De naïviteit van West-Europeanen

Caroline de Gruyter (NRC)

‘De vier grootste landen in West-Europa zijn elk op hun eigen manier ten prooi gevallen aan Vladimir Poetin, elk met een ander lokaas. Voor Duitsland is het goedkoop gas en energie; voor het VK is het geld van oligarchen; voor Italië zakendoen; en voor Frankrijk de permanente droom om een veiligheidsarchitectuur voor Europa te bouwen die, volgens Parijs, ondenkbaar is zonder Rusland.’

Deze passage komt uit Les Aveuglés (‘de verblinden’), het nieuwe boek van Sylvie Kauffmann, columnist van Le Monde en voormalig correspondent in onder meer Rusland, Warschau en Washing-ton. Het is een fascinerend verslag van de Europese naïviteit van de laatste drie decennia. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Caroline de Gruyter

Maar West-Europese burgers zijn net zo goed verblind.

Allen zijn producten van een uitzonderlijke, vreedzame fase in de West-Europese geschiedenis. Een fase waarin eigenlijk alles wat er in West-Europa gebeurde, een reactie was op het kwaad van de Tweede Wereldoorlog: van de Europese integratie tot het multilateralisme en de aandacht voor de rechten van het individu. Op die manier was het kwaad overwonnen, of in elk geval getemd. Daardoor ís het er altijd, maar wordt het tegelijkertijd door haast niemand herkend als het de kop weer opsteekt. Men kijkt ernaar, maar ziet het niet echt. (...)

„Aan het eind van de Koude Oorlog”, schrijft Kauffmann, „dachten we vol goede bedoelingen werkelijk dat vrijheid en democratie hadden ‘gewonnen’. We wilden dat geloven. Maar we zijn naïef geweest. En hebben daardoor [wat Poetin betreft] alle voortekenen gemist.”

Het hele Europese establishment zat erbij, zij ook, toen Poetin in 2007 zijn donderpreek hield in München. De volgende dag deed iedereen weer zaken met hem. Duitsland zette Nordstream II in de steigers, Frankrijk verkocht hem Mistral-helikopterschepen. Ook na de inval in Georgië en de annexatie van de Krim was het business as usual.

Alleen Midden- en Oost-Europeanen sloegen alarm over Poetins ware intenties. Zij werden beleefd afgepoeierd. (...)

[K]rampachtig vasthouden aan het paradijselijke heden, om het moment uit te stellen waarop Duitsland en daarmee Europa terug zouden keren in de geschiedenis. Of liever, moesten terugkeren. Want ergens wist iedereen donders goed dat dit moment eens ging komen.

Hele artikel

Tags: #nederlands #boeken #europa #rusland #poetin #oekraine #georgie #krim #duitsland #frankrijk #italie #vk #verenigd_koninkrijk #oost_europa #koude_oorlog #oorlog #nordstream

De Holocaust werkt nog dagelijks door

NRC

Jodenvervolging - Veel mensen hebben een vertekend beeld van de Holocaust, dat ook in hedendaagse conflicten nog doorwerkt. Dat laat historicus Dan Stone zien in een nuttig en compact boek. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Arrestaties na de opstand in het getto van Warschau in 1943, waarbij 13.000 mensen om het leven kwamen.

Waarom dan toch nóg een boek? Omdat het beeld dat we in West-Europa hebben van de Holocaust niet klopt. (...)

Allereerst wordt de Holocaust te veel vereenzelvigd met Auschwitz-Birkenau. De Holocaust zou een ‘industriële genocide’ zijn geweest, grootschalig en efficiënt. Maar, schrijft Stone: ‘De eerste speciaal vervaardigde gaskamer met crematorium in Birkenau werd pas in maart 1943 in gebruik genomen, toen het grootste deel van de slachtoffers van de Holocaust al dood was.’ (...)

Dan is er volgens hem nog een misverstand, namelijk dat de Holocaust hoofdzakelijk een Duitse aangelegenheid zou zijn geweest. Zeker, stelt hij, Duitsers waren de drijvende kracht. (...) ‘Maar zonder de steun van miljoenen niet-Duitsers (of -Oostenrijkers) in heel Europa zou de Holocaust niet zo snel zijn verlopen en zou de reikwijdte veel kleiner zijn geweest.’ (...)

Daardoor zijn belangrijke episodes van de Holocaust nog onbekend. Hoeveel mensen in West-Europa zouden bijvoorbeeld weten dat ‘de grootste enkele slachtpartij van de Holocaust’ tussen 21 december 1941 en half januari 1942 plaatsvond in Bogdanovka (toen Roemenië, nu Oekraïne). Daar werden zo’n 54.000 hoofdzakelijk Sovjet-Oekraïense Joden ‘levend verbrand of geëxecuteerd door Roemeense militaire politie, Oekraïense reservisten en lokale, etnisch-Duitse burgermilities’. (...)

Relatief onbekend, in ieder geval vergeleken bij de geschiedenis van de gaskamers, is ook het verhaal van de ‘ontheemden’, de Joodse overlevenden van de Holocaust die ná de oorlog nergens naartoe konden en soms noodgedwongen nog jarenlang in kampen verbleven. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #boeken #jodenvervolging #holocaust #duitsland #oekraine #polen #vs #verenigde_staten #roemenie #getto #Auschwitz #Birkenau #concentratiekampen

‘Oppenheimer’ is actueel: we moeten met kernwapens leren leven

NRC

Atoombom - Wij leven nog steeds in de wereld van Oppenheimer, Hiroshima, en Nagasaki: we moeten opnieuw leren hoe we het gevaar van kernwapens beheersbaar kunnen maken, schrijft Paul van Hooft.

Dit weekend herdenken we de bombardementen op Hiroshima (6 augustus) en Nagasaki, 78 jaar geleden. (...)

We leven opnieuw in een tijdperk van grote nucleaire onzekerheden. De huidige problemen met kernwapens zijn zelfs complexer dan tijdens de Koude Oorlog. Dat heeft een aantal oorzaken.

(Tekst loopt door onder de foto.)

De eerste atoombomtest ten zuiden van Los Alamos in New Mexico. Foto Corbis / Getty Images.

Allereerst zijn de overeenkomsten om kernwapens te beheersen die tijdens en vlak na de Koude Oorlog werden gemaakt bijna allemaal uit elkaar gevallen. (...)

De nog onduidelijke effecten van nieuwe technologieën dragen verder bij aan de complexiteit van de huidige problemen. Kunstmatige intelligentie is waarschijnlijk de gevaarlijkste ontwikkeling, omdat het de snelheid van handelen opvoert, data snel bij elkaar brengt, en onbedoeld besluiten zou kunnen nemen zonder betrokkenheid van mensen.

Bovendien verschuift het machtsevenwicht in de wereld. Tijdens de Koude Oorlog was het al moeilijk genoeg om escalatie te voorkomen, zoals bleek tijdens de Cubacrisis in 1962. Maar toen ging het eigenlijk vooral nog om de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie, omdat de Britse, Franse en Chinese wapenarsenalen kleiner en irrelevanter waren. Dat is veranderd. China is bezig met een inhaalslag, en India, Pakistan en Noord-Korea beschikken inmiddels ook over kernwapens (en Israël al langer onofficieel ook). (...)

Wat kan Europa in deze alarmerende context doen? Ten eerste kunnen Europeanen geavanceerde conventionele wapenarsenalen opbouwen om zelf Rusland beter af te schrikken. (...)

Ten tweede kan Europa er bij de Verenigde Staten op aandringen om met zowel Rusland als China afspraken te maken over het beperken van nucleaire risico’s. Het zal daarentegen moeilijk zijn om nieuwe wapenbeheersingsverdragen door het Congres te krijgen. (...) Ten derde kunnen de Europeanen zelf gesprekken aangaan met China, vooral om concrete afspraken te maken over de beheersing van nieuwe technologieën. (...)

De ogenschijnlijk plotselinge terugkeer van kernwapens op het wereldtoneel vorig jaar verraste veel Europeanen, maar dat was onterecht. We zijn dertig jaar gemakzuchtig geweest. We zullen de weggezonken kennis daarom opnieuw moeten opbouwen, en opnieuw met kernwapens moeten leren leven.

