amerikaanse inval in Irak in 2003 het leger van Saddam te ontmantelen kon IS ontstaan. Onder Saddam was de soennitische minderheid bevoordeeld; nogal wat officieren uit Saddams leger zagen hun privileges verdampen en besloten hun heil bij IS te zoeken. (...)

Net zo’n grote fout als de ontmanteling van Saddams leger was de beslissing om tijdens de Bonn-conferentie, eind 2001, waar het Westen Karzai in het zadel hielp, de Taliban geen zetel te geven. De les van Versailles, die in 1945 nog in het geheugen stond gegrift, was vergeten. (...)

Dat de vijanden van de Taliban, bijvoorbeeld de Noordelijke Alliantie die in 2001 samen met de VS streed en bestond uit Tadzjieken, Oezbeken en de Hazara-minderheid, wezenlijk andere ideeën erop nahouden over vrouwen en mensenrechten dan de Taliban is overigens kortzichtig.

Toen Trump in 2020 in Doha een ‘vredesakkoord’ met de Taliban tekende, was alle deemoed uit de Taliban verdwenen, het was Amerika dat in het zand moest bijten. (...)

Het kan niet genoeg worden benadrukt dat er nooit oorlog is gevoerd voor mensenrechten, scholen voor meisjes en dergelijke. Zelfs de Tweede Wereldoorlog is niet gevoerd omdat het Derde Rijk zich schuldig maakte aan massamoord; was dat wel zo geweest dan had het Westen wel strijd gevoerd tegen Stalin. (...)

Vergeleken met de Vietnamoorlog lijkt de twintigjarige oorlog in Afghanistan minder bloederig, maar een uitstekend stuk van Anand Gopal in The New Yorker stelt dat in de provincie Helmand vrijwel elke familie tien tot twaalf burgerdoden te betreuren had. De Amerikanen en hun westerse bondgenoten werkten samen met voormalige vijanden van de Taliban die vaak nog gewelddadiger en extremer waren dan de Taliban zelf en wier voornaamste interesse het veilig stellen van winstgevende projecten was, tolheffing en beveiliging. (...)

Biden zal Obama’s strategie in de eeuwige strijd tegen terrorisme volgen: drones. Met programma’s als Pegasus, van het Israëlische bedrijf NSO Group, die de smartphone van een individu doorlicht en daarmee dieper in zijn wereld en die van zijn omgeving binnendringt dan welke psycholoog ook zou kunnen, kom je een eind. (...)

Tot slot: natuurlijk heeft het Westen verplichtingen ten aanzien van Afghanen die voor westerse organisaties hebben gewerkt, maar toen op Twitter een journalist schreef dat ‘zijn’ tolk was gered moest ik denken aan een opmerking van Hannah Arendt in Eichmann in Jeruzalem. Himmler schijnt te hebben gezegd dat iedere Duitser wel één goede Jood kende, de rest waren natuurlijk varkens. (...)

Hele artikel

> Zie ook: Overwinning noch vrede

De Amerikaanse president George W. Bush spreekt reddingswerkers en andere hulpverleners toe op Ground Zero in New York, 14 september 2001. Foto Eric Draper / White House / Getty Images.

Tags: #nederlands #guantanamo #war_on_terror #rechtsstaat #rechtsorde #martelingen #eerlijk_proces #mensenrechten #terrorisme #terrorismebestdrijding #privacy #vrijheid_van_meningsuiting #radicalisering #burgerslachtoffers #droneaanval #dronebombardement #vs #verenigde_staten #europa #eu #europese_unie #obama #bush #9-11 #trump #boeken #populisme #fortuyn #wilders #pvv #fvd #baudet

Twintig jaar na 9/11: Amerika en de wereld

Overwinning noch vrede

De Groene Amsterdammer

Na 9/11 begon de jacht op de buitenlandse vijanden van Amerika. Maar ook vermeende interne vijanden hielden het land in de greep. Uiteindelijk vrat dat vijanddenken het land van binnen op.

Op donderdag 13 september 2001, kort nadat met twee gekaapte vliegtuigen de torens van het World Trade Center in New York waren verwoest, kwam in Washington het Congres bijeen om te stemmen over een wetsvoorstel dat het fundament zou leggen onder een nieuw tijdperk. (...)