Hele artikel

> Zie ook: ‘Onze kernwapens zijn niet defensief bedoeld’

Tags: #nederlands #kernwapens #kernoorlog #nucleaire_wapens #atoombom #vs #rusland #oekraine #poetin #doomsday_clock #pentagon_papers #cuba_crisis #truthtelling_project #klokkenluiders #icbm #oppenheimer

‘Onze kernwapens zijn niet defensief bedoeld’

De Groene Amsterdammer

Teruglezen - 16 juni 2023 – Daniel Ellsberg, de klokkenluider die de Pentagon Papers naar buiten bracht, is op 92-jarige leeftijd overleden. Frank Mulder sprak met Ellsberg over de nucleaire dreigementen van Poetin. (...)

[A]ls specialist op het gebied van militaire besluitvorming had hij een vraag. Hij wilde weten hoever de generaals wilden gaan met kernwapens als de Russen niet zouden buigen voor Amerikaanse dreigingen. Uit hoofde van president John F. Kennedy stelde hij een officiële vraag aan de legerleiding: hoeveel mensen gaan we doden als we ons nucleaire draaiboek uitvoeren? Het antwoord, bedoeld for the president’s eyes only: driehonderd miljoen Russen, én Chinezen, plus driehonderd miljoen anderen, de indirecte doden niet meegerekend. Het leger had niet de logistieke capaciteit voor twee draaiboeken en beschouwde daarom China en de Sovjet-Unie voor het gemak als één vijand.

Ellsberg was diep geschokt over deze ‘geïnstitutionaliseerde dwaasheid’, schreef hij zes jaar geleden in zijn boek The Doomsday Machine: Confessions of a Nuclear War Planner.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Daniel Ellsberg na zijn overgave aan de federale autoriteiten, Boston, 26 juni 1971 © Bettmann / Getty Images

‘Mensen beseffen niet waarom hij de Pentagon Papers ooit heeft gelekt. En ook niet waarom president Nixon hem zo gevaarlijk vond. Dat heeft alles te maken met het geheime dreigement van Nixon om kernwapens in te zetten in Vietnam, in 1961.’ (...)

Hij kwam dieper in de morele problemen toen hij meeschreef aan een ministerieel onderzoek en zo ontdekte dat vier presidenten achter elkaar de sovjets in het geheim hadden gedreigd met escalatie in Vietnam. Inclusief een kernaanval. (...)

Vanaf dat moment ging Ellsberg zich volledig wijden aan het onderzoeken van overheidsleugens en het steunen van klokkenluiders. In 2004 nog richtte hij het TruthTelling Project op om mensen te steunen die leugens van hogerhand aan de kaak willen stellen. (...)

‘De oorlog in Oekraïne is pure winst voor de mensen die de Navo nieuw leven wilden inblazen’, begint Ellsberg somber. ‘De Russische vijand is namelijk onmisbaar voor de Navo. De mooie woorden van Gorbatsjov, “vriendschap van Lissabon tot Vladivostok”, zijn door Amerikaanse leiders al twintig, dertig jaar getorpedeerd. Ze hebben Poetin gedemoniseerd, en Poetin heeft op zijn beurt dat beeld waargemaakt. Er is nu zo veel bitterheid in Oekraïne, het is moeilijk in te zien hoe dat nog kan verdwijnen. De wapenhandelaren spinnen er garen bij. Voor hen maakt het niet eens uit wie er wint.’ En dit staat nog los van het probleem dat we met de huidige vijandschap wel kunnen fluiten naar internationaal klimaatbeleid. ‘Het is echt een illusie dat we nog tot vermindering van broeikasgassen kunnen komen.’ (...)

Het is duidelijk dat Poetin hier de agressor is, zegt Ellsberg. Hij heeft geen behoefte om te doen alsof het allemaal aan het Westen ligt wat er in Oekraïne gebeurt. ‘Maar het Amerikaanse track record is echt niet beter. De VS hebben in Irak één tot anderhalf miljoen mensen gedood, alleen nog de directe doden. Dat is vijf keer meer dan in Oekraïne tot nu toe. Het aantal vluchtelingen is vergelijkbaar. Mensen zeggen dat Rusland een ongekende agressie laat zien. Agressie is het zeker, maar ongekend? Poetin zou voor het Internationaal Strafhof gesleept moeten worden, als dat kon, maar Bush ook. Ik zie geen verschil.’ (...)

Als Oekraïne met westerse hulp de Krim zou heroveren, is er volgens Daniel Ellsberg een grote kans dat Poetin zijn tactische kernwapens daadwerkelijk gaat inzetten. ‘Misschien twee of drie. In de ogen van veel Russen is dan namelijk Russisch grondgebied in gevaar. Poetin zal onze reactie willen testen. (...)

‘Als blijkt dat een “beperkte” nucleaire oorlog mogelijk is, wordt dat een heel aantrekkelijke strategie voor de dertig, veertig landen die dat ook wel zouden willen kunnen.’

Het andere scenario is nog veel dramatischer. ‘Het kan leiden tot een totale oorlog van het Westen tegen Rusland, en dat kan een kernoorlog worden.’ Het is een apocalyptisch beeld. Een kernoorlog, zegt Ellsberg, leidt namelijk niet alleen tot directe doden in Rusland en het Westen. (...)

‘We moeten opstaan en zeggen dat dit ontoelaatbaar is. Het is ontoelaatbaar dat Poetin dreigt met kernwapens. Maar het is ook ontoelaatbaar dat wij ditzelfde doen!’ (...)

Ik kan tientallen voorbeelden noemen waarin we op deze manier onze kernwapens hebben ingezet, vaak met succes. Tegen de Russen, in de Berlijncrisis, de Koreacrisis, de Suezcrisis. Tegen Iran, tegen Noord-Korea. Maar denk ook aan de Amerikaanse nucleaire paraplu boven Europa, een vriendelijkheid die de VS economisch en politiek veel winst oplevert. Het recht op first use geeft ons macht in de wereld. Maar mensen beseffen niet welke dreiging daarachter ligt. (...)

Als het waar was dat we alleen kernwapens nodig hebben voor de afschrikking, om een Russische first strike te voorkomen, dan zouden we genoeg hebben aan een paar onderzeeërs. Die kunnen bijna niet uitgeschakeld worden. (...)

In zijn boek beschrijft Ellsberg veiligheidsrisico’s, technische en menselijke fouten die in zijn tijd voorkwamen en die nog altijd kunnen voorkomen. Totale kernoorlog is een accident waiting to happen. Maar er is niemand die er iets aan verandert. (...)

Ellsberg pleit overigens niet voor een volledige eenzijdige ontwapening. Een beperkte afschrikkingsmacht, zegt hij, zou je in de huidige omstandigheden enigszins legitiem kunnen noemen. ‘Maar we moeten de grootste stress eraf halen. En daar is een heel eenvoudige manier voor, zonder aan afschrikking in te boeten. (...) En we zouden het defensiebudget in één klap halveren.’ (...)

Er zijn zelfs presidenten die no first use erdoor wilden krijgen. Zonder resultaat. ‘Het wordt altijd tegengehouden. Sterker nog: de ICBM’s worden op dit moment allemaal vernieuwd en gemoderniseerd. (...)

De Oekraïense president Zelensky smeekt het Westen al heel lang om een no fly zone en om hulp met het terugveroveren van de Donbas en de Krim. ‘Ik acht de kans zeer waarschijnlijk dat Poetin zijn dreigement dan waarmaakt en tactische kernwapens inzet’, zegt Ellsberg. ‘We moeten niet doen wat Hillary Clinton en Lindsey Graham en veel anderen willen dat we doen. We moeten ons niet laten verleiden om direct betrokken te raken.’ Niet dat Poetin enig recht heeft om dit te doen.’ (...)

Dat komt dus neer op toegeven aan een dictator? ‘Ja. We geven toe dat de ander te machtig is. Zoals Poetin dat ook doet door Polen niet aan te vallen. Supermachten hebben de macht om de wereld te bedreigen met vernietiging.’ (...)

Als we het first use-beleid van de Navo zouden afvallen, creëren we namelijk een geheel nieuwe situatie. ‘Dan krijgen we voor het eerst de vrijheid om onze mensen en de wereld te vertellen wat kernoorlog werkelijk betekent. Waar die wapens werkelijk voor zijn gemaakt.’

En wat er van de stratosfeer, onze akkers en onze eigen families zal overblijven als die wapens op een dag werkelijk worden gelanceerd, doordat we te ver zijn gegaan met onze eigen ‘dwaze, immorele, roekeloze’ bluf.

Hele artikel

Tags: #nederlands #boeken #kernwapens #kernoorlog #nucleaire_wapens #atoombom #vs #rusland #oekraine #poetin #doomsday_clock #ellsberg #daniel_ellsberg #pentagon_papers #cuba_crisis #truthtelling_project #klokkenluiders #icbm

De persvrijheidslezing van Step Vaessen: ‘Not at war’

Villamedia

In Den Haag sprak Step Vaessen op het jaarlijkse EFJ-congres de persvrijheidslezing uit, met de titel 'Not at war'. Vaessen is internationaal correspondent voor Al Jazeera. Ze werkt sinds drie jaar vanuit Europa, daarvoor vanuit Rusland en Azië. Dit is de tekst van de hele toespraak van Vaessen. (...)

Van de ene dag op de andere veranderden vredelievende politici in oorlogszuchtige mensen, die in Brussel, Londen of Berlijn om het hardst ferme taal uitsloegen. Nieuwsbulletins werden plotseling gedomineerd door militaire experts die propageerden dat we allen samen Oekraïne moeten steunen en wapens moeten sturen.

Zij die dit verhaal openlijk in twijfel trokken, of zich afvroegen wat de gevolgen zouden kunnen zijn, werden vaak afgeschilderd als pro-Russisch of beticht van het leveren aan de vijand van nuttige propaganda over een verdeeld westen of een zwakke NAVO.

Ik wil deze gelegenheid gebruiken om te betogen dat niet alleen politici of burgers in Europa de gelederen hebben gesloten - een natuurlijke reactie in tijden van crisis - maar ook sommige media. En ik wil nadenken over hoe deze vorm van zelfcensuur onze persvrijheid ondermijnt. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Step Vaessen

Dit is volgens mij precies het tegenovergestelde van wat journalisten zouden moeten doen. Onze rol is niet om de eenheid te bewaken, maar om meerdere gezichtspunten te laten zien. Vooral in tijden van oorlog en conflict is het cruciaal dat het publiek kan vertrouwen op professionals als het gaat om onafhankelijke, feitelijke en evenwichtige informatie. (...)

Maar we hadden onze ogen niet altijd open en soms hielden we onze mond als er belangrijke vragen gesteld moesten worden. Wat is het einddoel van deze oorlog?

Wat gebeurt er met alle wapens nadat er een vredesakkoord is getekend? Wat zijn de risico’s als ze in gevaarlijke handen vallen? Waarom reageert het Westen anders toen Rusland Oekraïne binnenviel dan toen de VS Irak binnenvielen? Waarom worden de smeekbedes van landen die economisch lijden onder deze oorlog genegeerd? Waar blijft de westerse hulp voor Soedan? Wie blies de Nord Stream-pijpleidingen op en waarom duurt het zo lang voordat we meer details krijgen? (...)

Toen ik later voor mijn werk buiten Europa reisde, werd het me nog duidelijker dat sommige westerse media zijn meegezogen in dit ene verhaal en als gevolg daarvan hun onafhankelijkheid hebben opgeofferd terwijl die zo hard nodig is. (...)

France 24 werd onlangs overgehaald om een reportage te verwijderen over de training van Russische soldaten voor de frontlinie in Oekraïne. (...)

Russische soldaten zie of hoor je sporadisch op westerse zenders en hoewel je kunt twisten over de kwaliteit van de reportage kun je je afvragen wat de rechtvaardiging is om deze te verbieden? (...)

Vorig jaar verbood de Europese Raad de door het Kremlin gesteunde media Russia Today en Sputnik als instrumenten van de desinformatiecampagne van Rusland. Beide kanalen verspreiden duidelijk propaganda en kunnen daarom worden beschouwd als potentieel gevaarlijk voor de veiligheid.

Maar ook een Europese instelling die een mediaverbod oplegt, kan een gevaarlijk precedent scheppen en de persvrijheid op een hellend vlak brengen. De NVJ heeft formeel een klacht ingediend. (...)

Sinds het begin van de oorlog in Oekraïne zijn er volgens het Committee to Protect Journalists minstens 14 journalisten tijdens hun werk omgekomen. (...)

De Oekraïense geheime dienst hield ons nauwlettend in de gaten en we moesten voortdurend verslag uitbrengen aan de commandanten over onze verblijfplaats en plannen.

Het tonen van de naweeën van zinloze bombardementen op woonwijken, scholen, ziekenhuizen was geen probleem, het interviewen van slachtoffers of overlevenden die een emotioneel pleidooi hielden voor een no-fly-zone was gemakkelijk. Al het andere: zeer moeilijk of onmogelijk.

Als journalist weet je dat je onderdeel bent van de oorlogspropaganda. De strenge controle van Oekraïne op zowel de nationale als de internationale media wordt beschouwd als een zaak van nationale veiligheid en journalisten stellen nauwelijks vragen. We beseffen allen dat elk stukje informatie dat we uitzenden mogelijk mensenlevens in gevaar brengt. Maar de omvang van deze controle zou een punt van discussie moeten zijn. (...)

Rusland is een van de ergste landen ter wereld als het gaat om persvrijheid. Het simpelweg melden van feiten kan je in de gevangenis doen belanden. (...)

We moeten blijven strijden voor gerechtigheid voor journalisten die ten onrechte worden vastgehouden, zoals Evan Gershkovich, die voor de Wall Street Journal in Moskou werkt, en Han Thar, een journalist met wie ik in Myanmar heb samengewerkt en die op grond van dezelfde valse beschuldigingen tot zeven jaar gevangenisstraf en dwangarbeid is veroordeeld. Dit zijn slechts twee namen. (...)

Zoals ik al eerder zei zijn wij niet in oorlog met iemand en onze grootste nederlaag zou zijn dat we zoveel vertrouwen van het publiek verliezen dat we er niet meer toe doen. Dat zou niet alleen een nederlaag zijn voor de pers en de persvrijheid, maar vooral voor onze democratische systemen.

Hele artikel

Tags: #nederlands #journalist #journalistiek #nieuws #media #nieuwsmedia #oekraine #rusland #oorlog #wapenleveranties #navo #nato #covid-19 #pandemie #censuur #russia_today #sputnik #nvj #Shireen_Abu_Akleh #Committee_to_Protect_Journalists #han_thar #Evan_Gershkovich #Gershkovich

De reputatie van Amnesty International staat op het spel door Oekraïne-fout

NRC

Oekraïense leger beschuldigd - Juist voor Amnesty, die regeringen geregeld oproept tot transparantie, is het verzwijgen van kritiek op het eigen handelen uiterst pijnlijk. (...)

De Nederlandse tak van de wereldwijde mensenrechtenorganisatie neemt afstand van het internationale bestuur in Londen. (...)

(Tekst loopt door onde de foto.)

Protest in 2022 in Sydney tegen Amnesty, dat Oekraïne beschuldigde van schending van het oorlogsrecht. Foto Richard Milnes/Shutterstock.

De reden voor de huidige onvrede over de leiding in Londen is een onthulling in The New York Times van 28 april. Daaruit blijkt dat het bestuur een kritisch onderzoek over een omstreden publicatie van Amnesty geheim wilde houden. Voor een organisatie die regeringen oproept tot transparantie en bestuurlijke integriteit is de kwestie extra pijnlijk.