[President George W. Bush:] ‘Deze aanvallen moeten beantwoord worden en de wereld moet bevrijd worden van het kwaad.’ Het wetsvoorstel waarmee dit messianistische doel gediend werd, was in elkaar gezet met dezelfde haast waarmee Amerika na 9/11 haar conclusies trok.

De ‘Authorization for the use of Military Force’ noemde geen specifieke doelwitten en schreef geen specifieke maatregelen voor. Hij gaf het Witte Huis toestemming om naar eigen inzicht geweld toe te passen tegen ‘landen, individuen en organisaties’ om zo ‘toekomstige terroristische aanvallen op de VS te voorkomen’. Deze autorisatie was niet aan tijd gebonden. (...)

Toen de steun van het Congres binnen was, verruimde de regering-Bush de interpretatie van haar bevoegdheden nog verder. Het ministerie van Justitie oordeelde dat de wet ook preventief kon worden toegepast, ongeacht of de doelwitten ‘direct verbonden kunnen worden aan de terroristische incidenten van 11 september’. (...)

Hoe Amerika een land werd waar iedere tegenstelling wordt uitvergroot tot een conflict tussen vriend en vijand is een geschiedenis die wordt verteld in Reign of Terror: How the 9/11 Era Destabilized America and Led to Donald Trump. In dat boek laat journalist Spencer Ackerman zien hoe de strijd tegen een vaag gedefinieerd doel – ‘terreur’ – destructieve impulsen in Amerika zelf naar boven haalde. De niet-witte buitenwereld werd een gebied van vijandige primitieve beschavingen die, zoals Bush het formuleerde en menige conservatief het herhaalde, ‘onze vrijheden haten’. Wie binnen Amerika vanwege achternaam of aangezicht met die buitenwereld in verband kon worden gebracht, was bij voorbaat verdacht en liep het risico te worden opgeslokt door Amerika’s uitdijende veiligheids- en surveillance-apparaat. (...)

Obama’s grote doel was de strijd meer ‘humaan’ maken, zo laat historicus en rechtswetenschapper Samuel Moyn zien in Humane: How the United States Abandoned Peace and Reinvented War. Dat kwam neer op het verplaatsen van het zwaartepunt van ‘boots on the ground’ naar aanvallen die op afstand werden uitgevoerd met vliegtuigen en drones. De wens was de oorlog preciezer en daarmee op een of andere manier netter te maken, voor partijen aan beide kanten van het vizier.

Moyn, een bekend scepticus over de nobele doelen waarmee het Westen zijn buitenlandse interventies omkleedde, komt tot de conclusie dat Obama de oorlog tegen Amerika’s vijanden juist nog een niet weg te denken onderdeel van de samenleving maakte. (...)

Trump breidde het strijdtoneel ook uit. Op voorspraak van hoge militairen die hij had benoemd – overwegend veteranen uit de beginfase van de war on terror – wees hij Jemen en Somalië aan als gebieden van ‘actieve vijandige dreiging’. (...)

Op het gebied van de buitenlandse oorlogen verschilde Trump kortom niet veel van zijn voorgangers. De grote politieke innovatie van het trumpisme was het uitbuiten van de angst dat Amerika’s vijanden zich binnen de landsgrenzen bevonden. (...)

Toen hij eenmaal president was, bleek dat het aanwakkeren van het vijandbeeld een uitgekiende strategie was om kiezers bij de les te houden. Vier jaar lang presenteerde Trump zichzelf als een leider die Amerika niet alleen behoedde voor buitenlands gevaar maar die ook vocht tegen een ‘deep state’ die hem het werk onmogelijk probeerde te maken. (...)

Oppositie, maatschappelijke tegenbewegingen en Republikeinen die onvoldoende klapten voor Trumps maga-retoriek werden ook direct als vijand aangemerkt. De Black Lives Matter-beweging was volgens de Trump-coterie een ‘terroristische organisatie’. (...)

Oppositie, maatschappelijke tegenbewegingen en Republikeinen die onvoldoende klapten voor Trumps maga-retoriek werden ook direct als vijand aangemerkt. De Black Lives Matter-beweging was volgens de Trump-coterie een ‘terroristische organisatie’. (...)