De zaak begon met een uitgebreid persbericht van 4 augustus 2022. In vijf pagina’s claimde Amnesty dat het Oekraïense leger de eigen burgers onnodig in gevaar brengt door scholen en ziekenhuizen te gebruiken als militaire bases, en door aanvallen op het Russische leger te lanceren vanuit locaties waar veel burgers wonen. Civiele gebouwen worden daardoor militaire doelen. (...)

Er was geen onderliggend onderzoek, alleen het persbericht. De Oekraïense afdeling van Amnesty was niet geraadpleegd, het wederhoor bij de Oekraïense regering was zeer beperkt. (...)

Een week later kondigde Amnesty een onderzoek door onafhankelijke experts aan.

Amnesty Nederland vroeg sindsdien meerdere keren aan het bestuur in Londen om dit onderzoek te delen met de nationale afdelingen. Dat gebeurde niet. (...)

En staat Amnesty nog steeds achter het persbericht? Het antwoord is ontwijkend: „We werken er aan om de lessen uit het rapport van de experts in onze toekomstige werkwijze te integreren.”

Het onderzoek van vijf experts op het gebied van humanitair oorlogsrecht laat weinig heel van Amnesty’s beschuldigingen. (...)

De Oekraïne-kwestie is de tweede zaak in korte tijd waarmee Amnesty het Kremlin in de kaart speelt. In februari 2021 ontnam Amnesty oppositiepoliticus Aleksej Navalny de status van gewetensgevangene omdat hij ooit geweld zou hebben gepropageerd. In mei 2021 werd dat besluit teruggedraaid, met excuses aan Navalny. Anders dan in die zaak zijn er bij het persbericht over het Oekraïense leger geen aanwijzingen dat Russische propaganda een rol heeft gespeeld. Een ander verschil is dat de Navalny-fout snel werd hersteld, terwijl de Oekraïne-misser is verhuld en daardoor groter wordt.

Hele artikel

> Zie ook: Ik moet mijn lidmaatschap van Amnesty opzeggen

> Zie ook: ‘Je kunt niet zomaar zeggen dat een Oekraïense tank te dicht bij een school staat’ (NRC)

Tags: #nederlands #amnesty #oekraine #rusland #burgerdoden #oorlogsrecht #extern_onderzoek #navalny

Ik moet mijn lidmaatschap van Amnesty opzeggen

Stevo Akkerman (Trouw)

Afgelopen augustus publiceerde Amnesty International een even explosieve als twijfelachtige verklaring waarin Oekraïne ervan werd beschuldigd de eigen burgers in gevaar te brengen. Het Oekraïense leger zou – in strijd met het oorlogsrecht – opereren vanuit civiele locaties, waaronder bewoond gebied, scholen en ziekenhuizen. Daardoor werden die locaties doelwit van Russische aanvallen, met dodelijke slachtoffers als gevolg. (...)

Amnesty kreeg van alle kanten kritiek, behalve van Moskou, en na aanvankelijk de poot stijf te hebben gehouden beloofde de organisatie een extern onderzoek te laten instellen. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Stevo Akkerman

Direct ging ik op zoek naar de uitkomst van het externe onderzoek, vreemd dat ik dat gemist had. Maar ik vond niets, noch bij Amnesty zelf, noch elders. (...) Het was de New York Times die helderheid bracht: er was een rapport, het was zeer kritisch op Amnesty en het was onder het tapijt geschoven. (...)

Zulk gedrag verwacht je van bedrijven die met hun rug naar de samenleving staan, en dan nog is het kortzichtig en werkt het averechts. Van een mensenrechtenorganisatie verwacht je openheid, ook als het pijnlijk is. En dat is het: de onderzoekers, verbonden aan vijf verschillende universiteiten, oordelen dat Amnesty’s aanklacht op cruciale punten ‘onvoldoende gegrond’ was. (...)

Dat Amnesty er voor koos – ondanks fel protest van haar eigen Oekraïense afdeling – te spreken over een ‘patroon’ van overtredingen door het Oekraïense leger, wekte volgens de onderzoekers onbedoeld de suggestie dat Oekraïne verantwoordelijk was voor de eigen burgerdoden, in plaats van de Russen, die opzettelijk burgerdoelen onder vuur namen. En nog steeds nemen.

Wat nu? Ik moet mijn lidmaatschap opzeggen, het is niet anders. Tenzij Amnesty alsnog schoon schip maakt.

[Hele artikel]((https://www.trouw.nl/opinie/ik-moet-mijn-lidmaatschap-van-amnesty-opzeggen~b27daf6f/))

Tags: #nederlands #amnesty #oekraine #rusland #burgerdoden #oorlogsrecht #extern_onderzoek

Een Duitse ambassadeur in Moskou laat zien wat Poetin werkelijk van plan is

Michel Krielaars (NRC)

(...) Ik lees erover in Zeitenwende. Putins Krieg und die Folgen van Rüdiger von Fritsch, die van 2014 tot en met 2019 ambassadeur van Duitsland in Moskou was. (...) Zijn boek is daarom van grote waarde, vooral voor pacifisten en andere wensdenkers, die menen dat het Westen geen wapens meer aan Oekraïne moet leveren om op die manier een einde aan de oorlog te kunnen maken.

Als Von Fritsch iets laat zien is het dat alle argumenten van Poetin om Oekraïne binnen te vallen nergens op gestoeld zijn. Sterker nog, ze spreken elkaar voortdurend tegen. (...)

(tekst loopt door onder de foto.)

Michel Krielaars

Von Fritsch typeert Rusland met een uitspraak van Sergej Karaganov, een van Poetins ideologen, die Rusland weliswaar een land met een Europese cultuur noemt, maar ook zegt dat het in sociaal en politiek opzicht een erfgenaam is van het rijk van Dzjengis Khan. Ook ontkracht de oud-ambassadeur Poetins bewering dat Gorbatsjov in 1990, tijdens zijn onderhandelingen met de VS en West-Duitsland over de Duitse hereniging, zou hebben afgesproken om de NAVO niet uit te breiden. (...)

Gorbatsjov (...) heeft tegen hem gezegd: ‘Het is een mythe dat er toen zulke afspraken zijn gemaakt. Het Warschaupact bestond toen immers nog.’

Door zulke uitspraken leest Zeitenwende als een verademing in het Duitse debat over wapenleveranties aan Oekraïne. Von Fritsch stelt zich daarin op tegen ‘Friedensidioten’ (...). Als zij hun zin krijgen, zal Vladimir Poetin zijn Dzjengis Khan-oorlog winnen en wordt Oekraïne van de landkaart geveegd.

Hele artikel

Tags: #nederlands #oekraine #rusland #onderhandelingen #invasie #poetin #friedensidioten #soevereiniteit #souvereiniteit #oorlog #agressie

Overschakelen naar oorlogseconomie is nodig om Rusland te verslaan

NRC

Oorlog in Oekraïne - Rusland kan de oorlog verliezen. Maar dan moet nu wel snel de wapenproductie omhoog, betoogt Thomas von der Dunk.

Een beetje oorlog voeren gaat niet. Dat betekent dat als het Westen – terecht – meent dat Poetins agressieoorlog zich impliciet tegen de naoorlogse Europese orde richt, dat consequenties moet hebben die verder reiken dan de maatregelen die tot dusver genomen zijn. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

President Vladimir Poetin sprak eind februari in zijn jaarlijkse toespraak de Russische bevolking toe. Foto EPA.

Wie capitulatie onacceptabel acht, moet beter op escalatie anticiperen. Dat betekent: van het huidige just-in-time-beleid inzake militaire steun afstappen, omdat dit Poetin in de verwachting sterkt uiteindelijk te kunnen winnen. Hij gokt op een uitputtingsslag, waarbij hij dan de wapenstilstandsvoorwaarden kan dicteren, en bouwt daartoe de Russische samenleving om tot een oorlogseconomie.

Rusland is niet onverslaanbaar. Dat is de eerste mythe die de wereld uit moet. Het heeft in het verleden menige oorlog verloren. (...) Evenmin als de Amerikanen in Vietnam iets aan kernwapens hadden, helpen die de Russen nu. Poetins geblaas valt amper serieus te nemen, omdat dat Russische zelfmoord betekenen zou.

Daarnaast heeft Peking, ongelukkig met Poetins opereren, maar tegelijk bang een bondgenoot en nuttige satellietstaat in de toekomst te verliezen, duidelijk aangegeven waar hier de grens ligt. (...)

Rusland kan dus ook deze oorlog uiteindelijk verliezen. (...)

Om druk op die ketel te zetten is het belangrijk dat het Westen de wapenproductie in snel tempo opvoert, om Moskou de illusie te ontnemen dat het door pure massa – aan munitie en mankracht – kan winnen. Dat betekent ook voor ons de omschakeling naar een soort oorlogseconomie. Het is verbijsterend dat dat niet allang is gebeurd, zodra de eigen voorraadmagazijnen leeg begonnen te raken. Dat impliceert dat ook bij ons sommige fabrieken van civiele op militaire productie moeten overgaan, desnoods onder dwang van de staat, net als in de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk na 1939. (...)

Daarnaast dient veel harder opgetreden te worden tegen bedrijven die via slinkse wegen sancties pogen te ontduiken. (...) Wie de Zeitenwende van de Duitse bondskanselier Olaf Scholz serieus neemt, kan dus evenmin gewoon met Beijing elke handel blijven drijven.

Want het Stalinistisch tirannieke Rusland is de storm, het Orwelliaans totalitaire China de dreigende klimaatverandering.

Hele artikel

Tags: #nederlands #oorlog #rusland #oekraine #wapens #wapenleveranties #wapenproductie #oorlogseconomie #china #kernwapens #sancties

Oorlogsbeelden: compassie kwijnt al te gemakkelijk weg

NRC

Beelden - Is het geoorloofd om naar oorlog te kijken van een comfortabele afstand? Compassie voelen met degene die lijdt is niet moeilijk, aldus [Susan] Sontag. Wat wel moeilijk is, is om met dat mededogen iets constructiefs te doen. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Oekraïense soldaten buigen zich over slachtoffers van een Russische mortier-aanval in Irpin, bij Kyiv, 6 maart 2022. Foto Lynsey Addario / Getty Images

‘We kunnen deze foto niet publiceren. We moeten deze foto publiceren.’

Die gedachte geeft het grote dilemma van de oorlogsfotografie weer: mogen wij kijken naar het leed van de ander? De in 2004 overleden Amerikaanse schrijfster Susan Sontag kaartte deze kwestie al aan in het nog altijd uiterst actuele Regarding the Pain of Others (2003). (...)

Volgens Sontag is het normaal dat mensen de ellende van anderen afweren. Het is niet zozeer een gebrek aan empathie met slachtoffers, maar angst, en een gevoel van hulpeloosheid waardoor mensen zich afkeren. Compassie voelen met degene die lijdt is niet moeilijk, aldus Sontag. Wat echter wel moeilijk is, is om met het gevoel van mededogen iets constructiefs te doen. ‘Compassie is een onstabiele emotie’, schrijft ze in haar essay. ‘Het moet worden omgezet in actie, anders kwijnt het weg.’ (...)

Oorlog en geweld horen bij het leven, stelt Sontag. Niemand heeft na een bepaalde leeftijd volgens haar het recht dat te ontkennen. ‘Degene die telkens weer verbazing toont dat verdorvenheid bestaat […] heeft de morele en psychologische volwassenheid niet bereikt.’ Oorlogsbeelden tonen waartoe mensen in staat zijn en zorgen ervoor dat we dit vooral niet vergeten. (...)

Susan Sontag: Regarding the Pain of Others. Penguin Books, 115 blz. € 12,99

Hele artikel

Tags: #nederlands #boeken #fotografie #oorlogsfotografie #susan_sontag #oekraine #rusland #oorlog #burgerslachtoffers #geweld #oorlogsgeweld

Een culturele boycot van Russen is idioot

Michel krielaars (NRC)

In Oekraïne zijn sinds eind 2022 11 miljoen Russischtalige boeken uit de bibliotheken verwijderd. Ook worden er geen boeken meer uitgegeven van schrijvers met een Russische nationaliteit en is de import van boeken uit Rusland, Belarus en de door Rusland geannexeerde Oekraïense gebieden verboden. (...) Jammer dus voor Maxim Osipov, Michaïl Sjisjkin, Ljoedmila Oelitskaja, Goezel Jachina, Boris Akoenin en Svetlana Alexijevitsj, die Poetins oorlog in Oekraïne afkeuren en in hun boeken juist laten zien waar diens wreedheid vandaan komt. (...)

Oekraïne, waar overigens 30 procent van de bevolking alleen Russisch spreekt (...)

Ook buiten Oekraïne voert de Oekraïense regering campagne om de Russische cultuur te cancelen. (...) Nu begrijp ik die woede ergens wel, maar vind het toch te ver gaan. Zeker als ik aan Thomas Mann denk, die na het aan de macht komen van Hitler in 1933 zijn geliefde Duitsland tegen zijn zin verliet en in 1938 naar Amerika vluchtte. Daar zei hij tijdens een persconferentie: ‘Where I am, there is Germany. I carry my German culture in me.’ (...)

Zo’n gedwongen afscheid van Duitsland ervoer ik ook in Konrad Merz’ onlangs in vertaling heruitgegeven Exil-roman Ein Mensch fällt aus Deutschland (1936). (...) Maar toch mist hij zijn vaderland intens. Dat merk je als hij aan het einde van het boek naar de Duitse grens reist en met zijn zakdoek naar de overkant zwaait. Wranger kan een afscheid niet zijn. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #cultuur #boeken #theater #muziek #thomas_mann #konrad_merz #ballingschap #oorlog #poetin #rusland #oekraine #boycot #culturele_boycot

Ik doe normaal niet aan complottheorieën, maar nu ben ik toch echt iets op het spoor

Jamal Ouariachi (Trouw)

(...) De Amerikanen slaan nogal eens de plank mis met hun buitenlandpolitiek, maar nu niet: Nederlandse chipfabrikanten stinken een beetje. NOS en Nieuwsuur onthulden vorige week dat er miljoenen Nederlandse chips in Rusland belanden, via China. Zo werden recentelijk op het slagveld in Oekraïne microchips van het Eindhovense NXP aangetroffen in een uit elkaar gehaalde Russische pantserhouwitser, een kruisraket en een gevechtshelikopter. In Russische drones zijn chips van het Nijmeegse Nexperia gevonden. (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Jamal Ouariachi

Gelukkig hebben we de Russen niet nodig voor een gifwolk boven Nederland. Met dank aan Schiphol. Voor 99,9 procent van de uitstoot van schadelijke stoffen op de luchthaven gelden geen regels. (...)

Toch is volgens Rutte hét grote gevaar voor Nederland de ‘linkse wolk’. Dat beweerde de premier althans in een interview met De Telegraaf, samen met Eerste Kamer-lijsttrekker voor de VVD Edith Schippers. Wie? Edith Schippers, die in haar tijd als minister van volksgezondheid nauwe banden onderhield met de tabaksindustrie en een Big Brother Award kreeg uitgereikt. Edith Schippers, wier man grof geld verdiende met het adviseren van zorginstellingen over de wetgeving van zijn vrouw. Edith Schippers, onder wier bestuursvoorzitterschap van pensioenfonds DSM 900 miljoen euro bedoeld voor pensioengerechtigden in rook – ik bedoel: een VVD-wolk – opging. (...)

Ik doe normaal niet aan complottheorieën, maar nu ben ik toch echt iets op het spoor. Nederlandse microchips in Russisch wapentuig, gifgassen van Schiphol, een pensioensloper als Eerste Kamer-lijsttrekker: een suïcidale VVD-wolk is erop uit Nederland kapot te maken.

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #rutte #mark_rutte #vvd #chipfabrikanten #nxp #nexperia #asml #rusland #oekraine #wapenexport #schiphol #luchtvervuiling #schadelijke_stoffen #lobby #tabakslobby #schippers #edith_schippers #pensioenfonds #dsm #zorg #volksgezondheid #zorginstelling

Nederlandse journalisten zouden zeker ook het grotendeels vergeten conflict tussen de papuabevolking van voormalig Nederlands Nieuw-Guinea en het Indonesische bewind beter moeten volgen.