De volgende generatie uiterst rechts klom naar boven op basis van dezelfde agenda: het Westen wordt bedreigd, door buitenlanders van kleur, en van binnen door elites die de grenzen te weinig gesloten houden. (...)

Het vernuft en tegelijk de tragiek van het vijanddenken waaraan Amerika, en in haar kielzog andere democratieën, zich na 11 september 2001 overgaf is dat er geen definitief einde bestaat. De vijand is ‘terreur’, een amorf verschijnsel waarvan overal nieuwe kiemen kunnen worden ontwaard en dat permanente waakzaamheid vereist. (...)

Wie strijdt tegen een eeuwige vijand kan nooit winnen. (...)

In het Congres in Washington geeft Barbara Lee, twintig jaar geleden de enige die voorzag dat de war on terror eindeloos zou duren, momenteel leiding aan een moeizame poging de geweldsautorisaties die het Witte Huis de afgelopen decennia verworven heeft weer in te trekken. De kans op een politieke meerderheid hiervoor is klein. De missie in Afghanistan mag dan zijn opgedoekt, de airstrikes gaan door, afgelopen zomer tegen militanten van Al-Shabaab in Somalië, na de aanslag op het vliegveld in Kabul tegen isis-k in Afghanistan. Bidens regering is gevuld met veel van dezelfde adviseurs die Obama dienden. ‘We moeten onze focus op counterterrorisme behouden’, schreef Biden in een artikel in het tijdschrift Foreign Affairs, waarin hij zijn kijk op de internationale politiek uit de doeken deed.

Nog veel lastiger is een ontsnapping aan het interne vijanddenken dat de VS in de greep houdt. (...)

Hele artikel

> Zie ook: Reactie op 9/11 bracht geen veiligheid maar angst (NRC)

> Zie ook: Guantanamo Bay: twintig jaar buiten de rechtsorde (NRC)

Op de ferry tussen Staten Island en Manhattan, 18 september 2001 © Mario Tama / Getty Images

Tags: #nederlands #guantanamo #war_on_terror #rechtsstaat #rechtsorde #martelingen #eerlijk_proces #mensenrechten #terrorisme #terrorismebestdrijding #privacy #vrijheid_van_meningsuiting #radicalisering #burgerslachtoffers #droneaanval #dronebombardement #vs #verenigde_staten #europa #eu #europese_unie #obama #bush #9-11 #trump #boeken #populisme #fortuyn #wilders #pvv #fvd #baudet

Rυҽ ԃҽʂ Cԋαɾƚɾιҽɾʂ, Cɾσιx-Pʅαƈҽ, Mσɳʂ / Bҽɾɠҽɳ

(Belgique, België, Belgium, Belgien, Belgio)

👉 Maisonnette de livres [grand format]

• La maisonnette de livres
• Het boekenhuisje
• The little bookhouse
• Das Bücherhäuschen
• La casetta dei libri

Maisonnette de livres, rue des Chartriers, Croix-Place, Mons
👉 Maisonnette de livres [full size image]

Maisonnette de livres, rue des Chartriers, Croix-Place, Mons
👉 Affiche, maisonnette de livres [grand format]

Affiche, maisonnette de livres, rue des Chartriers, Croix-Place, Mons
👉 Affiche, maisonnette de livres [full size image]

MONS
COLLECTIONS : #mons_belgium_docnederlands #mywork_docnl
#photography #photographie #fotografie #fotografia #photo #photos #foto #fotos #picture #pictures #image #images #mons #bergen #city #cities #ville #villes #stad #steden #stadt #städte #città #ciudad #belgium #belgique #belgië #belgien #belgio #bélgica #français #nederlands #english #deutsch #italiano #mywork #montravail #myphoto #maphoto #mijnwerk #meinearbeit #voyage #voyages #reis #reizen #trip #trips #travel #travels #journey #journeys #reise #reisen #viaggio #viaggi #tourisme #toerisme #tourism #sightseeing #tourismus #fremdenverkehr #turismo #maison #huis #house #haus #casa #livres #boeken #books #bücher #libri