We breken een lans voor vergeten conflicten en catastrofes

Trouw

(...) Maar door de oorlog in Oekraïne en de coronapandemie raakten wel heel veel andere conflicten uit beeld en dat is geen goede ontwikkeling.

Een van de ergste conflicten teistert al tijden Zuid-Soedan. (...)

Afrika kent meer conflicten die de laatste tijd meer in de vergeethoek belandden: Somalië, Eritrea, Congo, Centraal-Afrikaanse Republiek, Soedan. De lijst is nog veel langer. (...) De Rohingya uit Myanmar, de dramatische situatie op Haïti of in Venezuela, een paar jaar lang kwamen er beduidend minder reportages over deze conflicten of crises.

De oorlog aan de rand van Europa met Rusland als de nieuwe pariastaat slokte het afgelopen jaar alle aandacht op. (...) Door de focus op Oekraïne kunnen er belangrijke trends aan de aandacht ontsnappen.

Zo verslechterde de toestand van de democratie in Afrika het afgelopen decennium. (...)

China’s macht in de wereld groeit mogelijk nog harder, ook in Afrikaanse en andere Aziatische landen. (...)

We kunnen het ons eigenlijk niet permitteren conflicten te ‘vergeten’.

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #media #journalist #journalistiek #nieuws #vergeten_nieuws #conflicten #vergeten_conflicten #krant #tv #radio #nieuw-guinea #nederlands_nieuw-guinea #papua #papoea #west_papua #west_papoea #geopolitiek #soedan #somalie #eritrea #congo #car #centraal-afrikaanse_republiek #myanmar #Rohingya #haiti #venezuela #rusland #oekraine #china #midden-oosten

Hoe oorlogen eindigen

Geen woorden maar tanks

De Groene Amsterdammer

Oorlogen zijn een stuk makkelijker te beginnen dan te beëindigen. Helemaal als deze maar blijven voortduren. In het geval van Oekraïne komen er nog specifieke obstakels bij.

2023 begon voor Oekraïners en Russen met een mooie boodschap: dit jaar komt er een einde aan de oorlog. De Oekraïense en Russische presidenten, Zelensky en Poetin, vertelden dat aan hun bevolking in hun Nieuwjaarstoespraak. (...)

Op het slagveld ziet het er daar voorlopig niet naar uit. (...)

Ook buiten het front is er weinig uitzicht op vrede. De landen praten niet met elkaar, in ieder geval niet officieel, en hun uitgangspunten voor een gesprek liggen mijlenver uiteen. (...)

Onderzoekers van Princeton University becijferden dat van alle oorlogen sinds de Tweede Wereldoorlog een op de vijf eindigde in een overwinning van de één op de ander. Dertig procent eindigde met een staakt-het-vuren dat permanent werd en slechts een op de zes sloot af met een vredesakkoord – waarvan een op de drie binnen een paar jaar de papiervernietiger in kon.

Dat betekent dat de restgroep het grootst is: een derde van alle recente oorlogen had geen helder einde, maar liep uit op een patstelling of een ‘bevroren conflict’ met een lage intensiteit. (...)

Dat punt is door talloze onderzoekers bekrachtigd: oorlogen duren vaak veel langer, zijn veel duurder en leveren veel minder op dan de leiders die ervoor kiezen vooraf denken. (...)

Een eerste probleem is informatie. (...)

Maar dan moet de leider die voor oorlog koos wel de juiste informatie krijgen over de krijgskansen op lange termijn. En die informatie is zelden kraakhelder. (...)

Het doorgeven van de juiste informatie en het maken van een betere inschatting van de oorlogskansen gebeurt zelden door de mensen die verantwoordelijk waren voor de foutieve inschatting waar alles mee begon. (...)

Ook als leiders informatie over de oorlogskansen prima begrijpen (zoals de Amerikaanse en Britse regering tijdens de Vietnamoorlog en de Eerste Wereldoorlog) geven ze die, om de oorlogsmoraal niet te ondergraven, vaak niet door. (...)

Een tweede probleem is dat van ‘ingezonken kosten’. Leiders hebben de neiging om de al gemaakte offers – in levens, geld, verwoesting – te willen rechtvaardigen met voldoende winst. Dat betekent dat hoe langer een oorlog duurt, hoe moeilijker het wordt om hem af te sluiten. (...)

Een obstakel voor vrede is vaak dat leiders de complete overwinning beloven en hun bevolkingen dat verwachten. Maar in Oekraïne heeft de agressor – de Russische regering – al een paar keer zijn oorlogsdoelen naar beneden bijgesteld zonder dat dit tot noemenswaardige ophef of zelfs maar tot een gesprek leidde in eigen land. (...)

De belangrijkste voorwaarde voor vrede, concludeerde Geoffrey Blainey in The Causes of War, is dat leiders die een foutieve inschatting hadden van de ‘onderhandelingskracht’ van hun land, via oorlog op de correcte verhouding worden gewezen.

In het geval van Oekraïne kan dat alleen maar betekenen dat Poetin ervan overtuigd raakt dat hij zijn oorlogsdoelen niet op het slagveld kan behalen. (...)

Hele artikel

Russische troepen vieren orthodox Kerstmis in de hoofdkathedraal van de Russische strijdkrachten bij Moskou, 7 januari. Foto van het Russische ministerie van Defensie © Russian Defense Ministry Press Service via AP / ANP.

Tags: #nederlands #nederland #debat #publiek_debat #oekraine #rusland #poetin #zelensky #wapenleveranties #wapenhandel #wapenindustrie #pacifisme #diplomatie #onderhandelingen #vs #geopolitiek #vredesonderhandelingen #wapenstilstand

Wie pacifisme predikt over de oorlog in Oekraïne, kan op veel kritiek rekenen. ‘Ik word weggezet als Kremlin-bewonderaar’

NRC

Critici van Oekraïne-beleid - Pleiten voor vredesbesprekingen met Rusland en een stop op wapenleveranties aan Oekraïne voorstellen, valt in Nederland vaak niet goed. „Ik hoop dat je geen nachtmerries krijgt met verkrachte en vermoorde Oekraïense vrouwen.” (...)

Tegenstanders van de wapenleveranties vinden nauwelijks gehoor en wekken vooral heel veel weerstand. Dat ondervond recent ook een groep academici, activisten, publicisten en oud-minister Hedy d’Ancona en voormalig president van De Nederlandsche Bank Nout Wellink, die in een petitie opriep tot onderhandelingen met Rusland. NRC-columnist en Ruslandkenner Hubert Smeets schreef dat de ondertekenaars met hun naïeve pleidooi „objectief dienstbaar aan Poetin” waren. En op opinie-site Joop (BNN/Vara) werden de ondertekenaars beschuldigd van „vileine Pro-Poetin-propaganda.” (...)

(Tekst loopt door onder de foto.)

Demonstranten vormen in maart 2022 een vredesteken op het Malieveld in Den Haag. Foto MARCO DE SWART/ANP.

Voor docent Paul Aarts waren de felle reacties op de critici juist reden om de petitie te ondertekenen. „Het debat wordt heel eenzijdig gevoerd. Oekraïne heeft natuurlijk het recht zich tegen Russische agressie te verdedigen en ik ben niet per se tegen wapenleveranties, maar je moet je serieus afvragen of doorgaan met nog meer, en zwaardere, wapens de enige optie is. Wij willen dat er ruimte komt voor dat geluid.” Aarts noemt het „de realistische benadering”: waarom nog langer doorgaan met een zinloze oorlog die heel veel doden, vernietiging en trauma’s met zich meebrengt?

Zo ziet Koos van Dam, voormalig Nederlands gezant in Syrië, het ook. „Ik steun de petitie omdat ik calculeer”, zegt hij telefonisch vanuit Spanje. „Ik zie Oekraïne niet winnen, zoals het kabinet denkt, en de Russen uit hun land verdrijven. (...)

De oud-diplomaat ziet echter ook een belangrijk verschil met Syrië. „In het geval van Oekraïne zijn de strategische belangen veel groter. De VS willen Rusland zoveel mogelijk terugdringen. En de wapenindustrie verdient erg veel aan het conflict.”

Deze geopolitieke en commerciële belangen blijven onderbelicht in het publieke debat, vinden sommige ondertekenaars van de petitie. „Zeggen dat de VS ook hun eigen belangen nastreven, en dat Rusland misschien wel redenen heeft om zich bedreigd te voelen, is niet zo makkelijk meer in Nederland”, vindt hoogleraar internationale betrekkingen Bertjan Verbeek van de Radboud Universiteit in Nijmegen. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #debat #publiek_debat #oekraine #rusland #poetin #zelensky #wapenleveranties #wapenhandel #wapenindustrie #pacifisme #diplomatie #onderhandelingen #vs #geopolitiek

Mearsheimer is een intellectuele oplichter

Hubert Smeets (NRC)

„Weet je waar jij eens over moet schrijven? Over Mearsheimer. Die heeft het door.” (...) John Mearsheimer, een 74-jarige politicoloog aan de Universiteit van Chicago, betoogt namelijk al sinds de annexatie van de Krim in 2014 dat het „dwaze” Westen schuldig is aan de oorlog in Oekraïne. En niet Poetin, een „eersteklas strateeg”, die er nooit op uit is geweest „gebied in het oosten van Oekraïne te veroveren”. (...)

Mearsheimer is niet alleen voor deze advocaat een boegbeeld. Hij is dat ook in academische kring voor de zogeheten ‘realisten’. Realisten laten zich erop voorstaan dat ze vragen van oorlog en vrede nuchter analyseren, anders dan liberale ‘idealisten’ die zouden moraliseren. (...)

Poetin had net vier Oekraïense provincies geannexeerd en gedreigd dit nieuwe Rusland met „alle beschikbare middelen” te verdedigen. Mearsheimer was niet onder de indruk van deze feiten. In het weekblad herhaalde hij dat „het verhaal dat Poetin agressief” is een „verzinsel” is van het Westen. (...)

Op de vraag waarom Poetin zelf bij de 300ste verjaardag van tsaar Peter de Grote erkende dat Rusland imperialistisch is, zegt Mearsheimer: „Er was voor de oorlog geen bewijs voor zijn imperiale ambities. [...] Er is geen bewijs dat hij vier provincies wilde bezetten.” Dat Poetin reeds een half jaar voor de invasie in een historiografisch artikel schreef dat Grootrussen (Rusland), Kleinrussen (Oekraïne) en Witrussen (Belarus) één taal en één geloof hebben, kortom „één volk” met één doel vormen, wuift hij weg. (...)

Mearsheimer heeft zichzelf dit jaar ontmaskerd. Mearsheimer is een intellectuele oplichter.

Hele artikel

Hubert Smeets

Tags: #nederlands #rusland #vs #verenigde_staten #oekraine #europa #europese_unie #navo #nato #koude_oorlog #geopolitiek #Mearsheimer #invasie #annexatie #poetin

Olie-, gas- en agro-lobby’s saboteren klimaatbeleid: dat maakt mij echt kwaad

Irene van Staveren (Trouw)

(...) Waar ik echt boos om word, is de enorme bedrijvenlobby tegen milieu- en klimaatbeleid. Dat gebeurt veelal achter de schermen en gaat gepaard met diverse vormen van misleiding (greenwashing), chantage (dreigen naar het buitenland te verhuizen) en omkoping (sponsoring van de jaarlijkse VN-klimaatconferenties).

De net afgesloten klimaatconferentie in Egypte heeft helemaal geen enkele stap vooruit gezet. (...) De bedrijvenlobby is erin geslaagd om heel wat zand in de raderen van het wereldwijde klimaatbeleid te strooien.

Helaas is dat hier bij ons niet anders. Tata Steel in IJmuiden heeft succesvol gelobbyd bij de provincie Noord-Holland. Hoe kan het anders dat het nieuwe stikstofplafond voor het bedrijf weliswaar 8 procent lager ligt dan het vorige, maar nog steeds zo ruim is dat het bedrijf geen enkele moeite hoeft te doen om zich eraan te houden? Dat is geen plafond, maar een open dak. (...)

Al decennia heeft [LTO, de lobbyorganisatie van agrarisch Nederland] heel effectief de omslag naar duurzame landbouw tegengehouden. Zodat we nu met een opeenstapeling van urgente problemen zitten. Stikstof, CO2, biodiversiteit en drinkwaterschaarste om er een paar te noemen. De LTO reageert verbaasd en vraagt om verder uitstel.

Die jarenlange lobby is eigenlijk helemaal niet in het belang geweest van de boeren die LTO zegt te vertegenwoordigen. Boeren gaan juist voor de lange termijn. (...) Het zou zomaar kunnen dat LTO zelf onderwerp is van de lobby door de agro-industrie, met de kortetermijnbelangen van hun slachterijketens en veevoergiganten. (...)

Hele artikel

Irene van Staveren

Tags: #nederlands #nederland #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatakkoord #klimaatbeleid #droogte #overstromingen #amazone #regenwoud #ontbossing #bosbranden #hittegolf #energie #fossiele_brandstof #gazprom #gas #russisch_gas #energietransitie #energiecrisis #tipping_point #rusland #oekraine #duitsland #europa #europes_unie #permafrost #ijskap #zeespiegelstijging #extreem_weer #cop27 #saoedi-arabie #china #methaan #co2 #brazilie #lula #lula_da_silva #amazone #ngo #lobby #lto #landbouw #boeren #tata_steel #veeteelt #vleesindustrie #veevoer #slachthuizen

Niet activistisch zijn is een privilege

Kiza Magendane NRC

(...) Maar de laatste tijd woedt er een hevige strijd in mij. Mijn vurige deel is van mening dat mijn bedachtzame deel een toontje lager mag zingen. Want er gebeurt nogal wat in de wereld. Meer dan 820 miljoen mensen die dagelijks met honger naar bed gaan, een agressor uit Moskou die zonder consequenties het Oekraïense volk blijft bestoken, vluchtelingen die in Nederland niet op fatsoenlijk onderdak kunnen rekenen, leden van de lhbtqi-gemeenschap die voor hun veiligheid en hun leven vrezen. Het vurige deel in mij is het zat dat deze en andere vormen van onrechtvaardigheid genormaliseerd lijken.

Het vurige deel in mij opent daarom langzamerhand de deur richting activisme. (...)

Zo moet dat deel in mij nog steeds een kater verwerken voor het feit dat de klimaattop door een autoritair regime werd gehost en door Coca-Cola gesponsord. Het vurige deel vindt het onbegrijpelijk dat Nederlandse klimaatonderhandelaars met het bedrijfsleven hebben samengewerkt om klimaatfinanciering voor arme landen te ondermijnen, zoals onderzoeksbureau SOMO recent onthulde. En hoewel al het denkbare inmiddels is gezegd over mensenrechten en het WK voetbal; mijn vurige deel vraagt zich af wat er zou gebeuren als de KNVB samen met andere Europese bonden niet zou zwichten voor de FIFA-repressie. Niet afzien van de OneLove-band, maar juist dreigen met niet spelen.

Waar het op neer komt is dat mijn vurige deel aan de winnende hand is. Wij kunnen het ons niet permitteren om niet activistisch te zijn in tijden waarin extremen genormaliseerd worden en instituties gecorrumpeerd worden door kortetermijnbelangen. (...)

Hele artikel

Kiza Magendane

Tags: #nederlands #activist #activisme #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #uitstoot #co2 #wk #wk_voetbal #qatar #mensenrechten #gastarbeid #uitbuiting #corruptie #lobby #coca_cola #cop27 #klimaatfonds #klimaatfinanciering #lhbtqi #oekraine #rusland #oorlog

Na de top ligt de wereld nog steeds op koers naar ‘de klimaathel’

NRC

Klimaattop in Sharm-el-Sheikh - De teleurstelling overheerst na de klimaattop in Sharm-el-Sheikh. De 1,5 graad opwarming raakt verder uit zicht, onder meer doordat fossiele brandstoffen en de landbouw gespaard worden.

„We zitten op een snelweg naar de klimaathel, met onze voet nog steeds op het gaspedaal.” (...)

Nu de top voorbij is, blijkt dat de voet in Egypte maar een klein beetje van het gaspedaal is gegaan. Met uitzondering van een akkoord over een schadefonds voor ontwikkelingslanden die worden getroffen door natuurrampen die worden versterkt door klimaatverandering, is er op geen enkel thema grote vooruitgang geboekt.

Dit zijn de uitkomsten op zeven belangrijke thema’s.

(Tekst loopt door onder de foto.)

Bomen in een bos in de Taunus-regio nabij Frankfurt, dinsdag 1 november 2022. Foto Michael Probst/AP.

1. Ambitieus klimaatbeleid
Om de opwarming van de aarde tot 1,5 graden Celsius te beperken, moet de uitstoot van broeikasgassen voor 2025 pieken. Daarom pleitte de Europese Unie voor meer ambitie bij sommige landen (lees: China). Daar zijn geen afspraken over gemaakt. (...)

Meer dan 80 procent van de uitstoot van broeikasgassen is het gevolg van fossiele brandstoffen. Toch is het verminderen van olie en gas nooit expliciet als doel geformuleerd in internationale klimaatafspraken. (...)

2. Klimaatfinanciering
Rijke landen voldoen nog steeds niet aan de belofte die ze al in 2009 hebben gedaan om vanaf 2020 jaarlijks 100 miljard dollar beschikbaar te stellen voor financiering van klimaatbeleid in arme landen (niet te verwarren met het nieuwe fonds om klimaatschade te compenseren). Ook na de top in Egypte wordt aan die belofte nog niet voldaan. (...)

3. Methaanreductie
De Amerikaanse president Joe Biden kondigde in Egypte aan dat de Verenigde Staten zich inzetten voor een verdere reductie van de uitstoot van methaan, een veel sterker broeikasgas dan kooldioxide. (...)

Volgens de organisatie InfluenceMap, die bijhoudt of methaanbeloftes worden gehaald, proberen de meeste landen de landbouw, een sector die veel methaan uitstoot, te sparen. (...)

4. Herbebossing
In Egypte werd veel gesproken over het beter beschermen van bossen, die veel CO2 opnemen. (...)

Lula da Silva, de aanstaande president van Brazilië (...) beloofde zich in te zetten voor een ontwikkelingsmodel dat niet gebaseerd is op vernietiging van het Amazone-regenwoud ten gunste van de welvaart van een kleine groep.

5. Groene waterstof
Premier Mark Rutte heeft op de klimaattop in Egypte afspraken gemaakt met Oman over ‘groene’ waterstof. (...)

Groene waterstof is een belofte voor meer duurzaamheid, maar tegelijkertijd een risico, omdat de productie van waterstof veel energie vergt. Energie uit zon en wind die wordt gebruikt om waterstof te maken, kan niet worden ingezet voor bijvoorbeeld elektrische auto’s of warmtepompen.

6. Internationaal gerechtshof
Hebben rijke landen de plicht om mensen uit kwetsbare landen te beschermen tegen klimaatverandering? Die vraag wil de alliantie van kleine eilandstaten voorleggen aan het Internationaal Gerechtshof in Den Haag. (...)

Een uitspraak van het Hof zal niet bindend zijn, maar kan volgens Vanuatu duidelijkheid verschaffen over de mogelijkheid om het internationaal recht in te zetten voor het versterken van klimaatbeleid. Ruim tachtig landen steunen het initiatief, waaronder ook rijke landen als Nieuw-Zeeland en Duitsland.

7. Biodiversiteit
In de slotverklaring van de klimaattop wordt gewezen op „het vitale belang van bescherming, behoud en herstel van natuur en ecosystemen voor effectieve en duurzame klimaatactie”. Het is een verwijzing naar de grote VN-conferentie over biodiversiteit, die over twee weken begint in Montreal. (...)

Hele artikel

Tags: #nederlands #nederland #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatakkoord #klimaatbeleid #droogte #overstromingen #amazone #regenwoud #ontbossing #bosbranden #hittegolf #energie #fossiele_brandstof #gazprom #gas #russisch_gas #energietransitie #energiecrisis #tipping_point #rusland #oekraine #duitsland #europa #europes_unie #permafrost #ijskap #zeespiegelstijging #extreem_weer #cop27 #saoedi-arabie #china #methaan #co2 #brazilie #lula #lula_da_silva #amazone

Weg met de klimaatklif! Het is een glijdende schaal

Peter Kuipers Munneke (NRC)

Het is nooit te laat om klimaatmaatregelen te namen, stelt Peter Kuipers Munneke.

We hebben nog twintig jaar om het klimaat te redden. Of misschien maar acht. Het is nu echt vijf voor twaalf voor het klimaat. In aanloop naar de volgende klimaattop, die zondag begint in Sharm el-Sheikh, zie je dit beeld van een steeds sneller naderende deadline op veel plaatsen opduiken. Maar dit is onjuist en contraproductief. (...) We hebben nog twintig jaar om het klimaat te redden. Of misschien maar acht. Het is nu echt vijf voor twaalf voor het klimaat. In aanloop naar de volgende klimaattop, die zondag begint in Sharm el-Sheikh, zie je dit beeld van een steeds sneller naderende deadline op veel plaatsen opduiken. Maar dit is onjuist en contraproductief. (...)

(Tekst loopt door onder de foto)

Peter Kuipers Munneke

Kantelpunten in het klimaat lijken wél een abrupte grens waarboven een proces onherroepelijk op hol slaat. (...) Maar dan nog is er geen reden om de handdoek maar in de ring te gooien als je het kantelpunt voorbij bent. Bij een kantelpunt hoort namelijk altijd een tijdschaal. Als je een kantelpunt maar een heel klein beetje overschrijdt, duurt het kantelen voor bijvoorbeeld het smelten van West-Antarctica of het dooien van de permafrost nog eeuwen. Maar als je een kantelpunt heel fors overschrijdt, kan het veel sneller gaan. (...)

Volgens de klimaatwetenschap rennen we van een berg af, eerst over een flauwe helling maar later steeds steiler. Hoe steiler we naar beneden rennen, hoe groter de kans op een struikelpartij met steeds grotere gevolgen. Maar zo lang je nog rent is het nooit te laat om af te remmen en te stoppen.

De helling is beter dan de klif. Maar nog steeds niet perfect. Het blijft een negatief beeld, dat uitgaat van het probleem dat moet worden voorkomen. In plaats daarvan zouden wij veel vaker het hoopvolle alternatief moeten presenteren. Niet alleen wij wetenschappers, maar ook wij nieuwsorganisaties. Vergelijk het persbericht of de nieuwskop Als we de uitstoot snel terugbrengen, blijft zeker de helft van het gletsjerijs in de Alpen behouden versus Als we de uitstoot niet snel terugbrengen, verdwijnt 90 procent van al het gletsjerijs in de Alpen. (...) Laten we vaker proberen zo levendig mogelijk te verbeelden hoe de wereld eruit gaat zien als we de opwarming stoppen en onze verhouding tot de aarde duurzaam maken.

Het mooiste voorbeeld dat ik de afgelopen jaren ben tegengekomen is Een natuurlijkere toekomst voor Nederland in 2120, een toekomstvisie van een groep onderzoekers aan de Wageningen Universiteit. (...)

Niet de klif, niet de helling, maar het weidse uitzicht.

Hele artikel

> Zie ook: VN: Huidige klimaatmaatregelen ontoereikend, grootschalige transformatie noodzakelijk (NRC)

Tags: #nederlands #nederland #klimaat #klimaatverandering #klimaatcrisis #klimaatakkoord #klimaatbeleid #droogte #overstromingen #amazone #regenwoud #ontbossing #bosbranden #hittegolf #energie #fossiele_brandstof #gazprom #gas #russisch_gas #energietransitie #energiecrisis #tipping_point #rusland #oekraine #duitsland #europa #europes_unie #permafrost #ijskap #zeespiegelstijging